Welsh corgi (เวลช์ คอร์กี้) เป็นสุนัขพันธุ์เล็ก คำว่า Corgi มาจากคำว่า Cor + gi ซึ่งในภาษาเวลส์ Cor (คอร์) มาจาก cur หมายถึง แคระ และ gi (กี้) มาจาก ci (ย่อมาจาก Cymreig) มีความหมายว่า สุนัข
มีถิ่นกำเนิดมาจากเเคว้นเวลส์ ประเทศอังกฤษ ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 2 สายพันธุ์ คือ The Pembroke Welsh Corgi (พ็อมโบรค เวล์ช คอร์กี้) และ The Cardigan Welsh Corgi (คาร์ดิแกน เวล์ช คอร์กี้) แต่ที่นิยมในบ้านเราคือพันธุ์ พ็อมโบรค เวล์ช คอร์กี้ โดยทั้ง 2 สายพันธุ์มีโอกาสที่จะเกิดโรคจากกรรมพันธุ์ได้น้อย การที่สุนัขพันธุ์เวล์ช คอร์กี้ ได้รับความนิยมเลี้ยงมากนั้น มาจากสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักร ซึ่งพระองค์ทรงเลี้ยงสุนัขพันธุ์นี้ไว้มากถึง 4 ตัว
physical appearance
พ็อมโบรค เวล์ช คอร์กี้ มีขนาดตัวเล็กกว่าคาร์ดิแกน เวล์ช คอร์กี้ มีลักษณะเด่นคือ หูตั้งชัน ใบหน้าคล้ายสุนัขจิ้งจอก หางสั้น ลักษณะคล้ายตัดหางสุนัข (Docking) หรือ หางสั้นมาก ๆ (Bob tail) ซึ่งปัจจุบันหางของพ็อมโบรค เวล์ช คอร์กี้ เริ่มยาวเหมือนพันธุ์คาร์ดิแกน เวล์ช ทำให้มีคนบางกลุ่มนิยมทำการตัดหางสุนัขออก จากความโหดร้ายดังกล่าว บางประเทศจึงได้ออกกฎห้ามตัดหางสุนัข โดยเฉพาะกับสุนัขพันธุ์นี้
ส่วนสูงของ พ็อมโบรค เวล์ช คอร์กี้ ทั่วไปมักมีขนาด 10-12 นิ้ว หรือ 25.4-30.4 เซนติเมตร วัดจากหัวไหล่ถึงพื้น และมีน้ำหนักตัวประมาณ 28 ปอนด์ หรือ 12.7 กิโลกรัม
Corgi, the Queen's favorite pet dog
วันหนึ่งในปี 1959 สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ซึ่งขณะนั้นมีพระชนมพรรษา 32 พรรษา และมีพระราชโอรสธิดา 2 พระองค์ ทรงวางมือจากการทรงงานหลวงชั่วคราว เพื่อออกแบบป้ายหลุมศพสุนัขทรงเลี้ยงตัวโปรด
ซูซาน เป็นสุนัขพันธุ์เพมบรูกเวลช์คอร์กี้ (Pembroke Welsh Corgi) ที่สมเด็จพระราชินีนาถทรงได้รับเป็นของขวัญเนื่องในวันคล้ายวันพระราชสมภพปีที่ 18 ซึ่งในอีกไม่กี่ปีต่อมาเจ้าซูซานได้กลายเป็นสหายสี่ขาคู่ใจที่ติดตามพระองค์ไปทุกหนแห่ง ทั้งในระหว่างที่ทรงไปดื่มน้ำผึ้งพระจันทร์ หรือแม้แต่ทรงแอบซุกซ่อนมันไว้ใต้พรมในราชรถที่ประทับหลังจากเข้าพิธีอภิเษกสมรสกับเจ้าชายฟิลิป
สมเด็จพระราชินีนาถทรงเขียนบันทึกถึงการสูญเสียสุนัขทรงเลี้ยงตัวโปรดเอาไว้ว่า "ข้าพเจ้ามีความกลัวอยู่เสมอที่จะสูญเสียมันไป แต่ข้าพเจ้าก็ดีใจที่ความเจ็บปวดทรมานของมันเป็นระยะเวลาที่สั้นมาก"
ซูซานไม่ใช่สุนัขที่เป็นมิตรกับทุกคน และมีประวัติเคยกัดเจ้าพนักงานไขลานนาฬิกา รวมทั้งทหารองครักษ์ประจำพระราชวัง เมื่อตายลง มันถูกฝังไว้ที่สุสานสัตว์เลี้ยงที่พระตำหนักซานดริงแฮม ที่สร้างขึ้นตามพระราชประสงค์สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย
จุดจบของสุนัขพันธุ์เพมบรูกเวลช์คอร์กี้ตัวนั้น เป็นจุดเริ่มต้นของความรักอันไม่เสื่อมคลายที่สมเด็จพระราชินีนาถทรงมีต่อสุนัขพันธุ์นี้
ตลอดช่วง 6 ทศวรรษต่อมา พระองค์ทรงเลี้ยงสุนัขคอร์กี้กว่า 30 ตัว ซึ่งส่วนใหญ่เป็นลูกหลานของเจ้าซูซาน และนี่ทำให้สุนัขต้อนปศุสัตว์ที่มีต้นกำเนิดในเวลส์พันธุ์นี้กลายเป็นที่รู้จักและได้รับความนิยมจากสังคม อีกทั้งยังทำให้เกิดสุนัขชนิดใหม่ที่เรียกว่า "ดอร์กี" (dorgi) โดยบังเอิญ จากการผสมพันธุ์กันระหว่างสุนัขคอร์กี้ของพระองค์กับสุนัขพันธุ์ดัชชุนของเจ้าหญิงมาร์กาเรต พระขนิษฐา ที่มีชื่อว่า "พิปกิน"