อาณาจักรมอญ
( สมัยพุทธกาล-พุทธศตวรรษที่ ๒๒)
อาณาจักรของชนชาติมอญโบราณนั้น เดิมมีอาณาเขตครอบครองดินแดนส่วนใหญ่ของอาณาจักรสุวรรณภูมิ
มาตั้งแต่สมัยพุทธกาล เมืองสำคัญที่ตั้งอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำอิรวดี ได้แก่เมืองสะเทิม เมืองแปร เมืองทาทอง(Thaton)
และเมืองพะโค(Pegu หรือหงสาวดี)
the อาณาจักรมอญโบราณนั้นเดิมมีเมืองใหญ่อยู่ที่ เมืองละโว้หรือลพบุรี(ก่อนพ.ศ.๑๖๓๐) และ
เมืองหริภุญชัยหรือลำพูน ครั้งหนึ่ง มะกะโท ชาวมอญได้เข้ามาอยู่ที่เมืองสุโขทัยและพาพระธิดาหนีกลับไป
สร้างอาณาจักรมอญ กษัตริย์สุโขทัยได้พระราชทานนามว่า พระเจ้าฟ้ารั่ว สำหรับ กษัตริย์ยิ่งใหญ่ของอาณาจักรมอญนั้น
คือพระเจ้าราชาธิราช ครองราชย์ที่เมืองพะโค(เมืองหงสาวดี)ระหว่าง พ.ศ.๑๙๒๘–๑๙๖๖
ต่อมา พ.ศ.๒๐๘๓ อาณาจักรมอญได้ตกเป็นเมืองขึ้นของอาณาจักรพม่าโดยการโจมตีของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้
แห่งราชวงศ์ตองอู
และพ.ศ.๒๑๔๒ นั้นอาณาจักรมอญที่เมืองพะโคได้เสื่อมโทรมลงในที่สุด
ในพ.ศ.๒๑๕๘อาณาจักรพม่าจึงย้ายเมืองหลวงจากเมืองอังวะ(Ava)มาตั้งที่เมืองพะโคแทน(พม่าจึงเรียก
เมืองหงสาวดีแทน) พม่ามีอำนาจครองเมืองหงสาวดีต่อมาถึงสมัยพระเจ้าบุเรงนอง และพระเจ้านันทบุเรง
จึงเกิดเหตุการณ์ผลัดแผ่นดินทำให้อาณาจักรพม่าต้องย้ายกลับไปตั้งราชธานีที่เมืองอังวะอีกครั้งหนึ่ง
หลังจากนั้นชนชาติมอญในเมืองหงสาวดีได้ทำการต่อสู้เอาเมืองคืน แต่สู้พม่าไม่ได้จึงพาครอบครัว
หนีเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารของกษัตริย์อาณาจักรสยามจำนวนมาก เมื่อครั้งสมเด็จพระนเรศวรนั้น
ครอบครัวพระยาเกียน พระยารามและชาวมอญเมืองแครงได้พากันขออยู่ในกรุงศรีอยุธยา
พระองค์โปรดให้ตั้งบ้านเรือนอยู่บริเวณวัดขุนแสน และพระมหาเถรคันฉ่อง พระเถระที่นับถือของชาวมอญ
ได้เป็นพระราชาคณะอยู่ที่วัดพระมหาธาตุ
ในพ.ศ.๒๒๙๘ พระเจ้าอลองพญา กษัตริย์พม่าได้ยกกองทัพทำลายอาณาจักรมอญได้ทั้งหมด
แล้วย้ายเมืองหลวงไปตั้งที่เมืองร่างกุ้ง หรือย่างกุ้ง(Rangoon) คำว่า” ร่างกุ้ง”นั้นแปลว่า
สิ้นสุดการแตกแยกกัน
<< ย้อนกลับ ต่อไป อาณาจักรฟูนันหรือฟูนาน >>