สหกรณ์ร้านค้ากับนิสิต:
พื้นที่เรียนรู้และโอกาสที่รอคุณอยู่

ร้านสหกรณ์จุฬาฯ ถือเป็นสหกรณ์ร้านค้าที่ตั้งตามกฎหมายว่าสหกรณ์ หากให้เทียบเคียงแล้ว จะมีความใกล้เคียงกับสหกรณ์ผู้บริโภค (Consumer Cooperative) และด้วยการให้เป็นสหกรณ์ในสถาบันการศึกษา (Campus Coop) เมื่อผนวกเข้ากับประวัติความเป็นมาที่ร้านสหกรณ์แห่งนี้เกิดขึ้นจากนิสิต ทำให้ร้านสหกรณ์จุฬาฯ มีความผูกพันกับนิสิตตลอดมา

ในโอกาสที่บทความนี้เป็นบทความแรกบนเว็บไซต์ ผู้เขียนจึงขอนำเรื่องราวส่วนหนึ่งของร้านสหกรณ์จุฬาฯ กับนิสิตมาฝากทุกคน

26 กุมภาพันธ์ของทุกปี คือ "วันสหกรณ์แห่งชาติ" ซึ่งเป็นวันที่ทำให้เราหันกลับมามองบทบาทของสหกรณ์ในชีวิตประจำวัน หลายคนอาจนึกถึงสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนหรือสหกรณ์การเกษตร แต่จริง ๆ แล้ว "สหกรณ์ร้านค้า" ที่ตั้งอยู่ในรั้วมหาวิทยาลัยก็เป็นหนึ่งในฟันเฟืองสำคัญที่ช่วยสนับสนุนชีวิตนิสิต และมอบโอกาสมากกว่าที่คิด

ใช้บริการ = สนับสนุนชุมชน

ลองคิดดูว่าในแต่ละวัน เราใช้เงินซื้อของมากมาย แต่จะดีกว่าไหมถ้าการใช้เงินนั้นกลับมาสร้างประโยชน์ให้ชุมชนมหาวิทยาลัยของเราเอง? นี่คือหัวใจของ "สหกรณ์ร้านค้า" ซึ่งแตกต่างจากร้านสะดวกซื้อทั่วไป เพราะรายได้ของสหกรณ์จะถูกนำกลับมาพัฒนาสมาชิกและชุมชน แทนที่จะเป็นกำไรของเจ้าของธุรกิจ สำหรับในกรณีของร้านสหกรณ์จุฬาฯ นั้น รายได้ที่ได้จากการจำหน่ายสินค้าต่าง ๆ เมื่อหักลบกับต้นทุนค่าสินค้าและค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานแล้วมีกำไร เราเรียกว่า กำไรสุทธิ กำไรนี้จะถูกจัดสรรไปตามข้อบังคับของสหกรณ์ โดยส่วนที่สำคัญได้แก่

• เงินปันผลตามหุ้นของสมาชิกผู้เป็นเจ้าของ และแน่นอน สมาชิกของร้านสหกรณ์จุฬาฯ คือชาวจุฬาฯ ซึ่งในวันที่สมัครอาจเป็นนิสิตหรือบุคลากรของมหาวิทยาลัย

• เงินเฉลี่ยคืนตามส่วนซื้อให้แก่สมาชิกที่ซื้อของกับสหกรณ์ เรื่องนี้คิดง่าย ๆ เหมือนกับ cashback นั่นเอง

• ทุนส่งเสริมกิจการนิสิตและสาธารณะประโยชน์ เป็นทุนที่ให้คณะกรรมการดำเนินการใช้เพื่อสนับสนุนกิจกรรมของนิสิตต่าง ๆ และทั้งเรื่องที่สาธารณะประโยชน์ตามที่กำหนดไว้

ดังน้ันเมื่อคุณเลือกซื้อสินค้าจากร้านสหกรณ์จุฬาฯ นั่นหมายถึงคุณกำลังสนับสนุนการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวจุฬาฯ เพราะเงินที่ใช้ไปนั้นนอกจากคุณจะสินค้าที่ต้องการกลับไปแล้ว ยังกลับมาในรูปแบบเงินรูปแบบต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อสมาชิกหรือโครงการพัฒนาที่เป็นประโยชน์กับนิสิตอีกด้วย

