Termodinamikanın 1-ci Qanunu __TOP_

Termodinamikann ikinci qanunun mxtlif alimlr trfindn mxtlif kildki rhlri ekvivalentdir.[4] Mna v mahiyytc eyni olan bu qanunun mxtlif mlliflr mxsus ifadlri aadaklardr:

Klauzius, Plank v Kelvinin ifadlrind ad kiln v yaradlmas mmkn olmayan man birinci nv daimi mhrrikdn (enerji istifad etmdn ilyn man) frqli olaraq, ikinci nv daimi mhrrik adlandrmlar. Bunu nzr alaraq, termodinamikann ikinci qanununu mumi kild aadak kimi rh etmk olar: ikinci nv daimi mhrrik mmkn deyildir.

Termodinamikann 1-ci Qanunu

DOWNLOAD 🔥 https://urllio.com/2y84dj 🔥

lk df Termodinamikann nc qanunu alman kimya alimi Valter Herman Nernst (1864-1941) trfindn yaradlmdr. Termodinamikann nc qanununun[2] Maks Plank trfindn veriln rhind deyilir:

Termodinamikann birinci qanunu. Tbitin fundamental qanunlarndan biri olan enerjinin saxlanmas qanununa gr, qapal sistemin tam enerjisi (mexaniki v daxili enerji) qapal sistem daxilind ba vern btn proseslrd sabit qalr:

Termodinamikann birinci qanunu: Bllidir ki, enerjinin evrilmsi prosesi mexaniki enerjinin saxlanmas qanununa tabedir. stilik hrkti d mexaniki hrktdir, demli, hmin qanun zr ba verir. Ancaq bu hrkt istiqamtlnmi deyil, xaotik hrktdir.

Termodinamika ndir? Hrfi mnas istilik qvvsi (termo, diamika) demkdir. Termodinamika temperaturla bal olan proseslri yrnn fizika sahsidir. Daha dqiq trifini versm, Termodinamika enerjinin v qanunlarn bir nvdn digrin evrilmlrini yrnn elm sahsidir. i maddlrin kmyi il istilik v mexaniki enerjilrin qarlql evrilmsin baxlan hisssi texniki termodinamika adlanr. Bir-biri il v traf mhitl qarlql laqsi olan cisimlri gstrn termodinamik sistem texniki termodinamikann saslarndan biridir. Termodinamik sistemlr misal olaraq silindird porenin hrkti il genilnn v ya sxlan qazlar gstrmk olar. Termodinamika istilik hadislri bal olduu n bu hadislri analiz edrkn bir ne paramtrlrdn istifad edilir. Bu parametrlr hal gstricilri d deyilir. Hal gstricilri - istilik, tzyiq v xsusi ki il myyn edilir. Bu parametrlr bzn sistemin funksiyas adlanr. stilik - makroskopik sistemin termodinamik tarazlq haln xarakteriz edn fiziki kmiyytdir. Termodinamik fizika inkiaf etdirildikc artq aksiom haln alan qanunlar ortaya qoyuldu. Bel ki, vvlc qanun olaraq ortaya atlan daha sonra fiziki-riyazi metodlarla isbatlanan qanunlar o qdr dqiq bir kild ildi ki, artq o qanunlar aksiom haln ald.

Termodinamikann birinci qanunu enerjinin saxlanma qanununun hm d istilik hadislrin ttbiqindn ibartdir. Bu qanunu ifad etmzdn vvl mexanikada enerjinin saxlanma qanununu bir daha yada salaq: daxilind yalnz konservativ qvvlr tsir gstrn qapal sistemin tam mexaniki enerjisi sabitdir. Bs sistem daxilind hm d qeyri-konservativ, msln, srtnm qvvsi tsir gstrdikd hans hadislr ba verir ki, mexaniki enerjinin saxlanma qanunu pozulur? Bu zaman mexaniki enerjinin bir hisssi srtnm nticsind istiliy evrilir. Enerjinin istiliy evriln hisssini (srtnm nticsind ayrlan istilik miqdarn) d nzr alsaq, bu halda da tam enerjinin saxlandn dey bilrik. Mexanika bhsind istilik miqdar anlay olmadna gr enerjinin saxlanma qanununun tsir dairsi mhdudlar. Bu mhdudluq istilik hadislri d nzr alndqda aradan qaldrlr. Mlum olduu kimi, qazn daxili enerjisinin dyimsi, onun zrind grln, yaxud qazn znn grdy il baldr.

Demli, qapal sistem daxilind hans proseslrin getmsindn asl olmayaraq onun daxili enerjisi dyimir. Bu ifad qapal sistemlr n termodinamikann birinci qanunudur. Unutmamaq lazmdr ki, termodinamika yalnz oxlu sayda zrrciklrdn ibart sistemlri yrn bildiyindn birinci qanunu ayr-ayr atom, yaxud molekullara ttbiq etmk olmaz. Bu mnada termodinamikann birinci qanunu mexanikada enerjinin saxlanma qanununa nzrn mhduddur. Bundan frqli olaraq ayrlqda gtrlm atom v molekullara, hminin az sayda zrrciklrdn ibart sistemlr mexaniki enerjinin saxlanma qanununu ttbiq etmk olar. Birinci qanunun izahnn sonunda enerjinin saxlanma qanununun tarixin ox qsa nzr salaq.

vvla, onu qeyd edk ki, bu ifadni trifdn xarsaq mna tamamil itr. Mnann itmmyi rti il hmin ifadni mnaca ona ekvivalent olan "traf mhitd he bir dyiiklik yaratmadan" ifadsi il d vz ed bilrik. Hr iki halda mahiyyt ondan ibartdir ki, qurulacaq mann istilik nindn ald enerji hesabna onun periodik ilmsi yalnz bir nticy gtirmlidir - i grlmlidir. Bu dediklrimi sad misalla izah edim: bildiyimiz kimi mitd istifad olunan soyuducular onun irisin qoyulmu rzaq otaq temperaturundan balayaraq soyudur. Bu o zaman mmkndr ki, rzaqdan istilik miqdar alnb temperaturu daha yksk olan traf mhit verilsin. lk baxda el grn bilr ki, istilik zbana olaraq soyuq cisimdn isti cism keir - termodinamikann ikinci qanunu n Klauziusun verdiyi trif dnmir. Lakin, unutmamalyq ki, istiliyin soyuq cisimdn isti cism kemsi zbana olmur. Bu prosesi realladran elektrik bksin birldirilmi soyuducunun hmin bkdn ald elektrik enerjisidir. Bu enerji traf mhitdn (knar mnbdn) alndna gr, soyuducunun ilmsi ntic- sind tkc soyuq cisim (soyuducudak rzaq) soyumaqda davam etmir, hm d traf mhitd dyiiklik ba verir - oradan enerji alnr.

Milli.Az yasilelm.com-a istinadn bildirir ki, termodinamikann birinci v ikinci qanunlar zrind trafl dayandq. Birinci qanunun atom v molekullarn istilik hrktlri v bununla laqdar meydana gln istilik enerjisi d nzr alnmaqla enerjinin saxlanma qanununu ifad etdiyini syldik. Hmin qanuna gr istiliyin soyuq cisimdn isti cism kemsi mmkndr. Vacib olan odur ki, iki cisimdn ibart sistemd soyuq cisimdn alnan istilik miqdar isti cism veriln istilik miqdarna brabr olsun. Bu qanuna gr enerjinin saxland btn hallarda prosesin istniln istiqamtd getmsi n he bir qadaa yoxdur.

Termodinamikann nc qanununu Nernstin ifad etdiyi kimi tqdim etmk bsit olmadndan onun Plank trfindn ifad olunmu formasn rh etmk daha mqsduyundur: Mtlq sfr temperaturda sistemin ola bilcyi btn tarazlq hallarnda entropiya dyimz qalr. Ancaq dbiyyatlarda Nernst nzriyysi olaraq daha ox qarla bilrsiz. Nernstin dili il ifad edsi olsaq: Tarazlqda olan sistemin entropiyas temperaturun mtlq "0"-a yaxnlamas il "0"-a can atr. Bu, "istilik nzriyysi" adlanr. Artq yazmda Termodinamikaya, onun qanunlarna mmkn qdr drin bir formada toxundum v aldm ki, termodinamikann nmini sizlr atdrm. Termodinamika z-zlynd byk bir nzriyydir. Htta fizikann btn sahlrind kerli olan entropiya kimi anlaylar da buraya daxildir ki, onun haqqnda baqa yazlarda mlumat vercym. Qaca dey bilrm ki, entropiya mumilikd kainata bax bucan dyin bir kmiyyt-mvhum oldu. nanram ki, termodinamikann nmini, arln v gzlliyini izah ed bildim.

Termodinamikann II qanunuTbitd ba vern istilik proseslri yalnz bir istiqamtdgedir. Hmin prosesin ks istiqamtd ba vermsimmkn olmur. Msln, isti v soyuq cismi bir-birintoxundurduqda enerji isti cisimdn soyuq cism keir. ksproses is ba vermirn II qanunu belifad olunurstilik miqdar zbana soyuq cisimdn isti cism kebilmz.

Birgalikda birinchi va ikkinchi qonunlar fenomenologik termodinamikaning asosini tashkil qiladi, bu ikkita printsipning rivojlangan oqibatlari tizimi sifatida qaralishi mumkin. Shu bilan birga, termodinamik tizimda birinchi qonun tomonidan ruxsat etilgan barcha jarayonlardan (yani energiyaning saqlanish qonuniga zid bolmagan jarayonlar) ikkinchi qonun sizga haqiqatda sodir bolishi mumkin bolgan jarayonlarni tanlashga imkon beradi. termodinamika qonunlari, oz-ozidan sodir boladigan jarayonlarning yonalishini ornating, termodinamik jarayonda foydali foydalanish mumkin bolgan energiya qiymatining chegarasini toping. termodinamika qonunlari, shuningdek termodinamik tizimlarda muvozanat mezonlarini shakllantirish.

Vilgelm Ostvald 1892 yilda termodinamikaning ikkinchi qonunini 2-tur doimiy harakat mashinasini yaratishning mumkin emasligini, yani bir issiqlik rezervuaridan ishlay oladigan siklik ishlaydigan izotermik issiqlik dvigatelini yaratish mumkin emasligi haqidagi bayonot tarzida shakllantirdi. Shuning uchun doimiy haroratli muhitdan olingan barcha energiyani ishga aylantirish 2-turdagi abadiy harakat mashinasini yaratishning mumkin emasligi togridan-togri yuqoridagi Tomson printsipidan kelib chiqib, unga ekvivalentdir. 006ab0faaa