၂.၈.၁။ ပွံက်အဋ္ဌမသံဃာဒိသေသ်သိက္ခာပိုဒ်
721) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်မဒှ်ကွးပဒတဴဇရေၚ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာဂှ် နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သီုမၞုံကဵုဒ္ဂေတ်မယုတ်မာ ဗရုဒယှ်တှ်မယုတ်မာ ‘ပရိုၚ်ဟွံခိုဟ်’ ပွမဂယိုၚ်လမျီု မယုတ်မာဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲမ္ဂး သီုမဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒုဟ်ကေုာံရၚ်သကအ်ဂှ် ပဒတဴအိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သီုမၞုံကဵုဒ္ဂေတ်မယုတ်မာ ဗရုဒယှ်တှ်မယုတ်မာ ‘ပရိုၚ်ဟွံခိုဟ်’ ပွမဂယိုၚ်လမျီုမယုတ်မာဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲမ္ဂး၊ သီုမဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒုဟ် ကေုာံရၚ်သကအ်ဂှ် ပဒတဴအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သီုမၞုံကဵုဒ္ဂေတ်မယုတ်မာ ဗရုဒယှ်တှ်မယုတ်မာ ‘ပရိုၚ်ဟွံခိုဟ်’ ပွမဂယိုၚ်လမျီုမယုတ်မာဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲမ္ဂး သီုမဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒုဟ် ကေုာံရၚ်သကအ်ဂှ် ပဒတဴအိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြရဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သီုမၞုံကဵုဒ္ဂေတ်မယုတ်မာ ဗရုဒယှ်တှ်မယုတ်မာ ‘ပရိုၚ်ဟွံခိုဟ်’ ပွမဂယိုၚ်လမျီုမယုတ်မာဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲမ္ဂး သီုမဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒုဟ် ကေုာံရၚ်သကအ်ဂှ် ပဒတဴအိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ကမၠောန်ပွခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
722) “ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဟေၚ် နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သီုမၞုံကဵုဒ္ဂေတ်မယုတ်မာ ဗရုဒယှ်တှ်မယုတ်မာ ပွမဂယိုၚ်လမျီုမယုတ်မာဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲမ္ဂး သီုမဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒုဟ် ကေုာံရၚ်သအ်ဂှ် ပဒတဴအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် ‘ဒေံဗြဴ, ၝဲတအ်ညးဂမၠိုၚ် နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သီုမၞုံကဵုဒ္ဂေတ်မယုတ်မာ ဗရုဒယှ်တှ်မယုတ်မာ ပွမဂယိုၚ်လမျီုမယုတ်မာဂှ် ပြိုက်ဖ္ဍောၚ်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲမ္ဂး သီုမဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒုဟ် ကေုာံရၚ်သကအ်ဂှ် ပဒတဴအိုတ်ရ၊ ယွံနာဲဗြဴတအ် ဩဝ်ပဒတဴဗွဲလ္ၚုအာအိုတ်ညိ၊ ပွမပဒတဴ ဗွဲမလ္ၚုအာ ဒေံဗြဴ, ၝဲတအ်ညးဂမၠိုၚ်ဟေၚ် သၚ်ထိုၚ်သးရ’ ရဴဝွံ သ္ဒးဟီုဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ၊ ရဴဝွံဟေၚ် သီုကဵုခမဳဗြဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ်ဟီုသ္ဂးတဴကဵု ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်နဲကိုပ်ကၠာဟေၚ် ယိုက်ဒိုက်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်မ္ဂး၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါ ခမဳဗြဴသအာၚ်ဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဗွဲမဒးရး (နဉတ်ကမ္မဝါစ်) ရ၊ စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါ ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန်ဗွဲမဒးရးနေဝ် ယဝ်သၠးကၠေံအိုတ်မ္ဂး၊ ပွမသၠးကၠေံ ရဴဝွံ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံအိုတ်မ္ဂး၊ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဝွံလေဝ် ဒးအာပတ် ပ္ဍဲမသက္ကုခြာ မဒၠောံဗတောန် နဉတ်ကမ္မဝါစ်ပိလတုန်ဒှ်တုဲ အာစိုပ်အာပတ်သံဃာဒိသေသ် မလေပ်ကဵုဗက်ပတိတ် (နူဂကောံသၚ်) ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်ကဵုစၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။