ชื่อของหน้า

อ่างน้ำพาน มรดกแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติ

ข้อมูลทั่วไปอำเภอสร้างคอม

ลักษณะที่ตั้ง อำเภอสร้างคอม ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัดอุดรธานีเป็นระยะทาง ๖๘ กิโลเมตร ห่างจากกรุงเทพมหานคร ๖๓๒ กิโลเมตร อำเภอสร้างคอม แต่เดิมเป็นบ้านสร้างคอม ชื่อ“ต้นคอม” ต้นคอมมีลักษณะเป็นเถาวัลย์ใบมนสีเขียว ลำต้น กิ่งก้าน มีหนาม ผลกลมเล็กเกิดอยู่ริมบ่อน้ำเมื่อตั้งหมู่บ้านขึ้นชาวบ้านได้ขุดบ่อน้ำข้างจอมปลวกและมีต้นคอมขึ้นอยู่ริมบ่อน้ำ(ส่าง) ชาวบ้านจึงเรียก ชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านส่างคอม” ภายหลังเขียนเป็นสร้างคอม บ้านสร้างคอม ตั้งขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. ๒๔๔๑ – ๒๔๔๒ แต่ไม่ปรากฏแน่ชัดว่าใครเป็นหัวหน้าตั้งชื่อ ทราบแต่เพียงว่าชาวบ้านที่มาตั้งอยู่บ้านสร้างคอม ได้ย้ายมาจากบ้านบ่อใต้ซึ่งมีวัดเรียกชื่อว่า “วัดเหล่าต้อง” หรือ “วัดบ่อใต้” ขณะนี้ได้เปลี่ยนชื่อวัดเป็น “วัดช้างเผือก” อยู่ทางทิศตะวันออก ของอำเภอสร้างคอม บ้านบ่อใต้อยู่ทางทิศตะวันออกของวัด ภายหลังได้ย้ายมาอยู่ทิศตะวันตกของวัดซึ่งเป็นบ้านสร้างคอมในปัจจุบัน และชาวบ้านสร้างแป้นได้ย้ายมาสมทบรวมกันขึ้นเป็นหมู่บ้านเดียวกัน บ้านสร้างแป้นห่างจากบ้านสร้างคอมประมาณ ๑๐ เส้นอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ มีวัดปรากฏอยู่ ปัจจุบันได้บูรณะขึ้นใหม่และชาวบ้านนิยมเรียก วัดสามัคคีบำเพ็ญผลว่า “วัดสร้างแป้น” บ้านบ่อใต้และบ้านสร้างแป้นปัจจุบันเป็นทุ่งนาไปหมดแล้วคงเหลือแต่วัดทั้งสองปรากฏอยู่

บ้านสร้างคอมได้พัฒนามาเป็นลำดับจนได้จัดตั้งเป็นตำบล ตำบลหนึ่งของท้องที่อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานีต่อมาตำบลสร้างคอมได้แบ่งการปกครองขึ้นใหม่อีก ๒ ตำบล คือตำบลเชียงดา กับตำบลบ้านยวด ประมาณปี พ.ศ. ๒๕๑๗ ทางราชการเห็นว่าตำบลสร้างคอม ตำบลเชียงดา และตำบลบ้านยวด เป็นพื้นที่กว้างขวางมีความจำเป็นในการปกครองมีประชาชนหนาแน่นจึงขอแต่งตั้งท้องที่ตำบลสร้างคอม ตำบลเชียงดา และตำบลบ้านยวด ขึ้นเป็นกิ่งอำเภอให้เรียกว่า “กิ่งอำเภอสร้างคอม” กระทรวงมหาดไทย ประกาศตั้งเป็นกิ่งอำเภอเมื่อ วันที่ ๕ พฤษภาคม ๒๕๑๘ และยกฐานะเป็นอำเภอ เมื่อวันที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๓๓ ประกอบด้วย ๖ ตำบล

พื้นที่

อำเภอสร้างคอม มีเนื้อที่ทั้งหมด ๒๘๗,๑๙๗ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๑๗๙,๔๙๘ ไร่

ลักษณะภูมิประเทศ

อำเภอสร้างคอม มีขนาดพื้นที่ทั้งหมด ๒๘๗,๑๙๗ ตารางกิโลเมตร หรือ ประมาณ ๑๗๙,๔๙๘ ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นแอ่งที่ราบลุ่มสภาพดินเป็นดินลูกรัง ซึ่งไม่สามารถเก็บกักหรืออุ้มน้ำได้ในฤดูแล้ง พื้นที่บางแห่งเป็นดินค่อนข้างเค็ม ใช้ประกอบการกสิกรรมไม่ได้ผลเท่าที่ควร ทั้งนี้ได้มีแหล่งน้ำที่สำคัญ ดังนี้

- อ่างเก็บน้ำพาน ครอบคลุมพื้นที่ ๓ ตำบล คือ ตำบลสร้างคอม หมู่ที่ ๔,๑๒ ตำบลเชียงดา

หมู่ที่ ๒,๓,๗,๘ ตำบลนาสะอาด หมู่ที่ ๒,๔

- อ่างเก็บน้ำวังช้าง ตั้งอยู่ในพื้นที่ ตำบลสร้างคอม หมู่ที่ ๖

- อ่างเก็บน้ำบ้านโคก–บ้านโพธิ์ ตั้งอยู่ในพื้นที่ ตำบลบ้านโคก หมู่ที่ ๒

- อ่างเก็บน้ำหนองหญ้าว้อ ตั้งอยู่ในพื้นที่ ตำบลบ้านหินโงม หมู่ที่ ๗