Vanochtend presenteerde de Amsterdamse coalitie de begroting voor aankomend jaar. Steeds meer Amsterdammers worden getroffen door de hoge inflatie terwijl de stad al kampt met de uitdagingen van een voortdurende klimaat- en wooncrisis. Al met al staat Amsterdam voor belangrijke financiële keuzes in een uitdagende tijd. Wij zullen ons de komende dagen bezighouden met het uitgebreid bestuderen van de begroting. In deze brief lees je onze eerste reactie.

Langetermijnvisie

Regeren is vooruitzien. Het baart ons zorgen dat Amsterdam in 2026 met een begrotingstekort van 90 miljoen zit. Het college geeft aan te vertrouwen dat het Rijk met meer financiële middelen over de brug komt. Waar dit vertrouwen precies op is gebaseerd, wordt niet duidelijk. Het is belangrijk dat Amsterdam de voorbereiding op een slechter scenario niet uitstelt tot het laatste moment.

Naast dit begrotingstekort valt het op dat niet alle investeringen die het college wilt doen binnen de investeringsruimte passen (zie pagina 10 van de begroting). Kortom: niet alles kan, maar wat dit in de praktijk gaat betekenen is vooralsnog onduidelijk. Het college geeft aan te willen onderzoeken of er private partijen zijn die investeringen voor hun rekening willen nemen. Maar om welke partijen dit gaat en hoe we gaan voorkomen dat zij ongewenste invloed uit zullen oefenen op het beleid, wordt niet toegelicht.

We begrijpen de moeilijke financiële situatie van de stad, maar zijn zeer bezorgd over de houdbaarheid van belangrijke investeringen in bijvoorbeeld duurzaamheid, het beter bereikbaar maken van het stadsbestuur voor hulpbehoevenden, de woningmarkt en het openbaar vervoer. Nu is het college voornemens een “bestuursopdracht op te stellen om met een passend investeringsprogramma te komen”. Hier worden wij niet wijzer van. Wij willen weten welke keuzes het colleges gaat maken en vinden dat dit zo snel mogelijk moet gebeuren

Waar wij op gaan letten

Met het belang van een langetermijnvisie in ons achterhoofd, zullen wij de komende weken de tijd nemen om de begroting te bestuderen en ons voor te bereiden op het debat dat hierover gevoerd gaat worden.

Onze aandacht zal hierbij in ieder geval gericht zijn op de mate waarin deze begroting de bestaanszekerheid van Amsterdammers garandeert. We moeten de meest kwetsbaren in onze stad ondersteunen door bijvoorbeeld het verstrekken van gratis lunches op school en het uitgeven van gratis menstruatieproducten. Ook is het belangrijk te controleren of er groepen over het hoofd worden gezien. Zo worden studenten vaak uitgesloten van aanvullende maatregelen en is er te weinig aandacht voor de groepen die zich net boven de minima grens bevinden. Is de begroting voldoende op hen gericht?

Een andere kernwaarde voor ons is dat de gemeente Amsterdammers meeneemt door middel van participatie, burgerberaden en transparantie over wat het college doet en hoe zij tot die besluiten komen. Het lage vertrouwen in de overheid, de gebrekkige opkomst tijdens de gemeenteraadsverkiezingen; het laat zien dat het van cruciaal belang is het vertrouwen van de burger in de politiek te herstellen. Dat kun je alleen doen door Amsterdammers serieus te nemen en te betrekken bij politieke besluitvorming. Wij gaan dan ook bij alle maatregelen die het college wilt nemen goed na of Amsterdammers hier voldoende bij worden betrokken. Met het lage vertrouwen in de politiek en het feit dat de bestaanszekerheid van mensen in het geding komt, is dit belangrijker dan ooit.

Duurzaamheid is een ander speerpunt. Duurzaamheid moet wat ons betreft een topprioriteit van Amsterdam zijn. Gaat het college echt alles op alles zetten om te verduurzamen? Met name interessant hierin is het isolatieoffensief dat in oktober aan de raad wordt voorgelegd. We zijn benieuwd hoe het college dit plan vorm wilt geven en binnen welk tijdsbestek het welke ambities wilt gaan realiseren. Er is haast bij geboden, want isolatie is niet alleen nodig voor verduurzaming, maar is ook hét middel om de energierekening te drukken.

Ten slotte is onze blik gericht op digitalisering. Amsterdammers moeten voor veel voorzieningen via de digitale route hun weg naar de gemeente banen, maar dit is niet voor iedereen even gemakkelijk. Onlangs berichtte EenVandaag nog dat veel ouderen die wel recht hebben op energietoeslag afzien van het aanvragen hiervan omdat zij het digitale aanvraagformulier van de gemeente niet begrijpen. Dit is niet nodig en bovenal ontzettend onwenselijk. Het is belangrijk dat de digitale dienstverlening van Amsterdam toegankelijk en inclusief is en zich daarnaast houdt aan onze eigen wetgeving, bijvoorbeeld in het kader van privacy.

Tot slot

De komende weken zullen we via de nieuwsbrief, website en social media updates blijven geven over onze visie op de begroting. In november zal er in de raad een debat worden gehouden over de begroting.