Lemongrass
Cymbopogon citratus
จะไคร (ภาคเหนือ), ไคร (ภาคใต้), คาหอม (เงี้ยว – แม่ฮ่องสอน), เชิดเกรบ, เหลอะเกรย (เขมร – สุรินทร์), ห่อวอตะโป๋ (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน), หัวสิงไค (เขมร – ปราจีนบุรี)
ตะไคร้เป็นพืชที่มีอายุหลายปี ขึ้นอยู่รวมกันเป็นกอใหญ่ ลำต้นแข็งเกลี้ยง เป็นรูปทรงกระบอก ใบรูปขอบขนานแคบ สีขาวนวลหรือขาวปนม่วง แผ่นใบสากและคม เหง้าใต้ดินมีกลิ่นเฉพาะ ดอกออกเป็นช่อยาว มีดอกเล็กฝอยจำนวนมาก ผลมีขนาดเล็ก เป็นผลแห้งและไม่แตก ไม่ค่อยติดดอกและผล ตะไคร้ปลูกง่าย เจริญงอกงามในดินแทบทุกชนิด
ตะไคร้เป็นพืชอันทรงคุณค่า เพราะนอกจากนำมาเป็นอาหารแล้ว ยังเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณในการรักษาโรคได้อีกด้วย ซึ่งประโยชน์ของตะไคร้ก็มีด้วยกันดังนี้
ตะไคร้เป็นพืชที่ปลูกง่าย ไม่ต้องดูแลมาก สำหรับการปลูกไว้ในบ้าน ก็ไม่จำเป็นต้องมีพื้นที่มาก ใครมีสวน มีสนามจะเอาลงพื้นดินก็ทำได้ หรือ หากอยู่คอนโด หรือ ทาวน์เฮ้าส์จะปลูกในกระถางก็ย่อมได้ สำหรับใครที่เป็นมือใหม่หัดปลูก เราก็มี วิธีปลูกตะไคร้ ในบ้านเรือน มาแนะนำกันค่ะ
ตะไคร้เป็นพืชตระกูลหญ้า ความสูงโดยรวมประมาณ 1-1.2 เมตร ลำต้นที่ สูงขึ้นมาจากเหง้ามีสีขาวอมเหลือง สูงประมาณ 4-7 ซ.ม.เท่านั้น ห่อหุ้มด้วย กาบใบ ส่วนบนมีใบสีเขียวสดถึงเขียว อมเหลืองสูงยาวขึ้นไปจากกาบใบ เส้นใบยาวแคบขนานไปกับก้านใบ ปลายใบมีขนอ่อนๆ ลำต้นจะรวมอยู่ด้วยกันเป็นกอ มีกลิ่นหอม ออกดอกเป็นช่อยาว ดอกขนาดเล็กเป็นฝอย อยู่รวมกันเป็นกระจุกจำนวนมาก
การปลูก นิยมใช้การปักชำต้นเหง้า โดยตัดใบออกให้เหลือเพียงโคนต้นประมาณ 10 ซ.ม. แล้วนำมาปักบนดินร่วนซุย
โดยอาจใช้วิธีเอาโคนปักลงในดินที่เตรียมไว้เลย ให้ห่างประมาณหนึ่งศอก
ถ้าปลูกในกระถาง ใช้วิธีปักโคนลงในกระถางๆละ 2-3 ต้นก็ได้ แล้วหมั่นรดน้ำให้ชุ่มเช้าเย็น ตั้งไว้ให้โดนแดดตลอดวันจะทำให้โตได้เร็ว
* ทั้งนี้ ทั้งสองวิธีนั้นควรหมั่นรดน้ำและปลูกกลางแจ้งจะโตเร็ว
เวลาถอน สามารถถอนได้ทั้งลำต้นถึงโคนสุด และควรหมั่นถอนเพื่อไม่ให้มีหลายต้นเกินไปในกอเดียว ถ้าไม่แยกออกไปต้นจะเล็กและลีบลงเรื่อยๆ และบางที่ก็แคระแกรน ต้นและกอก็จะโทรม
ตะไคร้ ( 100 กรัม) มีคุณค่าทางโภชนาการ ดังนี้