Een vondst gedaan?


Wat te doen met een (Archeologische) vondst ? Hieronder vind u het een en ander over het melden van (archeologische) vondsten. volgens de Monumentenwet van 1988 (artikel 53 & 54) moet elke archeologische vondst gemeld worden bij de bevoegde instantie of persoon. Het gebeurd wel eens je vind een voorwerp vind waarvan je denkt, dat is een interessante (archeologische) vondst. Maar je wilt meer weten over de vondst, misschien is deze wel zo belangrijk dat je het moet melden, aan wie kan ik zoiets nu vragen? Je kunt altijd langs komen op de vondsten determinatie dag van het ASP-Sneek tijdens de monumentendag. Maar je kunt natuurlijk ook contact met ons opnemen, en maken een afspraak om de vondsten te bekijken. Moet de vondst gemeld worden bij de bevoegde instantie, dan kunnen wij u daarbij helpen.
Maar wat is een archeologische vondst? Meestal denken we bij een archeologische vondst aan tastbare voorwerpen zoals; aardewerk, pijpenkoppen, munten enz., maar je denkt niet meteen aan grondsporen zoals; funderingsresten en opvallende verkleuringen in de bodem. Toch gaat het bij beiden om archeologische resten. Het gaat hierbij altijd om een toeval vondst, die van het oppervlak is geraapt of is aangetroffen bij graafwerkzaamheden.Waarom is het melden van vondsten zo belangrijk?  Een vondstmelding kan veel informatie geven over de lokale geschiedenis, en zo het verhaal over het verleden completer maken. Maar minstens zo belangrijk is de aanwijzing die deze vondst kan geven over eventuele archeologische resten die in dat gebied te vinden zijn.
Het melden!Omdat niet iedereen verstand heeft van archeologische vondsten is het soms moeilijk te zeggen wat wel of niet een archeologische vondst is, dit kan een drempel zijn om de vondst te melden. Mocht u iets gevonden hebben recentelijk of al langer geleden (kan jaren geleden zijn). Maar u weet niet zeker of dit gezien moet worden als een archeologische vondst, of er nooit aan gedacht heeft om deze te melden. Neem dan contact met Gilbert Hofstra dan kan die eventueel de vondst(en) bekijken en determineren. Mocht deze vondst toch gemeld moeten worden bij de bevoegde instantie of persoon, dan kan ik dat eventueel voor u doen.  
Bewaren, registreren en eventueel melden van metaalvondstenVondsten bewaren en registreren kan op veel manieren. Je doet dit zodat je later je vondsten en bijbehorende gegevens makkelijk terug kan vinden, Nadat ik een vondst heb gedaan, welke ik bijzonder genoeg vind om te bewaren, volg ik een aantal stappen om deze te verwerken.Ø  Als eerste probeer ik, zo nauwkeurig mogelijk, de vondslocatie vast te leggen met behulp van coördinaten, hier wordt bij het melden van vondsten altijd naar gevraagd.Ø  Na het reinigen, en het zo goed mogelijk determineren van de vondst(en), fotografeer ik deze. Hierbij geef ik de vondst een uniek vondstnummer, die ook de fotonaam wordt. Dit unieke nummer gebruik ik bij het verder registreren van de vondst(en). Bijzonder vondsten geef je een eigen vondstnummer. Bij minder bijzonder vondsten welke je toch wil registreren, hoef je niet elke vondst (scherf, afslag, spijker, musketkogel etc.) apart te beschrijven. Deze groepeer je zoveel mogelijk onder een vondstnummer, waarbij je altijd het aantal vondsten vermeld.Ø  Hierna verwerk ik alle vondsten in een database. Hiervoor gebruik ik Exel hierin kan ik alle gegevens verwerken, maar ook (eventueel) een snelkoppeling makken met de vondstfoto. Deze foto’s en Exel bestand(en) plaats ik in een bestandsmap. In de Exel database voer ik per vondstnummer een aantal vaste gegevens in verschillende kolommen in.Ø  Tenslotte berg ik de vondsten op per vondstlocatie, handig hieraan is dat je vaak terugkeert naar een locatie, zo blijven alle vondsten van die locatie bij elkaar. Ook maakt dit eventueel complex- of contextdatering mogelijk. Hierbij kunnen goed dateerbare vondsten zoals munten en pijpenkopen, mogelijk ook de andere vondsten van dezelfde locatie (complex) dateren.Ø  Als een vondst bijzonder genoeg is, kan je deze melden bij de verantwoordelijke instanties of persoon.

