ถ้ำแม่ละนา มีความยาวประมาณ 12.7กิโลเมตรซึ่งเมื่อปี 2525-2535 ได้ชื่อว่าเป็นถ้ำที่ยาวที่สุดในเอเชีย ถ้ำแม่ละนามีความงามหลากหลายทางธรรมชาติมีน้ำแม่ละนาไหลลอดผ่านในถ้ำซึ่งมีหินงอกหินย่อยที่เกิดจากธรรมชาติ ที่มีอายุมาอย่างยาวนานนับร้อยๆปี ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยลงมาคล้ายเพชรซึ่งมีแสงอันเกิดจากน้ำที่ไหลหยดย้อยจึงเกิดเป็นแสงและก่อตัวเป็นภาพรูปต่างๆ เช่นน้ำตกในถ้ำ ปลาไม่มีตา เสาหิน หินไข่มุก คล้ายเพชรมีแสงระยิบระยับ เป็นลอดแสงเทียน เป็นรูปตุ๊กตา เป็นที่สะดุดตากับผู้มาเที่ยวชมและหลากหลายในรูปภาพเกินกว่าที่จะพรรณนาให้ทราบ สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งแสดงให้เห็นความอุดดมสมบูรณ์ และเป็นแหล่งเรียนรู้ถึงระบบนิเวศอันคงความธรรมชาติได้เป็นอย่างยิ่ง
ถ้ำปะการัง เป็นถ้ำหนึ่งที่มีความสวยงามไม่แพ้กับถ้ำอื่นๆและมีความแต่ต่างโดดเด่นเฉพาะตัว เช่น หินงอกหินย้อย มีความคล้ายกับปะการังในทะเล หินงอกหินย้อยในแต่ละจุดมีความโดดเด่นที่แต่ต่างกันอย่างสวยสดงดงามเกิดแสงระยิบระยับสะดุดตา กับผู้พบเห็นอันเกิดจากธรรมชาติปรุงแต่งและใช้ระยะเวลาก่อล้างสร้างอันเป็นที่สะดุตาให้พบเห็นเป็นระยะเวลาประมาณร้อยๆปี ถ้ำปะการังมีความยาวประมาณ 500 เมตร เป็นถ้ำที่ไม่ยากแก่การเที่ยวชม ปากถ้ำมีบันไดเดินลงและใช้แสงสว่างจากไฟฉายแบตเตอร์รี่
ถ้ำเพชร มีความยาวประมาณ 600 เมตร ถ้ำเพชรมีความงามหลากหลายทางธรรมชาติซึ่งมีหินงอกหินย่อยที่เกิดจากธรรมชาติ ที่มีอายุมาอย่างยาวนานนับร้อยๆปี ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยลงมาคล้ายเพชรซึ่งมีแสงอันเกิดจากน้ำที่ไหลหยดย้อยจึงเกิดเป็นแสงและก่อตัวเป็นภาพรูปต่างๆ เช่น คล้ายเพชรมีแสงระยิบระยับ เป็นลอดแสงเทียน เป็นรูปตุ๊กตา เป็นที่สะดุดตากับผู้มาเที่ยวชมและหลากหลายในรูปภาพเกินกว่าที่จะพรรณนาให้ทราบ สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งแสดงให้เห็นความอุดดมสมบูรณ์ และเป็นแหล่งเรียนรู้ถึงระบบนิเวศอันคงความธรรมชาติได้เป็นอย่างยิ่ง
การส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนและภาครัฐ
ชาวบ้านมีการรวมกลุ่มท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บ้านแม่ละนา เพื่อเป็นมัคคุเทศก์ในการนำนักท่องเที่ยวชมถ้ำแม่ละนา ปัจจุบันมีสมาชิกทั้งสิ้น จำนวน 21 คน มีนายเทียนทอง พงค์จักร เป็นประธานกลุ่ม
สถานที่ ที่ตั้ง (พิกัด) ของแหล่งท่องเที่ยว
บ้านแม่ละนา หมู่ที่ 1 ตำบลปางมะผ้า อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน