พิพิธภัณฑ์เมืองฉะเชิงเทรา

พิพิธภัณฑ์เมืองฉะเชิงเทรา


ตำหนักกรมหมื่นมรุพงษ์ศิริพัฒน์ ซึ่งปัจจุบัน คือ พิพิธภัณฑ์เมืองฉะเชิงเทรา เป็นโบราณสถานแห่งหนึ่งมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองจากจตุสดมภ์ เป็นระบอบ "เทศาภิบาล" โดยรวบรวมเมืองต่างๆขึ้นเป็น "มณทล" มีการจัดตั้ง "มณทลปราจีน" ขึ้นในปี พ.ศ. 2435 และในวันที่ 4 มกราคม 2445 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายที่ทำการมณฑลปราจีนมาอยู่ที่เมืองฉะเชิงเทรา ปี พ.ศ. 2446 กรมหมื่นมรุพงษ์ศิริพัฒน์ ทรงดำรงตำแหน่ง
ข้าหลวงเทศาภิบาลมณทลปราจีน มีการสร้างตำหนักที่พำนักเป็นเรือนไม้สองชั้นขึ้นที่ริมฝั่งแม่น้ำบางปะกง ห่างจากกำแพงเมืองไม่มากนัก เพื่อเป็นที่พำนักของเทศาภิบาลมณฑล ต่อมาใช้เป็นจวนผู้ว่าราชการจังหวัด ตามลักษณะการปกครองที่เปลี่ยนแปลงไป จนกระทั่งเมื่อ พ.ศ. 2558 จังหวัดฉะเชิงเทราได้รับการจัดสรรงบประมาณจากกระทรวงมหาดไทย เพื่อก่อสร้างอาารบ้านพักผู้ว่าราชการจังหวัดฉะเชิงเทราหลังใหม่ ทดแทนอาคารตำหนักกรมหมื่นมรุพงษ์ศิริพัฒน์ ที่ทรุดโทรม และได้รับการจัดสรรงบประมาณตามแผนปฏิบัติราชการประจำปี พ.ศ.2560 ให้จัดตั้งพิพิธภัณฑ์เมืองฉะเชิงเทราขึ้น
เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ทางด้านประวัติศาสตร์การปกครอง
และวัฒนธรรมที่สำคัญของจังหวัดฉะเชิงเทรารวมทั้งบทบาทของจังหวัดฉะเชิงเทรากับความเป็นชาติไทย

โดยการซ่อมแซมปรับปรุงอาคารตำหนักกรมหมื่นมรุพงษ์ศิริพัฒน์ อาคารเรือนรับรอง และอาคารประกอบจัดเป็น 4 ส่วน

ส่วนที่ 1 ตำหนักกรมหมื่นมรุพงษ์ศิริพัฒน์ จัดเป็นที่แสดงเนื้อหาทางประวัติศาสตร์การปกครอง,เหตุการณ์สำคัญ เรื่องราว
ความทรงจำของเมืองจังหวัดฉะเชิงเทรา และความผูกพันของสถาบันพระมหากษัตริย์ในราชวงศ์จักรีต่อเมืองฉะเชิงเทรา

ส่วนที่ 2 อาคารเรือนรับรอง เป็นอาคารไม้ชั้นเดียวใต้ถุนสูงชั้นล่างใช้เป็นสถานที่สำหรับจัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ให้แก่เยาวชนและประชาชนทั่วไป ชั้นบนของเรือนรับรองจัดให้มีหอเกียรติยศของชาวฉะเชิงเทรา เพื่อรวบรวมประวัติและผลงานของบุคคลผู้ทำคุณประโยชน์แก่เมืองฉะเชิงเทรา อีกทั้งใช้จัดแสดงนิทรรศการเรื่องราวเกี่ยวกับสังคม วัฒนธรรม วิถีชีวิตของชาวเมือง และแหล่งท่องเที่ยวในจังหวัดฉะเชิงเทรา

ส่วนที่ 3 ศาลาทรงงานกลางน้ำ เป็นศาลาไทยกลางสระน้ำในบริเวณตำหนักกรมหมื่นมรุพงษ์ศิริพัฒน์ ที่ได้ใช้เป็นที่ทรงงานและรับเสด็จเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 และพระบรมวงศานุวงศ์เสด็จเยือนเมืองฉะเชิงเทรา เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ.2516

ส่วนที่ 4 หอพระพุทธโสธร เป็นอาคารที่สร้างขึ้นใหม่ เมื่อปี พ.ศ.2560 สำหรับประดิษฐานพระพุทธโสธรจำลอง จำนวน 33 องค์ และจัดแสดงกระถางธูป,โถน้ำมนต์,แผ่นปั๊มหลวงพ่อโสธร, วัตถุมงคล,เหรียญหลวงพ่อโสธร รุ่นฉลองหอพระพุทธโสธร พ.ศ. 2560 พิพิธภัณฑ์เมืองฉะเชิงเทรา และเหรียญพระนาคปรกที่มอบแก่ผู้ร่วมพิธีพุทธาภิเษก เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ.2560


