ผลการพัฒนารูปแบบการนิเทศออนไลน์โดยใช้แอปพลิเคชั่น 4 G
ผู้วิจัยได้ศึกษา Cloud Computing จากผู้ให้บริการต่างๆ และพบว่า Google มีแอปพลิเคชั่นที่มีคุณลักษณะสอดคล้องกับความต้องการใช้งานเพื่อจัดการสารสนเทศ และนำมาพัฒนารูปแบบการนิเทศออนไลน์ จำนวน 4 แอปพลิเคชั่น
ตามขั้นตอนดังต่อไปนี้
1. ขั้นการเก็บรวบรวมข้อมูล (Input) ใช้แอปพลิเคชั่น Google Forms จากการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องในการจัดเก็บข้อมูลเพื่อการนิเทศการศึกษา แสดงรายการนิเทศที่บันทึกไว้ในเว็บไซต์ ตั้งแต่เดือน สิงหาคม 2559 ถึงเดือนธันวาคม 2561 จำนวน 60 รายการ
2. ขั้นการตรวจสอบข้อมูลและการประมวลผลข้อมูล การเก็บรักษาข้อมูล และการจัดเก็บดูแลรักษาข้อมูล (Process – Storage)
2.1 การตรวจสอบข้อมูลและการประมวลผลข้อมูลใช้แอปพลิเคชั่น Google Sheets รูปแบบการประมวลผลขึ้นกับข้อมูลที่ต้องการนำไปใช้ และสามารถกำหนดสูตรการประมวลผลและแบบการรายงานไว้ล่วงหน้าได้ก่อนรับข้อมูลเข้ามาเพื่อทราบผลสรุปได้ทันที
2.2 การจัดเก็บดูแลรักษาข้อมูล ใช้แอปพลิเคชั่น Google Drive
3. ขั้นนำเสนอสารสนเทศและแสดงผล (Output) ใช้แอปพลิเคชั่น Google Site
ผลงานทั้งระบบสามารถเข้าถึงได้ที่ http://gg.gg/datakr2
ผู้วิจัยได้สังเคราะห์ขั้นตอนการดำเนินงานได้เป็น รูปแบบการนิเทศออนไลน์โดยใช้แอปพลิเคชั่น 4 G แสดงใน 4 องค์ประกอบ คือ1) แนวคิดการประยุกต์ใช้แอปพลิเคชั่น 4 Features ของ Google (4 G) ในการนิเทศออนไลน์ 2) ความสัมพันธ์ของ 4 แอปพลิเคชั่นของ Google ในขั้นตอนการนิเทศออนไลน์ 3) บุคลากรและขั้นตอนการปฏิบัติงานการนิเทศออนไลน์ 4) ข้อมูล มีรายละเอียดในแต่ละองค์ประกอบ ดังนี้
1. หลักการการประยุกต์ใช้แอปพลิเคชั่น 4 Features ของ Google (4 G) นำมาพัฒนาเป็นรูปแบบการนิเทศออนไลน์ มีแนวคิด ดังนี้
1.1 Google Forms เพื่อนำข้อมูลเข้า รูปแบบต่าง ๆ รวมทั้งรูปภาพ ปรับปรุง
การสื่อความหมายและเลือกรูปแบบของฟอร์มการรับข้อมูลที่สนับสนุนกับอุปกรณ์การสื่อสารที่คนส่วนใหญ่มีอยู่ เช่น Smart Phone และปรับปรุงแบบกรอกข้อมูลเพื่อให้ได้ลักษณะข้อมูลที่หลากหลาย สะดวกต่อการประมวลผล ตรงวัตถุประสงค์ของงาน และการรายงานเป็นเอกสาร
1.2 Google Sheets เพื่อการแก้ไข และประมวลผลทันทีที่ได้รับข้อมูลเข้ามา
1.3 Google Drive เพื่อเป็นพื้นที่จัดเก็บข้อมูล และแชร์ให้ผู้ใช้บันทึกไฟล์ได้
1.4 Google Sites เพื่อเป็นช่องทางเผยแพร่สารสนเทศ จัดให้เป็นระเบียบ และให้สามารถสืบค้นหรือเข้าถึงข้อมูลเก่า
2. ความสัมพันธ์ของแอปพลิเคชั่น 4 G ในขั้นตอนการนิเทศออนไลน์ มีลำดับการเข้าถึงเครื่องมือการทำงานการนิเทศออนไลน์ซึ่งทำงานบนเทคโนโลยีคลาว์ของ Google ดังต่อไปนี้
2.1 เข้าเว็บไซต์ http://gg.gg/datakr2 ซึ่งจัดทำโดย Google Sites เริ่มจากหน้าHome Page ซึ่งแสดงเมนูรายการข้อมูลต่าง ๆ และแบบกรอกข้อมูลล่าสุด
