5.วัฒนธรรมประเพณี

5.1 ประเภท (ข้อมูลเฉพาะ)วัฒนธรรม

- วัฒนธรรมทางวัตถุ เช่น อาหาร (ข้าวเบอะ)

5.2 ชื่อของวัฒนธรรมและ (หรือ)ประเพณี

- ข้าวเบอะ

5.3 ประวัติความเป็นมาของวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับชุมชน

“ข้าวเบ๊อะ” หรือที่เรียกตามภาษาถิ่นว่า “ต่าพอเผาะ” ถือเป็นอีกหนึ่งเมนูคู่บ้านของชาวกะเหรี่ยง โดยเมนูนี้เป็นหนึ่งในการนำภูมิปัญญามาใช้แก้ปัญหาปากท้อง ด้วยการรังสรรค์ออกมาเป็นเมนูอาหารเรียบง่ายแต่อร่อย

เล่ากันว่า ที่มาเมนูนี้เกิดจากชาวกะเหรี่ยงซึ่งส่วนใหญ่ดำรงชีพด้วยการปลูกข้าว ทำไร่ แต่ต้องประสบปัญหาในทุกช่วงฤดูเก็บเกี่ยวเพราะผลผลิตที่ได้จะถูก นก หนู หมูป่า เข้ามากัดแทะ หรือ ขโมยไปกิน ยิ่งถ้าบางปีเกิดโรคระบาดพืชผลเสียหายก็แทบต้องเอาน้ำลูบท้องกันไปยาวๆ เพราะผลผลิตที่ได้อาจเหลือไม่พอกินสำหรับคนทั้งหมู่บ้านด้วยเหตุนี้ ชาวบ้านจึงเลือกที่จะใช้วิธีรวบรวมผลผลิตต่างๆ ที่มีในไร่ไม่ว่าจะเป็น หอม กระเทียม พริก หรือ เครื่องเทศ และ ส่วนผสมต่างๆ เท่าที่จะหาได้ มาต้มรวมกับข้าวสารในหม้อ จนกลายมาเป็น “ข้าวเบ๊อะ” ออกมาแล้วก็แจกจ่ายให้ทั้งคนในครอบครัวและเพื่อนบ้านทุกคนได้กินอิ่มกันทั่วถึง ซึ่งนอกจากความอร่อยแล้วยังช่วยสะท้อนถึงชีวิตที่เรียบง่ายแต่แฝงไปด้วยความรักและความสามัคคีที่แสดงออกมาผ่านอาหารแห่งชาติพันธุ์

5.4 การสืบสาน การอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณี

ข้าวเบ๊อะหรือตะพอเผาะ นิยมทำเพื่อต้อนรับแขกผู้มาเยือนและประเพณีการมัดมือ (กิจือ) รายครอบครัว ประเพณีการมัดมือ (กิจือ) ทั้งหมู่บ้าน

5.5 สื่อประกอบ (ภาพถ่ายและหรือวิดีทัศน์)

5.6 ผู้ให้ข้อมูลและผู้เรียบเรียงหรือผู้เขียน

นางสาววารี บุญชูรักษา ครู กศน.ตำบลห้วยปูลิง

5.7 ข้อมูลอื่นๆ

https://kinyupen.co/ข้าวเบอะ/