In een Haarlemse buurt die ooit bekend stond als achterstandswijk, groeide iets wat nauwelijks te plannen valt: een levenslange vriendschap tussen twee vrouwen, geboren uit het samen grootbrengen van kinderen, het delen van vreugde, tegenslagen en een open deur. De Vijfhoek is niet alleen hun woonplaats, maar een manier van leven die zich vanzelf tussen de stoeptegels leek te nestelen. Met koffie op de stoep. Een wijntje zodra de zon zich laat zien. Laat je meenemen in het verhaal van twee vriendinnen die elkaars leven voor altijd zullen beïnvloeden en die samen een buurt hebben gemaakt waarvan zij die wilden voor henzelf en hun kinderen. 

Een plek die voelt als bestemming
Marleen komt als jonge student wonen in de buurt die dan nog bekendstaat als rauw en rommelig. Goktent op de hoek, illegale onderhuur, krotten en schuurtjes. Maar ze blijft. Het huis dat ooit voor haar en haar broers was, wordt haar thuis. “Ik leerde de buurt kennen door buurvrouw Jannie, ze had altijd jongelui over de vloer en was altijd in voor een praatje.” 

Jaren later komt Mirjam in de straat wonen. Een jonge alleenstaande moeder met twee jonge zoons aan haar hand, en een huis gekocht van een kunstenares via een handjeklap. “Iedereen verklaarde me voor gek maar ik wist gewoon: dit klopt. Sommige huizen koop je niet, die vinden jou.” En zo begon het gezamenlijk avontuur van de twee moeders. 

Een gedeeld bestaan
“We leerden elkaar echt kennen door de kinderen. We kregen beiden nog twee dochters en zij brachten ons samen doordat we elkaar op het schoolplein zagen. ”De meiden spelen eindeloos op straat – zanderige voetjes, haren wild, thuis bij iedereen. “We keken en kijken echt om naar elkaars kinderen, letten op, vullen aan waar nodig. Maar we corrigeerden ook. Dat was echt de afspraak.” 

“We delen meer dan een straat: we delen onze levens.” Wanneer Mirjam tijdelijk naar Frankrijk vertrekt is dat voor Marleen en haar meiden een enorm verdriet. “Mijn meiden wilde echt mee in de koffer van Mirjam.” Gelukkig eindigt de vriendschap hier niet. Want nadat het Franse avontuur anders eindigt dan gedacht staat Mirjam, op een dag, met twee koffers en twee dochters op de stoep van Marleen en trekt ze bij haar in. “Je had ons moeten zien! De vier meiden op één kamer, en de moeders in één bed. Niemand die daar raar van opkijkt. Je rooit het gewoon met elkaar,” zeggen ze. Uiteindelijk vindt Mirjam met behulp van twee andere buren weer haar eigen plek met de meiden. Waar? Naast Marleen natuurlijk. 

Geen afspraken, wel verbonden
De vriendschap tussen Marleen en Mirjam heeft geen kaders. Geen vaste belmomenten of agenda’s. Maar als er iets is, staan ze er. “Toen ik beviel van mijn jongste dochter, stonden Hans en Mirjam de beschuit met muisjes te smeren. Zodat de oudste kon trakteren op school. Niet omdat ik het had gevraagd maar gewoon vanuit zichzelf, zonder voorwaarden. Het voelt zo bijzonder dat mensen dat gewoon voor je doen.” Toen Mirjam weer alleen kwam te staan, was daar Marleen – met een bed, zoiets sufs als schone sokken en een open hart. 

Een camping in de stad
“Wat voor ons belangrijk is dat je open bent naar elkaar, een positieve insteek hebt, in bent voor een lolletje, zorgt dat mensen zich welkom voelen en omkijkt naar een ander. Dit deden wij naar elkaar maar ook voor de buurt.”  

“Het voelde hier soms als een stadscamping. Buiten is het leven. Mensen schuiven aan, nemen een wijntje mee, delen borrelhapjes en verhalen. Opblaasbare zwembadjes in de zomer op straat, kinderen die in- en uitlopen. De kinderen wisten precies bij wie ze terecht konden maar ook bij welke deur ze iets lekker konden halen, een ijsje of een snoepie konden pikken. Alles leek te kunnen en mogen. Heel eerlijk, het was een paradijs voor de kinderen en voor ons”.  

De dochters zijn inmiddels volwassen. Geen beste vriendinnen, maar iets diepers – bijna zussen, opgegroeid in een buurt waar je elkaar aanspreekt, helpt, optilt. “Ze vinden het normaal dat je voor elkaar zorgt. En kunnen zich eigenlijk bijna niet voorstellen dat het niet persé normaal is om naast je familie ook zo’n gekozen familie te hebben die natuurlijk aanwezig is.” 

Samen bouwen aan een thuis
De vriendinnen zijn eigenlijk nog altijd het gezicht van de straat en de buurt. Als iemand iets wil of nodig heeft dan weten ze hen altijd wel te vinden. “Maar ook als het minder gaat zijn we er. Zo startten we voor een buurman een kookclub – zodat iedere avond iemand anders even wat te eten bracht omdat hij het zelf niet meer kon.” 

“Het is een manier van leven,” zegt Mirjam. En Marleen knikt. “Wij zijn gewoon zo samen gegroeid.” Er zijn veel manieren om een thuis in een buurt te bouwen. Met bakstenen, zeker. Maar wat nu zo vanzelfsprekend voelt in de Vijfhoek – de openheid, de zorg voor elkaar, het buitenleven – begon ooit bij deze vriendinnen. Zij zetten de planten buiten, bouwden speeltuintjes, organiseerden speeldagen en trokken buurtgenoten erbij. Ze creëren een plek van meedoen, van mogen zijn wie je bent. Niet als project of plan, maar gewoon door te doen.  

Hun manier van leven is een soort basis geworden waarop nieuwe buren voortbouwen. Wat zij ooit tussen stoeptegels en klapstoelen begonnen, leeft nu voort in nieuwe bewoners die een stoeltje buiten zetten en zeggen: “Welkom, kom erbij.” 

Het is niet spectaculair. Niet groots. Maar misschien juist daarom zo bijzonder. Samen bouwen zij hun kleine paradijs – midden in de stad. 

Tekst: Jori Alkemade