ประเพณีลอยกระทง

ประเพณีลอยกระทง

วันลอยกระทง 2567 (Loy Krathong Festival)

ลอยกระทง เป็นพิธีอย่างหนึ่งที่มักจะทำกันในคืนวันเพ็ญ เดือน 12 หรือวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 อันเป็นวันพระจันทร์เต็มดวง และเป็นช่วงที่น้ำหลากเต็มตลิ่ง โดยจะมีการนำดอกไม้ ธูป เทียนหรือสิ่งของใส่ลงในสิ่งประดิษฐ์รูปต่างๆ ที่ไม่จมน้ำ เช่น กระทง เรือ แพ ดอกบัว ฯลฯ แล้วนำไปลอยตามลำน้ำ โดยมีวัตถุประสงค์ และความเชื่อต่างๆ กัน ในปีนี้ วันลอยกระทง ตรงกับวันที่ 15 พฤศจิกายน 2567

ประเพณีลอยกระทง (Loy Krathong Festival) มิได้มีแต่ในประเทศไทยเท่านั้น ในประเทศจีน อินเดีย เขมร ลาว และพม่า ก็มีการลอยกระทงคล้ายๆ กับบ้านเรา จะต่างกันบ้าง ก็คงเป็นเรื่องรายละเอียด พิธีกรรม และความเชื่อในแต่ละท้องถิ่น แม้แต่ในบ้านเราเอง การลอยกระทง ก็มาจากความเชื่อที่หลากหลายเช่นกัน ซึ่งกลุ่มประชาสัมพันธ์ สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม ได้รวบรวมมาบอกเล่าให้ทราบกันดังต่อไปนี้

วัตถุประสงค์ของวันลอยกระทง

นอกจากนี้ ลอยกระทง ก็ยังมีวัตถุประสงค์ เพื่อบูชาพระอุปคุตเถระที่บำเพ็ญบริกรรมคาถาในท้องทะเลลึก หรือสะดือทะเล บางแห่งก็ลอยกระทง เพื่อบูชาเทพเจ้าตามความเชื่อของตน บางแห่งก็เพื่อแสดงความขอบคุณพระแม่คงคา ซึ่งเป็นแหล่งน้ำให้มนุษย์ได้ใช้ประโยชน์ต่างๆ รวมทั้งขอขมาที่ได้ทิ้งสิ่งปฏิกูลลงไป ส่วนบางท้องที่ ก็จะทำเพื่อระลึกถึงบรรพบุรุษที่ล่วงลับ หรือเพื่อสะเดาะเคราะห์ ลอยทุกข์โศกโรคภัยต่างๆ และส่วนใหญ่ก็จะอธิษฐานขอสิ่งที่ตนปรารถนาไปด้วย                                                                                                                                                                     ประเพณีลอยกระทงแต่ละภาค

ลอยกระทงภาคเหนือ

       ประเพณีงานบุญเดือนสองของภาคเหนือ หรืองาน "ยี่เป็ง" จัดในวันขึ้น 15 ค่ำ หรือวันเพ็ญเดือนยี่ ตรงกับเดือน 12 ของภาคกลาง ประชาชนจะเข้าวัดทำบุญตักบาตร ฟังธรรม ประดับบ้านเรือนและเรือกสวนไร่นาด้วยโคมสีสันสดใส ปล่อยโคมควันและจุดประทีปบูชาพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ บ้างจุดเท่าจำนวนอายุเพื่อความเป็นสิริมงคล

ลอยกระทงภาคอีสาน

       ประเพณีลอยกระทงของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในอดีตจัดขึ้นเนื่องในประเพณี "สิบสองเพ็ง" หรือคืนวันเพ็ญเดือน 12 นิยมจัดในรูปแบบของการ "ไหลเรือไฟ" และจัดสืบต่อมาในช่วงเทศกาลออกพรรษา เป็นการจัดงานก่อนภูมิภาคอื่นราว 1 เดือน

ลอยกระทงภาคกลาง

       ประเพณีลอยกระทงของภาคกลาง จัดขึ้นในวันเพ็ญเดือน 11 วันเพ็ญเดือน 12 คาบเกี่ยวช่วงปลายเดือน ต.ค.และปลายเดือน พ.ย. เป็นฤดูที่มีน้ำหลากมาจากทางเหนือ ชาวบ้านจะทำกระทงไปลอยที่แม่น้ำลำคลองเพราะเป็นช่วงที่น้ำขึ้นเต็มฝั่ง

ลอยกระทงภาคใต้

      การลอยกระทงของชาวใต้ แต่เดิมไม่ถือปฏิบัติประเพณีลอยกระทง เนื่องจากในระหว่างเดือน 12 เป็นช่วงเวลาที่เริ่มทำนา เพราะฤดูฝนมาช้ากว่าภูมิภาคอื่น

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันมีการจัดเทศกาลลอยกระทงในพื้นที่ภาคใต้ตามความเหมาะสมของสถานที่ รวมถึงการจัดกิจกรรมต่างๆ