พิพิธภัณฑ์เมืองฉะเชิงเทราแบ่งพื้นที่จัดแสดงเป็นห้องต่างๆดังนี้

ห้องเจ้าเมืองเรืองนาม จัดแสดงพระฉายาลักษณ์-ภาพรายพระนาม-รายนาม ของสมุหเทศบาลมณฑลปราจีน และภาพรายนามของผู้ว่าราชการจังหวัด ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จัดแสดงพระประวัติของพลตรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนมรุพงษ์ศิริพัฒน์ อีกทั้งยังบอกเล่าประวัติการปกครองของจังหวัดฉะเชิงเทรา ห้องเมืองฉะเชิงเทรา บอกเล่าถึงเมืองฉะเชิงเทรากับความเป็นชาติไทย ชื่อบ้านนามเมือง
ผู้มีคุณูปการต่อการสร้างเมืองฉะเชิงเทรา สถานที่สำคัญคู่บ้านคู่เมือง และเหตุการณ์สำคัญของเมือง
ห้องภาพเก่าเล่าเรื่อง บอกเล่าเรื่องราวที่สำคัญต่างๆของเมืองฉะเชิงเทราผ่านภาพถ่ายเก่า

ห้องคืนประทับแรม จัดแสดงบรรยากาศห้องที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ เสด็จประทับเมื่อ พ.ศ. 2550
และ พ.ศ. 2551 และจัดแสดงพระบรมฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ ที่พระราชทานเป็นที่ระลึกในการที่ได้มาประทับแรม ณ ตำหนักกรมขุนมรุพงษ์ศิริพัฒน์
จัดแสดงบรรยากาศห้องที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ เสด็จประทับเมื่อ พ.ศ. 2550 และ พ.ศ. 2551 และจัดแสดงพระบรมฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ ที่พระราชทานเป็นที่ระลึกในการที่ได้มาประทับแรม ณ ตำหนักกรมขุนมรุพงษ์ศิริพัฒน์
จัดแสดงบรรยากาศห้องที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ เสด็จประทับเมื่อ พ.ศ. 2550 และ พ.ศ. 2551 และจัดแสดงพระบรมฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ ที่พระราชทานเป็นที่ระลึกในการที่ได้มาประทับแรม ณ ตำหนักกรมขุนมรุพงษ์ศิริพัฒน์

ห้องพระพุทธเจ้าหลวงเสด็จเยือนเมืองฉะเชิงเทรา จัดแสดงกำหนดการเสด็จ เส้นทางเสด็จ และภาพเหตุการณ์ เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ เสด็จเมืองฉะเชิงเทรา

ห้องพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ห้องใต้ร่มพระบารมี จัดแสดงพระบรมฉายาลักษณ์ที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินเยือนจังหวัดฉะเชิงเทรา และพระบาทสมเด็จพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินเยือนจังหวัดฉะเชิงเทรา รวมถึงพระฉายาลักษณ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชินี และโต๊ะทรงงานสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุรี เสด็จประทับ ณ ตำหนักกรมขุนมรุพงษ์ศริพัฒน์ เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2537

ห้องประวัติและหอเชิดชูเกียรติพระยาศรีสุนทรโวหาร(น้อย อาจารยางกูร)พระยาศรีสุนทรโวหาร ชาวจังหวัดฉะเชิงเทราผู้เป็นนักการศึกษา และปราชญ์ภาษาของไทยในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผลงานของท่าน อาทิ แบบเรียนหลวงชุดมูลบทบรรพกิจ 6 เล่ม บทสรรเสริญคุณพระรัตนตรัย พรรณพฤกษา สัตวาภิธาน ฯลฯ ผลงานที่ท่านนิพนธ์ไว้ทั้งหมด 32 เรื่อง ล้วนมีคุณค่าทางด้านการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ท่านเป็นต้นแบบความเป็นครูไทย ถ่ายทอดองค์ความรู้ในรูปแบบบูรณาการในยุคปฏิรูปการศึกษาครั้งแรกในประเทศไทย

เวลาเปิด – ปิด : 09.00 – 16.00 น. ปิดบริการ จันทร์-อังคาร

ตำแหน่งที่ตั้ง : จวนผู้ว่าราชการจังหวัดฉะเชิงเทรา ถนนมรุพงษ์ ต.หน้าเมือง อ.เมืองฉะเชิงเทรา

จ.ฉะเชิงเทรา 24000เบอร์ติดต่อ : 0-3851-2520

พิกัด 13.678371,101.072987

การเดินทาง : รถสองแถวสีน้ำเงิน จะวิ่งจากวัดหลวงพ่อโสธร โรงพยาบาลพุทธโสธร และวัดแหลมใต้ รถเมล์ปรับอากาศสีฟ้าอ่อน (สาย 5) วิ่งจากขนส่งใหม่ไปบิ๊กซี วัดหลวงพ่อโสธร สถาบันราชภัฏฯ โรงพยาบาล และตลาดทรัพย์สิน

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาวภาวิณี ผมงาม

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นางสาวภาวิณี ผมงาม

ข้อมูล TKP อ้างอิง https://shorturl.asia/tnmwT