อีกบทบาทหนึ่งของร้านสหกรณ์จุฬาฯ ที่หลาย ๆ คนอาจไม่รู้ แต่เป็นสิ่งสหกรณ์ทำมาตลอด 64 ปี นั้นคือ เราไม่ได้เป็นแค่ที่ซื้อของ แต่เป็น "พื้นที่ฝึกงาน" และ "สนามทดลองธุรกิจ" ที่นิสิตสามารถเรียนรู้หลักบริหารจัดการแบบมืออาชีพ ไม่ว่าจะเป็นการจัดการสินค้า การทำการตลาด หรือการพัฒนาแผนธุรกิจ สหกรณ์เป็นพื้นที่ให้นิสิตได้เรียนรู้จากของจริง ไม่ใช่แค่ทฤษฎีในห้องเรียน

โอกาสของนิสิตในการมีบทบาทในสหกรณ์

อยากลองบริหารธุรกิจ? อยากมีประสบการณ์ทำงานตั้งแต่ยังเรียน? นี่คือสิ่งที่ร้านสหกรณ์จุฬาฯ พยายามทำเสมอมา เพราะนิสิตที่เป็นสมาชิกของสหกรณ์จะมีโอกาสเป็นมากกว่าผู้ซื้อ นั่นคือ มาทำสหกรณ์ร่วมกัน ซึ่งเป็นไปได้ผ่านช่องทาง ๆ ได้แก่ 

• เข้าร่วมการประชุมใหญ่ของสหกรณ์ในฐานะสมาชิกเพื่อมีส่วนร่วมในการออกความคิดเห็นและตัดสินใจเรื่องต่าง ๆ ที่สำคัญต่อการดำเนินงานสหกรณ์

• สมัครรับเลือกตั้งเป็นกรรมการดำเนินการ ซึ่งส่วนนี้ คือ ส่วนที่ได้ทำงานมากที่สุด  เพราะต้องบริหารงานทุก ๆ อย่างในสหกรณ์ ทั้งการเงิน การบัญชี  การจัดการสินค้า การตลาดและการขาย การสื่อสารและประชาสัมพันธ์ งานทรัพยากรมนุษย์  งานกฎหมาย หรือการพัฒนาต่าง ๆ

• ทำโครงการพัฒนาสหกรณ์ เช่น ด้านการตลาด เทคโนโลยี หรือการสร้างสรรค์สินค้าใหม่ ซึ่งสามารถเข้าเสนอคณะกรรมการเพื่อทำงานร่วมกัน

ดังนั้น ร้านสหกรณ์จุฬาฯ ในมิติจึงเป็นเหมือนพื้นที่ให้นิสิต Learning by Doing: เรียนรู้ผ่านการลงมือทำจริง เพราะนิสิตจะพได้นำเอาความรู้จากที่เรียนในห้องเรียน ประสบการณ์ในการทำกิจกรรม ความรู้รอบตัวต่าง ๆ มาใช้จริง เห็นผลกระทบ (เช่นยอดขาย ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้น) จริง ซึ่งประสบการณ์เหล่านี้ไม่ได้หาได้จากการเรียนในห้องเรียนเพียงอย่างเดียว แต่เป็นโอกาสที่นิสิตสามารถสร้างได้จากการเข้าร่วมสหกรณ์

ผู้เขียนเองก็เคยเป็นนิสิตที่มีความรู้ด้านการทำธุรกิจเลย แต่เมื่อได้เข้ามาทำงานในสหกรณ์ในฐานะกรรมการ พื้นที่ตรงนี้ก็เป็นครูสอนให้ผู้เขียนได้มีความรู้และประสบการณ์ที่หลากหลายซึ่งผู้เขียนเชื่อว่า คงไม่มีโอกาสได้หาประสบการณ์ที่มีค่าเช่นนี้ได้ง่ายนักในวัย 20-22 ปี และแน่นอน ประสบการณ์ที่ว่ามันเมื่อเกือบ 20 ปีมาแล้ว 

ถ้าย้อนกลับไปตอนต้นกับชื่อบทความ "สหกรณ์ร้านค้ากับนิสิต: พื้นที่เรียนรู้และโอกาสที่รอคุณอยู่" ผู้เขียนมองว่า สำหรับร้านสหกรณ์จุฬาฯ ที่นี้ยังคงเป็นพื้นที่ที่เป็นโอกาสให้นิสิตพัฒนาตัวเองอยู่เสมอตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน และผลพลอยได้ที่นิสิตได้พัฒนาตัวเองครั้งนี้ไม่ได้ออกไป แต่กลับไปสู่ความกินดีอยู่ดีและประโยชน์ของชาวจุฬาฯ...

และผู้เขียนหวังว่า ร้านสหกรณ์จุฬาฯ จะยังประโยชน์เช่นนี้ให้ชุมชนชาวจุฬาฯ ได้...ตลอดไป

#cucoopstore

#CHARM

#วันสหกรณ์แห่งชาติ

#เรียนรู้ผ่านการลงมือทำ

26 กุมภาพันธ์ 2568

สมาชิกหมายเลข 73267