Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, ένα είδος bullying, που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός εκφοβισμός αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών, με στόχο να προκληθεί φόβος, πόνος ή αναστάτωση.

Συνήθως, τα άτομα που εμπλέκονται σε τέτοια περιστατικά δεν έχουν φιλικές σχέσεις. Σε αντίθεση με το φιλικό πείραγμα μεταξύ των μαθητών που είναι ισότιμο και αμοιβαίο, η σχολική βία εμπεριέχει ορισμένα χαρακτηριστικά ισχύος και ελέγχου.

Τέτοια στοιχεία και χαρακτηριστικά είναι:

• Σχέση ασύμμετρων δυνάμεων: διαφορά (σωματικής ή ψυχολογικής) δύναμης, επιβολή βούλησης, κατάχρηση εξουσίας, απειλή εκφοβισμού

• Συχνά στοχοθετημένη

• Πράξεις ή συμπεριφορές που συμβαίνουν συστηματικά, κατ’ εξακολούθηση ή και κατ’ επανάληψη

• Σκόπιμη ή εσκεμμένη πρόκληση βλάβης ή ζημίας, κακοποίησης ή κακομεταχείρισης.

• Αίσθημα ευχαρίστησης του επιτιθέμενου

• Αίσθημα καταπίεσης ή θυματοποίησης του δέκτη της συμπεριφοράς, ο οποίος ίσως δεν είναι σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

Σε κάθε περίπτωση, τίθεται το ζήτημα των ατομικών ή κοινωνικών ορίων. Επομένως, η σχολική βία και ο εκφοβισμός αποτελούν μια υποκειμενική εμπειρία για το άτομο με ποικίλες, όπως θα δούμε πιο κάτω, μορφές, ενώ προσδιορίζεται με βάση το συγκεκριμένο κάθε φορά κοινωνικό πλαίσιο. Ακόμα και ένα μεμονωμένο περιστατικό ή ένα φιλικό πείραγμα μπορεί να έχει επακόλουθες βλαβερές επιπτώσεις στο «θύμα» με ψυχολογικές προεκτάσεις. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό ο εκπαιδευτικός να μη στηρίζεται μόνο σε αυστηρά καθορισμένα/τυποποιημένα χαρακτηριστικά του φαινομένου, αλλά να έχει την ευελιξία να αναγνωρίζει το «ευάλωτο» του «θύματος» και της κατάστασης.

Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία, διακρίσεις, ντροπιαστικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές), του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο).

Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός : Παντόπουλος Ηρακλής ΠΕ-86