2.2 เมื่อเปิดเพจจากเมนูแบบกรอกข้อมูลล่าสุด จะเป็น เพจแสดงรายการกิจกรรมนิเทศต่าง ๆ ของการจัดเก็บข้อมูล
2.3 เมื่อคลิกรายการในหน้าแบบกรอกข้อมูลล่าสุดจะเข้าถึงแบบกรอกข้อมูล (Google Forms) ซึ่งเชื่อมผลการบันทึกข้อมูลไปที่สเปรตชีต (Google Sheets) ซึ่งสามารถแสดงผลออกมาที่หน้าเว็บเพจได้ โดยคำสั่ง iFrame
2.4 เมื่อเข้าที่เมนูรายการข้อมูลต่าง ๆ จะเป็นเพจแสดงรายการกิจกรรมนิเทศต่าง ๆ
2.5 เมื่อคลิกที่แต่ละรายการของกิจกรรมนิเทศ จะเข้าสู่ เพจที่ มีเมนูไปสู่แบบกรอกข้อมูล เมนูให้ดาวน์โหลด และดึงรายการข้อมูลที่บันทึกไว้ใน Google Sheet มาแสดง (รายการที่บันทึกไว้เป็นผลจากการกรอกข้องมูลผ่าน Google Form)
2.6 เมื่อคลิกเมนูดาวน์ดหลด จะเข้าสู่ Google Sheets ที่จัดเก็บอยู่ใน Google Drive และสามารถบันทึกเป็นไฟล์ Excel ลงสู่เครื่องคอมพิวเตอร์ได้
ความสัมพันธ์ของ แอปพลิเคชั่น 4 G ในขั้นตอนการนิเทศออนไลน์แสดงในภาพประกอบ ดังนี้
3. บุคลากรและขั้นตอนการปฏิบัติงานการนิเทศออนไลน์
งานนิเทศการศึกษาส่วนหนึ่ง มีลักษณะการจัดเก็บข้อมูลผลการนิเทศภายในของโรงเรียนใน
กิจกรรมต่าง ๆ ตามนโยบายที่ได้รับมอบหมายให้ดำเนินการเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา แต่ละกิจกรรมมีรายการสอบถามต่างกันไปตามลักษณะงาน จึงเกิดเป็นงานประจำที่ต้องดำเนินการ ซึ่งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ จะไม่สามารถทำงานได้หากไม่มีบุคลากรเป็นผู้ควบคุมหรือจัดการ เมื่อได้รับแจ้งให้ดำเนินการตรวจสอบ หรือประเมินและต้องการข้อสรุปเชิงปริมาณในเรื่องใด ก็จะเลือกใช้วิธีการนิเทศออนไลน์ ซึ่งมีผู้เกี่ยวข้องกับงานนิเทศออนไลน์ ประกอบด้วย ผู้นิเทศหรือผู้ดูแลจัดการสารสนเทศและผู้รับการนิเทศ ซึ่งแต่ละบทบาทจะมีขั้นตอนการดำเนินงานตามระบบการนิเทศออนไลน์ ดังนี้
3.1 ในฐานะผู้นิเทศ หรือผู้ดูแลจัดการสารสนเทศ
3.1.1 ตรวจสอบเครื่องมือนิเทศ แบบบันทึกการนิเทศ แบบประเมินต่าง ๆ ว่าเป็นแบบใด เช่น แบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ แบบข้อความสั้น ๆ หรือข้อความอธิบายยาว รูปภาพ และผลสรุปของข้อมูลเป็นแบบใด เช่น ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ หรือ ข้อความ หรือเรียงลำดับ
นำไปใช้วางแผนในการออกแบบฟอร์มเก็บข้อมูล ซึ่งจะมีองค์ประกอบหลักของฟอร์ม คือ ชื่อโรงเรียน อำเภอ และชื่อผู้รายงาน
3.1.2 Login ด้วยบัญชีของ Google จัดทำแบบฟอร์ม (Form) และตาราง
ตอบกลับ (Sheet) พร้อมจัดทำสูตรการคำนวณ หาความถี่ และตารางผลสรุป และส่งที่อยู่ (Address) ของฟอร์ม เป็น Link ผ่านช่องทางการสื่อสาร เช่น Line ให้ผู้รับการนิเทศดำเนินการ
3.1.3 จัดทำ Link ของ แบบฟอร์ม และตารางตอบกลับ ไปนำเสนอบนเว็บไซต์ เพิ่มรายการให้ดาวน์โหลด เพิ่มรายการในหมวดแบบกรอกข้อมูลล่าสุด และแยกหมวดตามลักษณะงาน เช่น งานเกี่ยวกับนักเรียน โรงเรียน บุคลากร การนิเทศ การตรวจสอบประเมิน เป็นต้น
