“แม่น้ำโขง” ลำน้ำสายยาวทอดผ่านหลายประเทศ เริ่มต้นจากประเทศจีน ไหลผ่านนานาประเทศ หล่อเลี้ยงผู้คนในอาเซียนภาคพื้นทวีป โดย อาจจะเรียกได้ว่าเป็นแม่น้ำสายชีวิต เนื่องจากทำให้เกิดวิถีชีวิต ความเชื่อ ศิลปวัฒนธรรม ซึ่งอาจจะแตกต่างกันบ้างตามกลุ่มชาติพันธุ์ที่หลากหลายตามชายขอบบริเวณลุ่มน้ำ แต่หากดูรวม ๆ แล้วก็ใกล้เคียงกัน อาชีพการประมงเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นควบคู่กับประชาชนส่วนใหญ่ที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ใกล้แหล่งน้ำในลุ่มน้ำโขงของประเทศไทย มีทักษะและประสบการณ์ถ่ายทอดการทำการประมงสืบทอดกันมาจากบรรพบุรุษมีภูมิปัญญาท้องถิ่นที่พัฒนาและสืบสานต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน

การประมงในพื้นที่อำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย เป็นเดิมเป็นเพียงกิจกรรมหาอาหารเพื่อบริโภคกันภายในครัวเรือน เมื่อได้ผลผลิตมากก็แปรรูปและถนอมไว้ในรูปแบบของ ปลาร้า ปลาแห้ง เพื่อบริโภคในยามขาดแคลนหรือใช้แลกเปลี่ยนกับสินค้าประเภทอื่น ๆ ต่อเมื่อมีการพัฒนาเครื่องมือประมงที่มีประสิทธิภาพสามารถจับสัตว์น้ำได้คราวละมาก ๆ เช่น ไหลมอง ข้อง เป็นต้น ด้วยประสิทธิภาพในการจับปลาที่เพิ่มมากขึ้น ประชาชนบางส่วนจึงยึดการประมงเป็นอาชีพและขยายกิจกรรมขึ้นเป็นลำดับส่วนใหญ่เป็นการประมงในน้ำหนองบึงและอ่างเก็บน้ำที่มีน้ำตลอดปี

นอกเหนือจากปัจจัยที่ทำให้ผลประกอบการของอาชีพประมงลดลงอันเนื่องมาจากความเพิ่มขึ้นของคู่แข่ง แล้ว ยังมีเรื่องของสภาวะความผันผวนของระดับน้ำที่ขึ้นลงอย่างฉับพลัน อันเป็นผลมาจากเขื่อนจากประเทศต้นน้ำ ยังทำให้ระบบนิเวศในแม่น้ำโขงอันเป็นแหล่งอาหารและที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำถูกทำลาย จนในที่สุดชาวประมงสองฝั่งโขงแทบจะไม่มีปลาแม่น้ำโขงให้จับอีกต่อไป ภูมิภาคแม่น้ำโขงประสบกับสภาวะฝนแล้ง สภาพการณ์ดังกล่าวทำให้แม่น้ำโขงก็มีสภาพแห้งขอดผิดปกติแม้ในช่วงฤดูน้ำหลาก ส่งผลให้น้ำจากแม่น้ำโขงไม่เอ่อล้นเข้าไปยังลำน้ำสาขาดังเช่นทุกปี ทำให้ปลาแม่น้ำโขงไม่สามารถว่ายน้ำเข้าไปวางไข่ ขยายพันธุ์ในพื้นที่ชุ่มน้ำตามลำน้ำสาขาได้

แม้ว่าตอนนี้ชาวประมงจะไม่สามารถทำการประมงในแม่น้ำโขงได้เหมือนแต่ก่อน แต่ในพื้นที่ก็คงยังอนุรักษ์วิถีชีวิตไว้ ด้วยเหตุนี้ชาวประมงจึงต้องปรับตัวให้เข้ากับสถาการณ์ปัจจุบัน ร่วมมืออนุรักษ์และร่วมกันฟื้นฟูระบบนิเวศของแม่น้ำเพื่ออนุรักษ์ทรัพยากรประมงในแม่น้ำโขงอย่างยั่งยืน


การประมงเป็นกิจกรรมพื้นฐานในทุกท้องถิ่นอำเภอสังคม ประชากรส่วนใหญ่ที่ตั้งถิ่นฐานใกล้แหล่งน้ำลุ่มแม่น้ำโขงในอำเภอสังคม มีทักษะและประสบการณ์ในการทำการประมง เมื่อประชากรในภูมิภาคเพิ่มขึ้นจำนวนของของชาวประมงก็เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ปลาที่ชาวประมงนั้นจับได้จากการทำการประมงของแต่ละคนเริ่มลดลง นอกจากนั้นมีการแข่งขันทำให้เสียเวลาในการทำการประมงมากขึ้น ซึ่งบางครั้งก็ไม่คุ้มค่าทางเศรษฐกิจ ประกอบกับการพัฒนาทางด้านการเลี้ยงสัตว์น้ำจนเป็นที่มั่นใจในกระบวนการผลิตซึ่งเป็นโอกาสและทางเลือกในการประกอบอาชีพที่ประชาชนและชาวประมงบางส่วนให้ความสนใจในการลงทุนดำเนินการและมีการพัฒนามาเป็นลำดับ


ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอสังคม

ตำบลแก้งไก่ อำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย 43160