1.1. ชื่ออาชีพประจำถิ่นหรือท้องถิ่น กาแฟห้วยห้อม
๑.๒.รายละผู้ประกอบอาชีพ(ข้อมูลส่วนตัวหรือของชุมชน)
บ้านห้วยห้อม ที่ตั้งอยู่ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน เพราะเกือบ 30 ปีมาแล้ว บ้านห้วยห้อมแห่งนี้เป็นแหล่งปลูกกาแฟขึ้นชื่อ ส่งให้กับร้านกาแฟแบรนด์ระดับบน ทั้งยังเป็นต้นตำรับกาแฟอาราบิก้าส่งให้กับโครงการหลวง นับตั้งแต่ยังไม่มีเครื่องกะเทาะเปลือกเมล็ดกาแฟ รวมถึงเครื่องคั่วบดเมล็ดกาแฟ เพื่อให้ได้กาแฟผงอย่างในปัจจุบัน ผู้ประกอบอาชีพ คุณมะลิวัลย์ นักรบไพร ที่อยู่ปัจจุบัน หมู่ ๑ บ้านห้วยห้อม ตำบลห้วยห้อม อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน
๑.๓.สถานที่ ที่ตั้ง(พิกัด)ของผู้ประกอบอาชีพหรือของชุมชน
- -บ้านทอขนแกะ บ้านห้วยห้อม หมู่ ๑ พิกัด x=401300 y=2032444
1.4. กระบวนการ(ขั้นตอน)การผลิต
1. การเตรียมเมล็ด เป็นขั้นตอนก่อนจะทำการนำเมล็ดกาแฟออกจากผลหรือเปลือกของมัน ที่มีลักษณะสีแดงกลมคล้ายกับผลของเชอรี่ เพื่อให้ได้เมล็ดกาแฟดิบ หรือที่เรียกกันว่า กาแฟสาร ซึ่งในขั้นตอนนี้จะทำหลังจากที่ได้ทำการเก็บเกี่ยวผลมาแล้ว โดยหลักๆ จะสามารถทำได้อยู่ 2 วิธี คือ
-วิธีแห้ง เป็นวิธีสำหรับพันธุ์โรบัสต้า โดยการนำเอาผลของกาแฟสดๆ ไปตาก หรือผึ่งแดด เพื่อให้ความชื้นนั้นออกไป ป้องกันไม่ให้เกิดเชื้อรากับเมล็ดกาแฟจนอาจส่งผลเสียไปถึงกลิ่น รสชาติ และที่สำคัญสำคัญคือสุขภาพของผู้บริโภค ซึ่งพื้นที่ตากนั้นต้องพื้นเรียบ และแห้ง เช่น คอนกรีต เป็นต้น ส่วนใหญ่จะใช้เวลาประมาณ 2–3 สัปดาห์
-วิธีเปียก เป็นวิธีสำหรับพันธุ์อราบิก้า โดยนำเอาผลสดที่เก็บเกี่ยวแล้วมาแยกผลสุกพร้อมล้างทำความสะอาดผ่านเครื่องเฉพาะ เมื่อเสร็จแล้วก็จะนำเข้าเครื่องสำหรับปอกเปลือก แล้วนำมาล้างเพื่อเอาเมือกออกอีกครั้ง และนำไปสู่ถังหมักทิ้งไว้ประมาณ 12–36 ชม. และท้ายที่สุดก็ต้องนำไปตากหรือผึ่งแดดเพื่อไล่ความชื้นออกเช่นกัน ที่ต้องทำละเอียดเช่นนี้เพราะจะเป็นการรักษารสชาติของกาแฟไว้ให้คงที่ที่สุด
2. การคั่ว เป็นการนำ กาแฟสาร เข้าสู่กระบวนการคั่ว ขั้นตอนกระบวนการนี้ต้องอาศัยความชำนาญการและมีประสบการณ์อย่างมาก เพราะขั้นตอนนี้เองที่จะเปลี่ยนให้เมล็ดกาแฟจากเขียวเป็นสีอื่น และมีส่วนทำให้เกิดกลิ่นที่หอม และส่งผลต่อรสชาติที่ดี โดยการคั่วแบ่งตามระดับกาแฟที่ต้องการ ดังนี้
-คั่วอ่อน (Light Roast)
-คั่วปานกลาง (Medium Roast)
- คั่วเข้ม (Medium Dark Roast)
- คั่วเข้มมาก (Dark Roast)
3. การบด เป็นขั้นตอนการผลิตกาแฟให้ละเอียด โดยแบ่งประเภทการบดตามความเหมาะสม ดังนี้
-บดหยาบ -บดปานกลาง -บดละเอียด
4. การชง ในขั้นตอนนี้ไม่มีตายตัว เนื่องจากอยู่ที่ความชอบและเทคนิคของแต่ละคน ไม่ว่าจะ Drip Coffee, Cold Brew, Espresso Machine รวมไปถึงการนั่งดื่มในร้านแบบชิวๆ
๑.๕.สือประกอบ(ภาพถ่ายหรือวีดิทัศน์)
- https://www.paiduaykan.com/province/north/maehongson/baanhuayhom.html
๒.6.ผู้ให้ข้อมูลและผู้เรียนเรียงผู้เขียน
-นายกฤษกร พิทักษ์พนากุล
๒.๗.อื่นๆ