ศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านหนองปลิง ตำบลเนินสว่าง อำเภอโพธิ์ประทับช้าง จังหวัดพิจิตร เสริมความรู้เกษตรกร ทำน้ำหมักชีวภาพ ลดต้นทุนทำเกษตร

ศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านหนองปลิงเป็นศูนย์เรียนรู้ชุมชนในเรื่องขององค์ความรู้เกษตรกรชีวภาพ และสภาประชาชน มีสมาชิกของกลุ่มแม่บ้านและอาสาพัฒนาชุมชนในตำบลหนองปลิงเป็นแกนหลักการทำงาน ของศูนย์เรียนรู้ชุมชน คณะกรรมการมาจากผู้ใหญ่บ้านและผู้ช่วย ,สมาชิก อบต., อสม.,กลุ่มแม่บ้าน, กลุ่มภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นสมาชิกและกรรมการดำเนินงานโดยมีการกำหนดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนขึ้น

เพื่อเป็นการสร้างเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันเป็นเวทีของชาวบ้าน โดยชาวบ้าน เพื่อชาวบ้าน เพื่อปรับเข้ากับแผนพัฒนาในส่วนที่ตนเองต้องรับผิดชอบ จึงเป็นการก่อเกิดการพัฒนาชุมชนในหลายรูปแบบและกระบวนการ เกิดการเรียนรู้ในหมู่บ้านและตำบลมีความเชื่อมโยงระหว่างชุมชนสู่ชุมชน คนในแต่ละกลุ่มได้แลกเปลี่ยน พูดคุย มีความเสมอภาคการปฏิสัมพันธ์กันในหมู่บ้านและต่างหมู่บ้านความเอื้ออาทรความสมานฉันท์ก่อเกิดเป็นทีมงานซึ่งได้ส่งผลให้เห็นในกิจกรรมใหม่ที่เกิดขึ้นในชุมชนจนถึงปัจจุบัน ทำให้มีการพัฒนาตนเองและ มีกระบวนการขับเคลื่อนการพัฒนาโดยชุมชนเอง มีพี่เลี้ยงเป็นภาครัฐที่มีบทบาทแนะนำช่วยงานธุรการการติดต่อประสานงาน หรืองานวิชาการที่ตนเองไม่ถนัดองค์การบริหารส่วนตำบลเป็นผู้สนับสนุนงบประมาณก่อสร้างศูนย์เรียนรู้ชุมชนให้ซึ่งชาวบ้านสามารถใช้ศูนย์เรียนรู้ชุมชนเป็นศูนย์กลางในการประสานงาน การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การพบปะและค้นคว้าข้อมูลได้

วัตถุประสงค์การจัดตั้งศูนย์เรียนรู้ชุมชน

1. เพื่อให้มีศูนย์กลางการเรียนรู้ร่วมกันภายในชุมชนทั้งในระดับหมู่บ้าน ตำบลและมีจุดการเรียนรู้ในระดับหมู่บ้านหลากหลายสาขาองค์ความรู้

2. เพื่อให้เป็นศูนย์กลางการจัดการความรู้เชิงภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีในชุมชน และสามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งสะดวกเพราะส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ

3. เพื่อให้มีการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์องค์ความรู้ด้านต่างๆ ที่จะนำไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดี

4. การให้โอกาสชุมชนเองมาเป็นผู้จัด ผู้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกันและร่วมกันจุดกระแสการเรียนรู้เพื่อความเป็นคนไทย ให้คงอยู่

ภายในศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านหนองปลิงมี ๔ ฐาน ทางการเรียนรู้เกี่ยวกับการดำดงชีวิตของเกษตรกร การปรับเปลี่ยนผลิตปุ๋ยอินทรีย์ให้ความรู้เกี่ยวกับการทำปุ๋ยหมักชีวภาพสารพัดประโยชน์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและยังสามารถสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรได้ สำหรับศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านหนองปลิง ได้ดำเนินการสนับสนุนและให้ความรู้กับสมาชิกที่อยู่ในศูนย์ฯโดยเฉพาะในส่วนน้ำหมักชีวภาพได้มาจากการนำเศษผัก ผลไม้ หรือ พืชนำมาหมักเพื่อให้เกิดกระบวนการย่อยสลาย สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในหลายๆด้านเช่น ผสมน้ำฉีดพ่นเพื่อดับกลิ่น ผสมน้ำรดหรือพ่นต้นไม้ หรือผสมให้สัตว์กินได้อีกด้วย เกษตรกรในพื้นที่นำความรู้ที่ได้จากศูนย์การเรียนรู้ ไปใช้ภายในพื้นที่ ทำให้เกษตรกร สามารถลดต้นทุน มีรายรับเพิ่มขึ้น รายจ่ายลดลง ส่งผลให้การดำรงชีวิตของเกษตรดีขึ้น สร้างรอยยิ้ม สร้างความสุขให้กับเกษตรกรได้อีกด้วย

