Muzeum Śląska Opolskiego

Gmach główny

Wystawa Pradzieje i wczesne średniowiecze Opolszczyzny została pomyślana jako całościowa prezentacja pradziejów regionu, poczynając od około 300 000 lat temu do czasów wczesnego średniowiecza. Na szczególną uwagę zasługują ozdoby i numizmaty z osady celtyckiej w Nowej Cerekwi oraz mierząca 12,3 m łódź-dłubanka z IV wieku n.e. Na monitorach prezentowane są animacje i krótkie filmy przedstawiające np. technikę wyrobu wybranych przedmiotów codziennego użytku, broni czy ozdób oraz aplikacje umożliwiające zabawę w wirtualnego archeologa. Ciekawym elementem jest aranżacja jaskini zamieszkanej przez grupę neandertalczyków siedzących przy żywym ognisku. Ekspozycja poświęcona wczesnośredniowiecznemu grodowi na Ostrówku jest częścią wystawy Opole – gród, miasto, stolica regionu. Gród zbudowano na północnym cyplu wyspy Pasieka, na podmokłych terenach, w pobliżu dogodnej przeprawy przez Odrę. Odkryte dobrze zachowane elementy drewniane pozwoliły na rekonstrukcję wału, ulic i placów oraz budynków. Budowa konstrukcji obronnych oraz zabudowa grodu prezentowana jest w postaci animacji komputerowej.

Galeria malarstwa polskiego XIX i XX wieku obejmuje 130 obrazów powstałych od połowy XIX do końca XX wieku. Zwracają uwagę obrazy artystów kręgu polskiego realizmu i impresjonizmu, a także przedstawienia obrazujące przedstawienia historyczne. Oglądniemy dzieła Józefa Chełmońskiego, Maksymiliana Gierymskiego, Jana Matejki, Juliusza Kossaka, Olgi Boznańskiej, Jacka Malczewskiego. Odrębnie zaprezentowano obrazy malarzy okresu Młodej Polski. Oglądać tu można ukraińskie pejzaże Jana Stanisławskiego, huculskie motywy Władysława Jarockiego i Kazimierza Sichulskiego, Stanisława Wyspiańskiego i Włodzimierza Tetmajera. Niewątpliwą ozdobą tej sali jest Portret żony artysty z kotem Konrada Krzyżanowskiego. Wśród najnowszych obrazów ukazano polski koloryzm, socrealizm, abstrakcjonizm oraz malarstwo nowej figuracji. Autorzy zgromadzonych obrazów to między innymi: Hanna Rudzka-Cybisowa, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Helena Krajewska, Jacek Sempoliński, Henryk Stażewski, Jerzy Nowosielski.

W rezultacie silnego ruchu przesiedleńczego, głównie w latach 1945–1947, na tym terenie pojawiła się nowa ludność, pochodząca głównie z Kresów Wschodnich. Ruchy ludności, jakie tu następowały, doprowadziły do zjawiska określanego mianem „zderzenia kulturowego”. Wystawa Etnografia Opolszczyzny – tradycja i zmiana ma na celu przedstawienie tego zjawiska.