อาชีพชุมชน

จากมรดกภูมิปัญญา สู่คุณค่าแห่งความงาม

จากมรดกภูมิปัญญา สู่คุณค่าแห่งความงาม อำเภอยางสีสุราช ดินแดนแห่งพุทธธรรม ดินแดนแห่ง

ความอุดมสมบูรณ์ด้วยวัฒนธรรมท้องถิ่นอันเป็นเอกลัก ละบือไกลด้วยผ้าไหมหลากสไตล กลุ่มทอผ้าไหมผ้าฝ้ายบ้านยางตลาด

จังหวัดมหาสารคาม ตั้งอยู่หมู่ที่ 6 ตำบลยางสีสุราช อำเภอยางสีสุราช จังหวัดมหาสารคาม ที่นี่ขึ้นชื่อว่ามีฝีมือเป็นเลิศด้านการทอผ้าไหมมัดหมี่ โดยเฉพราะอย่างยิ่งลายสร้อยดอกหมาก ด้วยการสืบสานมรดกทางภูมิปัญญาด้านผ้าไหม การเลี้ยงหมอน ที่ตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งเป็นงานศิลปะที่มีอยู่เพียงชิ้นเดียวในโลก เพราะแต่ละคนที่ทำแต่ละขั้นตอน จะมีควาแตกต่างกัน เส้นไหมที่สาวได้แต่ละช่วงเวลาหรือแต่ละระยะของฝักไหม นอกจากนั้นแล้วความสามารถในการทอ การสอดกระสวย ความแรงในการตีกระทบหรือการฟัดทำให้ได้สีเข้มอ่อนต่างกัน การเรียงเส้นไหมให้ตรงลายจะแสดงถึงความคมชัดและความชำนาญของผู้ทอแต่ละคน อากาศ อุณหภูมิ หรือแม้แต่อารมณ์ความรู้สึกของผู้ทอ สิ่งเหล่านี้มีผลกับความสวยงามของผ้าผืนนั้น ๆ จึงทำให้ผ้าทอมือแต่ละผืนที่ทอ มีเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง จนกระทั่งได้มีการรวมกลุ่มของแม่บ้านเกษตรกรบ้านหนองบัวแปะเพื่อหารายได้เสริม จากช่วงที่ว่างเว้นจากการทำนา การทอผ้าทีนี่มีเอกลักที่โดดเด่น โดนเฉพราะอย่างยิ่งวัตถุดิบอย่างเส้นไหมที่ชาวบ้านเลี้ยงหม่อนเองเอง ชักใยไหมเอง ทำให้ผ้าทอที่นี่เป็นที่รู้จักในวงกว้างและสร้างชื่อเสียงเรื่อยมา ลักษณะเด่นของผ้าที่นี่คือ ทุกเส้นใยการถักทอเกิดจากความใส่ใจ ทุกขั้นตอนการผลิต ความพิเศษของที่นี้คือเส้นไหมอยู่ที่ขนาดและสีสม่ำเสมอ มีความเงามันโดยเนื้อของเส้นไหมตามธรรมชาติ และที่สำคัญเช่นเส้นไหมของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านยางตลาด

ย้อมสีจากธรรมชาติ ซึ่งเป็นการย้อมสีที่ถูกคิดค้นด้วยภูมิปัญญาชาวบ้าน โดยการนำส่วนต่างๆของพืช เช่น เปลือกไม้ ใบไม้ ลูกไม้ และรากไม้ นำ มาสกัดเป็นสีย้อม และผ่านกรรมวิธีในการย้อมที่แตกต่างกันออกไป จะทำให้สีได้หลายเฉดสีขึ้นกับชนิดของพืชที่ใช้ การถักทอด้วยความชำนาญประกอบกับการมัดหมีที่เป็น ลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ประจำถิ่น ที่ได้รับความนิยมคือลายสร้อยดอกหมาก ซึ่งลายเอกลักษณ์ประจำจังหวัดมหาสารคาม ปัจจุบันกลุ่มทอผ้าไหมผ้าฝ้ายบ้านยางตลาด ได้รับการต่อยอดพัฒนาสินค้าการบริหาร จนเป็นที่ยอมรับและสร้างรายได้ให้กลับชุมชน