วัตถุดิบ

- พืชสด 3 ส่วน

-กากน้ำตาล 1ส่วน

วิธีทำ

ใช้พืชที่มีลักษณะสด ใหม่ สมบูรณ์ อวบน้ำ โตเร็ว ไม่มีโรค (เน่า ทั้งพืชที่กินได้และวัชพืชนำมาสับให้เป็นชิ้นเล็กๆ หรือบดละเอียดประมาณ ๓ ก.ก. แล้วบรรจุเศษพืชลงในภาชนะ และเติมกากน้ำตาลลงไป 1 ลิตร คนหรือเขย่าให้เข้ากันให้เศษพืชจมอยู่ในกากน้ำตาลตลอดเวลาแล้วปิดฝาภาชนะ เก็บไว้ในที่มืด นาน 7 วัน

ระหว่างการหมักควรเขย่าภาชนะที่หมักพร้อมกับเปิดฝา วันละ 2 ครั้ง เช้า - เย็น เมื่อครบ 7 วัน ให้ดมกลิ่น ถ้าหอมหวานสามารถนำไปใช้ได้ ถ้าบูดเปรี้ยวให้แก้ไขด้วยการเติมกากน้ำตาล หรือของที่ใส่ครั้งแรกแล้วหมักต่ออีก 3 วัน ถ้ามีกลิ่นหอมหวานก็แสดงว่า "ดี" ถ้ามีกลิ่นบูดเปรี้ยวอีกให้เติมน้ำตาลอีกแล้วหมักต่อไปจนกว่าจะมีกลิ่นหอมหวาน เมื่อได้น้ำหมักที่ดีแล้วให้เก็บไว้ในที่มืดภายใต้อุณหภูมิห้องเก็บได้นาน 6 เดือน - 1 ปี ระหว่างเก็บหากมีกลิ่นบูดเปรี้ยวให้เติมกากน้ำตาลลงไป

คุณสมบัติของน้ำหมักชีวภาพ

1. ประกอบด้วยฮอร์โมนที่นำมาใช้ต่อการเติบโตของพืชหลายชนิด เช่นออกซิน ไซโตตไคนินและจิบเบอร์เรลลิน

2. กรดอินทรีย์ชนิดต่างๆ เช่น กรดอะซิติค กรดแลคติกกรดอะมิโน และกรดฮิวมิก

3. มีวิตามินบี วิตามินซี วิตามินเอ และอื่นๆ ขึ้นอยู่กับชนิดของวัสดุหมัก

4. มีความเป็นกรดที่ pH ประมาณ 3-4

อัตราและวิธีการใช้น้ำหมักชีวภาพ

1)พืชผักสวนครัว พืชไร่ ไม้ผลยืนต้น ให้ทางใบ อัตราส่วน 15-20 ซี.ซี./น้ำ 20 ลิตร ทุก 5-7 วัน ควบคู่กับให้ทางราก 30-50 ซี.ซี./น้ำ 20 ลิตร ทุก 15-20 วัน

2)เตรียมดินแปลกปลูก หรือหลุมปลูกไม้ผล อัตราส่วน 30-50 ซี.ซี./น้ำ 20 ลิตร ผสมกับปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก

3)ใช้แทนสารเร่งปุ๋ยหมัก อัตราส่วน 75-100 ซี.ซี./น้ำ 20 ลิตร พรมลงบนวัสดุ ทำปุ๋ยหมัก

4)กำจัดน้ำเสียโดย อัตราส่วน 75-100 ซี.ซี./น้ำ 20 ลิตร ราดให้ทั่วบริเวณน้ำเสียหรือในคอกปศุสัตว์

5)เพิ่มเปอร์เซ็นต์ความงอกของเมล็ดพันธุ์ อัตราส่วน 15-20 ซี.ซี./น้ำ 20 ลิตร แช่เมล็ดพันธุ์พอท่วมก่อนเพราะเป็นเวลา 12 ชั่วโมง

การขยายเชื้อน้ำหมักชีวภาพ

ใช้หัวเชื้อน้ำหมักชีวภาพ 1 ส่วน กากน้ำตาล 1 ส่วน น้ำสะอาด 10 ส่วน ผสมให้เข้ากันดี ปิดฝาภาชนะเก็บไว้

ในที่มืดภายใต้อุณหภูมิห้อง นาน 3 วัน ตรวจสอบกลิ่นตามครั้งแรก