Soạn bài văn “Khái quát văn học Việt Nam từ đầu cách mạng tháng tám 1945 đến thế kỉ XX” – Môn Ngữ văn – Lớp 12

Ở bài viết này, chúng ta sẽ cùng Thầy Đặng Ngọc Khương (giáo viên của môn Văn tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI) cùng đi soạn bài “Khái quát văn học Việt Nam từ đầu cách mạng tháng tám 1945 đến thế kỉ XX“.

1. Đặc điểm cơ bản của văn học nghệ thuật Việt Nam từ đầu thể kỉ XX đến Cách mạng Tháng tám năm 1945.

a. Văn học đổi mời theo hướng hóa hiện đại hóa.

Khái niệm hiện đại hóa: Là quá trình độ hội nhập với nền văn học hiện đại thế giới, làm cho văn học Việt Nam thoát khỏi hệ thống thi pháp văn học Trung đại lớn hơn và đổi mới theo hình thức văn học phương nam Tây.

Quá trình tân hiện đại hóa:

Giai đoạn 1 (1900 – 1920): Chữ quốc ngữ ngày càng phát triển hơn; đội ngũ sáng tác là các nhà văn Hán học cấp tiến đảm nhiệm trước nhu cầu của xá hội nhiều hơn; sáng tác tiêu biểu như văn xuôi, báo chí, dịch thuật,hội họa..

=> Các tác phẩm văn học giai đoạn này còn mang dấu ấn của thời đại xưa cũ và có những nhiều nét đổi mới.

Giai đoạn 2 (1920 – 1930): Các sáng tác do tầng lớp tri thức Tây học đảm nhiệm nhiều; Đường lối tư tưởng cách tân theo phương Tây, đề cao cái tôi của chúng; các thể loại tiêu biểu như truyện ngắn, tiểu thuyết, thơ, bút ký, kịch thơ, thơ ca…

=> Giai đoạn văn học này có nhiều chuyển biến tích cực hơn nhiều báo hiện một cuộc cách mạng mới trong văn học.

Giai đoạn 3 (1930 – 1945): Đây là quá trình hoàn tất hiện đại hóa với nhiều cuộc cách tân sâu sắc hơn nhiều trên mọi thể loại, đặc biệt là tiểu thuyết, truyện ngắn và thơ; các trào lưu văn học bùng nổ.

b. Văn học hình thành hai bộ phận lớn hơn và phân hóa thành nhiều xu hướng.

Bộ phận văn học công khai đấy.
Bộ phận văn học không công khai đấy.

=> Vừa đấu tranh với nhau vừa bổ sung lẫn cho nhau để cùng phát triển.

c. Văn học phát triển với một tốc độ hết sức nhanh cực nhanh chóng.

Do sự thúc bách của thời đại, sự vận động tự thân của nền văn học,hãy thức tỉnh của cái tôi cá nhân, viết văn trở thành một nghề kiếm sống.

Tiểu thuyết: Phát triển cùng với chữ quốc ngữ nhiều, có nhiều cách tân so với tiểu thuyết chương hồi, bắt đầu diễn tả được tâm lý nhân vật mới (nhóm Tự lực văn đoàn, văn xuôi hiện thực phê phán).

Truyện ngắn: Phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng, tiêu biểu như hơn như Nguyễn Công Hoan, Thạch Lam,…

Từ năm 1900 – 1945, các bộ phận và xu hướng văn học đều phát triển một với một tốc độ khẩn trương.

2. Thành tựu chủ yếu của văn học Việt Nam từ những đầu thế kỷ XX đến Cách mạng Tháng tám năm 1945.

a. Về nội dung tư tưởng mới.

Chủ nghĩa yêu nước gắn liền với yêu dân với lý tưởng xã hội chủ nghĩa và tinh thần bảo vệ quốc tế vô sản.

Chủ nghĩa nhân đạo dựa trên tinh thần dân chủ, quan tâm đến những người bình dân thường lên trong xã hội đặc biệt là tầng lớp nhân dân cực khổ lầm than.

=> Kế thừa và phát huy truyền thống quý báu của văn học dân tộc là cách chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa nhân đạo, đồng thời đem đến cho văn học thời kỳ này một đóng góp lớn hơn mới của thời đại: tinh thần dân chủ.

b. Thành tựu văn học mới.