หน่วยที่ 2 การวิเคราะห์และออกแบบฐานข้อมูล
พจนานุกรมข้อมูล Data Dictionary
หน่วยที่ 2 การวิเคราะห์และออกแบบฐานข้อมูล
พจนานุกรมข้อมูล Data Dictionary
1. ความหมายของพจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary)
พจนานุกรมข้อมูล หมายถึง การทำเอกสารอ้างอิง อธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับข้อมูลระบบงานที่ ER Diagram ไม่ได้อธิบายไว้ เป็นเครื่องมือที่นิยมทำควบคู่กับ ER Diagram หลังการสร้าง ER Diagram เพื่อระบุรายละเอียดของข้อมูลต่าง ๆ ในฐานข้อมูลที่อยู่ใน ER Diagram ทุกระบบงานจะต้องมีพจนานุกรมข้อมูลไว้ใช้อ้างอิง และต้องปรับปรุงทุกครั้งที่มีการแก้หรือเปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับข้อมูล
อ้างอิงจาก https://www.slideserve.com/libby/4171947
2. สิ่งที่จัดเก็บในพจนานุกรมข้อมูล
ลักษณะของพจนานุกรมข้อมูลอาจมีรูปแบบแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับความต้องการรายละเอียดของข้อมูลในแต่ละระบบอาจไม่เหมือนกัน โดยมีสิ่งที่จัดเก็บอยู่ในพจนานุกรมข้อมูล ดังนี้
1. นิยามคำจำกัดความข้อมูล (Data Definition) ชื่อแอททริบิวท์หรือชื่อฟิลด์ เช่น รหัสนักศึกษา ชื่อสกุล ที่อยู่ เบอร์โทร ชื่อสินค้า ราคา วันที่ผลิต วันที่ชำระเงิน เป็นต้น
2. โครงสร้างข้อมูล (Data Structure) หมายถึง กลุ่มของข้อมูลเกี่ยวข้องกันที่จัดเก็บในแฟ้มข้อมูล แหล่งเก็บข้อมูล ประกอบด้วย ชื่อข้อมูล (Data Name) ความยาวข้อมูล (Data Length) และชนิดของข้อมูล (Data Type)
3. ค่าของข้อมูล (Data Value) บางครั้งต้องมีการกำหนดค่าเฉพาะ เช่น เกรดจะต้องอยู่ในช่วง 0-4 เท่านั้น
4. ชื่ออื่น ๆ ในบางครั้งอาจมีการตั้งชื่อต่างกันจากข้อมูลเดียวกัน เพื่อให้สะดวกและเหมาะสมกับการใช้งาน
3. ส่วนประกอบสำหรับการเขียนพจนานุกรมข้อมูล
รายละเอียดพื้นฐานทั่วไปที่พจนานุกรมข้อมูลควรมีส่วนประกอบ 7 ส่วน ดังนี้
3.1 ชื่อแอททริบิวท์ (Attribute Name) การตั้งชื่อข้อมูลควรสั้นกะทัดรัดได้ใจความ และควรมีรายละเอียดแสดงความหมายของข้อมูลด้วย เช่น
- รหัสนักศึกษา : Std_ID หรือ StudentID
- ชื่อพนักงาน : Emp_Name หรือ EmpName
- วันหมดอายุของยา : Med_Exp หรือ MedExp
3.2 คำอธิบายข้อมูล (Data Description) ในแต่ละชื่อแอททริบิวท์ควรมีคำอธิบายแสดงความหมายเพื่อขยายความชื่อข้อมูลนั้น ๆ เพื่อให้ผู้ใช้สามารถทำความเข้าใจได้ง่ายและสะดวก เนื่องจากในบางซอฟต์แวร์อาจมีข้อจำกัดในเรื่องจำนวนตัวอักขระที่ใช้ในการกำหนดชื่อข้อมูล ดังนั้น การอธิบายขยายความชื่อข้อมูลจึงเป็นสิ่งสำคัญยิ่งสำหรับนักวิเคราะห์ระบบที่จะต้องดำเนินการจัดทำให้ชัดเจน เช่น
- Payment: เก็บข้อมูลช่องทางการชำระเงิน เงินสด บัตรเครดิต เก็บปลายทาง
- Photo: เก็บรูปภาพสินค้า สกุล .png .jpg
3.3 ชนิดของข้อมูล (Data Type) ในพจนานุกรมข้อมูล แต่ละชื่อแอททริบิวท์ควรมีการกำหนดอย่างชัดเจนว่า ข้อมูลนั้น ๆ มีรูปแบบชนิดใด ตัวอย่างเช่น เป็นตัวอักขระ ข้อความ วันที่ เวลา ตัวเลข รูปภาพ เสียง
3.4 ขนาดของข้อมูล (Data Size/ Data Length) ขนาดของข้อมูลหรือความยาวสูงสุดที่ชื่อข้อมูลนั้นจะสามารถจัดเก็บได้ เช่น
- ความยาวของ Phone มีความยาวได้ทั้งสิ้น 10 อักษร
- ความยาวของ Address มีความยาวได้ทั้งสิ้น 100 ตัวอักษร
- ขนาดของ GPA มีได้ 0 – 4.00
3.5 คีย์ (Key) แอททริบิวต์ที่เป็นคีย์หลัก (Primary Key) หรือคีย์นอก (Foreign Key) เพื่อประโยชน์ของการอ้างอิงความสัมพันธ์
3.6 ตารางอ้างอิง (Reference Table) กรณีที่แอททริบิวต์นั้นเป็น Foreign Key ต้องระบุตารางที่เชื่อมโยงข้อมูลกัน
3.7 รายละเอียดอื่น ๆ (Remark) ในพจนานุกรมข้อมูลอาจมีรูปแบบและรายละเอียด อื่น ๆ ที่เพิ่มเติมแตกต่างกันออกไปตามความเหมาะสมและความเห็นของนักวิเคราะห์ระบบ
ชนิดข้อมูลในโปรแกรม Microsoft Access
พจนานุกรมข้อมูลเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์อย่างยิ่งในการจัดการข้อมูล ช่วยให้องค์กรสามารถสร้างความเข้าใจร่วมกัน ลดความผิดพลาด และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานกับข้อมูล
จัดทำโดย
นางสาวทิพย์สุคนธ์ พันธ์กิ่ง (ครูกั้ง)
กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (คอมพิวเตอร์)
โรงเรียนบุญวัฒนา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครราชสีมา