ลักษณะโครงสร้างของผังงาน ผังงานทั่วไปจะประกอบด้วยโครงสร้างพื้นฐาน 3 รูปแบบต่อไปนี้คือ
1. โครงสร้างแบบเป็นลำดับ (sequence structure)
2. โครงสร้างแบบมีการเลือก (selection structure)
3. โครงสร้างแบบทำซ้ำ (iteration structure)
ผังงานที่มีโครงสร้างแบบลำดับ เป็นผังงานที่เขียนเรียงลำดับการทำงานไล่ลงมาตรงๆ จากบนลงล่าง ไม่มีความซับซ้อน ดังภาพ
ตัวอย่างโครงสร้างผังงานแบบลำดับ
สถานการณ์ ต้องการเขียนผังงานแสดงขั้นตอนการถ่ายภาพ
หากเขียนไล่เรียงขั้นตอนการถ่ายภาพออกมาเป็นข้อๆ จะได้ดังนี้
1. เปิดกล้องถ่ายรูป
2. ตั้งค่ากล้องถ่ายรูป
3. เลือกบริเวณที่จะถ่าย
4. กดชัตเตอร์
จากข้างต้น สามารถนำมาเขียนให้อยู่ในรูปผังงานได้ ดังนี้
ข้อสังเกต
- จากหลักการเขียนผังงาน จะต้องมีการเขียนบอกจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดเสมอ โดย
จุดเริ่มต้น มักเขียนคำอธิบายว่า “เริ่มต้น”
จุดสิ้นสุด มักเขียนคำอธิบายว่า “สิ้นสุด” หรือ “จบ”
- สังเกตการใช้สัญลักษณ์ในขั้นตอนต่างๆ ให้ดี
ผังงานที่มีโครงสร้างแบบมีทางเลือก เป็นผังงานที่แสดงกระบวนการทำงานที่มีการกำหนดเงื่อนไขเพื่อจะทำหรือไม่ทำอะไรต่อ (แค่ 2 ทางเท่านั้น) ดังภาพ
จากภาพโครงสร้างแบบมีทางเลือก จะเห็นว่ามีการกำหนดเงื่อนไขเพื่อใช้ในการตัดสินใจว่า ถ้าเป็นไปตามเงื่อนไขจริง จะทำคำสั่งอะไรต่อ และถ้าไม่เป็นไปตามเงื่อนไข (เป็นเท็จ) จะทำคำสั่งอะไรต่อ
ตัวอย่างโครงสร้างแบบมีทางเลือก
สถานการณ์ ต้องการเขียนผังงานแสดงขั้นตอนถ่ายภาพ
หากเขียนไล่เรียงขั้นตอนการถ่ายภาพออกมาเป็นข้อๆ จะได้ดังนี้
1. ถ่ายภาพ
2. ถ้าภาพสวย จะเก็บภาพไว้ ถ้าภาพไม่สวย จะลบภาพทิ้ง
จากข้างต้น สามารถนำมาเขียนให้อยู่ในรูปผังงานได้ ดังนี้
ข้อสังเกต
- การตั้งเงื่อนไข จะต้องเป็นเงื่อนไขที่ทำให้เราสามารถตัดสินใจได้ 2 ทาง คือ จริงหรือเท็จ, ใช่หรือไม่ใช่
เช่น จากตัวอย่างข้างต้น มีการกำหนดเงื่อนไขว่า “ภาพสวย” ถ้าภาพสวยเป็นจริง ก็เก็บภาพไว้ แต่ถ้าภาพสวยเป็นเท็จ (ภาพไม่สวย) ก็จะลบภาพทิ้ง
ตัวอย่างอื่นๆ
ถ้ารถติดจริง จะนั่งวินมอเตอร์ไซค์ไปโรงเรียน แต่ถ้ารถไม่ติด จะเดินไปโรงเรียน
ถ้าพรุ่งนี้ต้องส่งการบ้านจริง จะทำการบ้าน แต่ถ้าพรุ่งนี้ยังไม่ต้องส่งการบ้าน จะเล่นเกม
- ต้องมีการเขียนบอก “จริง”, “เท็จ” ที่ลูกศรเพื่อบอกลำดับการทำงานด้วย
- ถ้ามีจุดที่ลูกศรเลื่อนมาชนกันหรือรวมกัน ให้ใช้สัญลักษณ์ “จุดเชื่อมต่อ” ด้วย
- สังเกตการใช้สัญลักษณ์ในขั้นตอนต่างๆ ให้ดี
ผังงานที่มีโครงสร้างแบบทำซ้ำ เป็นผังงานที่แสดงกระบวนการทำงานที่มีการกำหนดเงื่อนไขเพื่อจะทำอะไรซ้ำๆ จนกว่าจะพอใจ หรือทำจนกว่าจะไม่ตรงตามเงื่อนไข ดังภาพ
ตัวอย่างโครงสร้างแบบมีทางเลือก
สถานการณ์: ต้องการเขียนผังงานแสดงขั้นตอนถ่ายภาพให้เพื่อน
หากเขียนไล่เรียงขั้นตอนการถ่ายภาพออกมาเป็นข้อๆ จะได้ดัแงนี้
1. ถ่ายภาพ
2. ถ้าภาพสวย จะส่งรูปให้เพื่อน แต่ถ้าภาพไม่สวย จะถ่ายใหม่จนกว่าจะสวย
จากข้างต้น สามารถนำมาเขียนให้อยู่ในรูปผังงานได้ ดังนี้
ข้อสังเกต
- การตั้งเงื่อนไข จะต้องเป็นเงื่อนไขที่ทำให้เราสามารถตัดสินใจได้ 2 ทาง คือ จริงหรือเท็จ, ใช่หรือไม่ใช่
เช่น จากตัวอย่างข้างต้น มีการกำหนดเงื่อนไขว่า “ภาพสวย”
ถ้าภาพสวยเป็นจริง ก็จะส่งรูปให้กับเพื่อน แต่ถ้าภาพสวยเป็นเท็จ (ภาพไม่สวย) ก็จะถ่ายรูปใหม่ไปเรื่อยๆ จนกว่าจะสวย พอได้ภาพสวยแล้วก็จะส่งรูปให้เพื่อนต่อ
ตัวอย่างอื่นๆ
ถ้าอิ่มจริง จะนั่งนิ่งๆ แต่ถ้าอิ่มไม่จริง (ยังไม่อิ่ม) จะกินต่อ จนกว่าจะอิ่ม
ถ้าเข้าใจเรื่องผังงานจริง จะอ่านเนื้อหาบทต่อไป แต่ถ้ายังไม่เข้าใจเรื่องผังงาน จะอ่านใหม่ จนกว่าจะเข้าใจ
- ต้องมีการเขียนบอก “จริง”, “เท็จ” ที่ลูกศรเพื่อบอกลำดับการทำงานด้วย
- ถ้ามีจุดที่ลูกศรเลื่อนมาชนกันหรือรวมกัน ให้ใช้สัญลักษณ์ “จุดเชื่อมต่อ” ด้วย
- สังเกตการใช้สัญลักษณ์ในขั้นตอนต่างๆ ให้ดี
#แผนกวิชาคอมพิวเตอร์ธุรกิจ #BC #DBTech #SIACEC
Tel : 039-393915 web site : www.siacec.ac.th