Nog iets over het eigendom van de vondst Artikel 43 uit de Monumentenwet 1988 stelt;
  1.  Roerende monumenten die gevonden zijn bij het doen van opgravingen en  waarop niemand zijn recht van eigendom kan bewijzen,  zijn eigendom van de Staat
  2.  In afwijking van het bepaalde in het eerste lid zijn roerende monumenten die gevonden zijn bij het doen van wettige opgravingen door een  gemeente en waarop niemand zijn recht van eigendom kan bewijzen, eigendom van  die gemeente.
  3.   De eigenaar van de grond waarin de roerende monumenten zijn  opgegraven, ontvangt van de eigenaar van die roerende monumenten  een  vergoeding ten bedrage van de helft van de waarde van die  monumenten.
In de praktijk komt het er meestal op neer dat de vinder de vondsten mag houden of kan wegschenken. De vondst dient door de vinder minimaal 6 maanden ter beschikking gehouden te worden voor wetenschappelijk onderzoek. Voor meer informatie kunt u terecht bij het Provinciaal archeologisch depot.

Coördinaten

Tegenwoordig kan je met behulp van een smartphone makkelijk deze positie bepalen, hier zijn ook handige apps voor. Maar je kan dit ook later thuis doen, met behulp van Google Maps. Ga naar Google Maps, zoek de plek op waar je de vondst hebt gevonden. Als je op deze plek gaat staan met de muis, en klikt  krijg je een ballonnetje te zien. De locatie wordt dan onderaan de pagina weergegeven met coördinaten. De coördinaten zien er als volgt uit, bijv. 52.089488, 4.330182. Deze kun je bij X en Y invullen. Mijn voorkeur heeft om dit direct in het veld te doen want dan heb je zeker de juiste locatie. Heb je meerderde vondsten verspreid over een perceel, dan kan je ook de centrum coördinaten van het perceel gebruiken.

 

Vondstnummer

Een uniek vondstnummer kan je het best als volgt opbouwen; de Vondstlocatie (Plaats, toponiem of een eigen bedachte naam) en een Volgnummer., het vondstnummer is hiermee gekoppeld aan de vondstlocatie. 

Ik gebruik zelf een combinatie van Plaats en toponiem  en hierbij soms nog een zelf bedachte naam. voorbeeld;  ik zoek bij Tirns  op een perceel naast het voormalig klooster Thabor. dit perceel geef ik dan cijfer (waarbij ik de centrum coördinaten van dat perceel noteer) dan krijg ik als vondstnummer Tirns Thabor-1-1... 


Vergeet bij het fotograferen niet iets van een maateenheid, het handigst is een liniaal, naast de vondst te leggen.

 

Welke gegevens

De volgende gegevens moeten in ieder geval worden opgenomen in de database, hier wordt meestal ook naar gevraagd bij de vondstmelding.

-          Naam en adresgegevens van de vinder

-          Locatiegegevens van de vindplaats

-          Plaats / Toponiem en Coördinaten

-          Datum waarop de vondst is gedaan

-          Materiaal (bijvoorbeeld aardewerk, metaal, etc.)

-          Vondst verwerving (hoe gevonden;  metaaldetector,    

            graafwerk, oogvondst etc.)

-          Datering

-          Afbeelding / foto


Daarnaast neem ik de volgende gegevens ook op;

-          Vondstomstandigheden (stort, weiland etc.)

-          Determinatie (munt, fibula etc.)

-          Formaat

-          Gewicht

-          Muntsoort

-          Autoriteit / Muntheer

-          Voorzijde

-          Keerzijde

-          Omschrijving van de vondst / overige opmerkingen

©ArGeoS