3.1.4 แจ้งกิจกรรม กำหนดเวลา และที่อยู่ในการกรอกข้อมูลที่ต้องดำเนินการให้ผู้รับการนิเทศทราบ โดยใช้ช่องทางหนังสือราชการ และ ผ่าน Social Media เช่น Line
3.1.5 ตรวจสอบข้อมูลที่ได้รับเข้ามาว่าถูกต้องสมบูรณ์ ซ้ำซ้อน ครบถ้วนทุกโรงเรียนหรือแล้วไม่ ก่อนกำหนดเวลาที่ต้องสรุปข้อมูล หากได้รับข้อมูลไม่ครบให้ตรวจสอบรายชื่อโรงเรียนโดยใช้คำสั่งที่สามารถทำได้ใน Sheet และดำเนินการแจ้งโรงเรียนโดยระบุชื่อโรงเรียนที่ยังไม่รายงานพร้อมช่องทางการเข้ากรอกข้อมูลผ่านช่องทาง Line หรือ โทรศัพท์ ในกรณีเร่งด่วน
3.1.6 ทำการปิดการรับข้อมูลของแบบฟอร์มเมื่อได้รับข้อมูลครบทุกรายการตามเป้าหมายแล้ว
3.1.7 ผู้นิเทศสามารถตรวจสอบผลสรุป กรณีที่เป็นการประเมินแบบระดับโดยใช้ตัวเลข โดยเข้าที่เว็บไซต์และเลือกดูรายการที่ต้องการ ข้อมูลสรุปที่มีการวิเคราะห์แล้วจะแสดงแบบทันที (Real Time)
3.1.8 ดาวน์โหลดข้อมูลผลการรายงานของโรงรียนไว้ในคอมพิวเตอร์เพื่อจัดทำสรุปรายงานต่อไป
3.2 ในฐานะผู้รับการนิเทศ
3.2.1 เมื่อได้รับแจ้งให้ดำเนินการกิจกรรมทางการศึกษาใด ให้ใช้กระบวนการนิเทศภายในเพื่อตรวจสอบติดตามผลการดำเนินงานกิจกรรมภายในโรงเรียน และแจ้งผลการดำเนินงานผ่านแบบฟอร์มซึ่งมักให้ประเมินเป็นระดับตัวเลข สามารถดำเนินการได้ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ โน๊ตบุ๊ค สมาร์ทโฟน หรือ แท็บเล็ต
3.2.2 ตรวจสอบผลการรายงาน หรือตรวจสอบว่ารายงานแล้วหรือไม่จาก Link ที่แสดงไว้ให้
3.2.3 หากต้องการทราบและจัดเก็บข้อมูลผลการดำเนินงานในระดับเขตพื้นที่การศึกษา ก็สามารถดาวน์โหลดข้อมูลไว้ได้
4. ข้อมูล
ข้อมูล เป็นวัตถุดิบที่ทำให้เกิดสารสนเทศนิเทศออนไลน์ ซึ่งเกิดจากการนิเทศทางตรงโดย/ศึกษานิเทศก์ และหรือ การนิเทศภายในของทุกโรงเรียน โดยผู้บริหารสถานศึกษาหรือหัวหน้าหมวดหรือบุคคลที่ได้รับมอบหมายให้ประเมินผลตรวจสอบการดำเนินงานกิจกรรมต่างภายในโรงเรียน จะเป็นสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลนักเรียน ข้อมูลผลการเรียน ข้อมูลอาจารย์ ข้อมูลการใช้จ่าย ข้อมูลผลการประเมินการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ของโรงเรียน ข้อมูลเป็นสิ่งที่สำคัญประการหนึ่งที่มีบทบาทต่อการให้เกิดสารสนเทศ และสำหรับในการติดตาม ประเมินผลการจัดการศึกษา เป็นตัวชี้ความสำเร็จหรือความล้มเหลวของการนิเทศออนไลน์ได้ เนื่องจากจะต้องมีการเก็บข้อมูลจากโรงเรียน หรือผู้รับการนิเทศโดยตรง ข้อมูลจะต้องมีความถูกต้อง มีการกลั่นกรองและตรวจสอบซึ่งต้องผ่านการพิจารณาจากผู้นิเทศแล้วเท่านั้น จึงจะมีประโยชน์ข้อมูลจำเป็นจะต้องมีมาตรฐาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อนำมาสรุปผลรวมเพื่อใช้งานในระดับกลุ่มหรือระดับเขตพื้นที่การศึกษา ข้อมูลผลจากการนิเทศออนไลน์ต้องมีโครงสร้างในการจัดเก็บที่เป็นระบบระเบียบเพื่อการสืบค้นที่รวดเร็วมีประสิทธิภาพ