၂.၁။ ပဌမသံဃာဒိသေသ်သိက္ခာပိုဒ်
ယွံနာဲဗြဴတအ် အာပတ်သံဃဒိသေသ်ဂမၠိုၚ် စှ်ထပှ်ဝွံ အာစိုပ်ဒဒှ်ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜးဗွဲသရုပ်အိုတ်ရ။
678) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ဥပးမွဲတၠ ကဵုဒါန်တိုက်ဂြပ် ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ စုတိကလိလောန်စဴအာရ၊ ပၞောဝ်ကဵုကောန်ၜါတၠ မၞုံတဴကုဥပးဂှ် မွဲတၠဂှ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါရ၊ ဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာရ၊ မွဲတၠဂှ်တုန် မၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါရ၊ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာရ၊ ကောန်ၜါတၠဂမၠိုၚ်ဂှ် ပါ်ပရအ်တဴ ကြက်ဂြပ်မကၠုၚ်နူမအံက်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ညးဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါ ဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ် “တိုက်ဂြပ် နွံကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ ပါ်ပရအ်တိုက်ဂြပ်ဂှ်အိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကၠုၚ် ကဵုညးမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ်မ္ဂး ညးမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ် “ယွံကောန်နာဲ လ္ပဟီုသ္ဂးရဴဝွံညိ၊ မအံက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ကဵုလဝ်ဒါန်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုညးဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ်ရ။
မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ညးဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါ ဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ် “တိုက်ဂြပ် နွံကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ ပါ်ပရအ်တိုက်ဂြပ်ဂှ်အိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ညးမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ် “ယွံကောန်နာဲ လ္ပဟီုသ္ဂးရဴဝွံညိ၊ မအံက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ကဵုလဝ်ဒါန်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုညးဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ်ရ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ညးဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါ ဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ် “တိုက်ဂြပ် နွံကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ ပါ်ပရအ်တိုက်ဂြပ်ဂှ်အိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုညးမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ညးမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ် “ယဝ်ဒှ်အဲပိုၚ်မ္ဂး (ယဝ်အဲဂွံမ္ဂး) အဲလေဝ် ကြက်ကဵုဒါန်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်ရ” ရဴဝွံ (ပၠုပ်စိုတ်တုဲ) “ပါ်ပရအ်အိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုညးဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ အခိၚ်ပါ်ပရအ်ဂြပ်ဂှ် (တိုက်ဂြပ်ဂှ်) အာစိုပ်ဇရေၚ် ညးဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ညးဟွံမွဲကဵုဓရ်သဒ္ဓါ မဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲ “ယွံနာဲဗြဴတအ် ဩဝ်တိတ်အိုတ်ညိ၊ တိုက်ဂြပ်အဲဏောဝ်” ရဴဝွံ သ္ဂးတိုန်ဂလာန်ဝွံမ္ဂး ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာဂှ် “ယွံကောန်နာဲ လ္ပဟီုသ္ဂးရဴဝွံညိ၊ မအံက်မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ကဵုလဝ်ဒါန်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲဒှ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတြုံဂှ်ရ။ ကဵုဒါန်တုဲရ ဟဂွံကဵုဒါန်ဏီရ ရဴဝွံ ကယျာန်ဓဝါတ်တုဲ သၟာန်တဴ အမာတ်ဇၞော် မဒှ်ညးသ္ဂုတ်သွာတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ “ယွံနာဲဗြဴတအ် ကဵုလဝ်ဒါန်ကုဘိက္ခုနဳသၚ်တုဲရ ရဴဝွံ ညးလဵုမွဲတီရော?” ရဴဝွံ အမာတ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် သၟာန်အိုတ်ရ။ သၟာန်တဴရဴဝွံမ္ဂး ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာဂှ် “ယွံနာဲတအ် စွံသက်သဳတုဲ ဒါန် မကဵုဒါန်သၠးပွးဂှ် တၠအဲအမာတ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် ညာတ်လေဝ်ကေၚ်ညာတ်ဟာ မိၚ်လေဝ်ကေၚ်မိၚ်ဟာ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုအမာတ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် အမာတ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် “ယွံနာဲဗြဴဂမၠိုၚ် ဟီုဂလာန်ဍာံစၟတ်အိုတ်ရ” ဂှ် တိုက်ဂြပ်ဂှ် သ္ပတဴဂြပ်ဘိက္ခုနဳသၚ်ပိုၚ်အိုတ်ရ။ တြုံဂှ် ဟိုတ်မကျအာဂှ်ရ ဗြဴက္ဍိုပ်တ္ၚာတ် ဂကူအယုတ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်အိုတ်ရ၊ “မုဟိုတ် ပၠံၚ်ၜးကေတ် တိုက်ဂြပ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ ဟီုလဴပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုအမာတ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ရ အမာတ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် ထပ်စွံဒဏ်ကုတြုံဂှ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံမဒးဒုၚ်တပ်စွံလဝ်ဒဏ်ဂှ် ကဵုသိုၚ်ခၞံဘာတဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ “ဩဝ်တ္ၜေဟ်လက်ချဴဟီုတေၚ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဗတိုက်ဖအောဝ်တဳဂမၠိုၚ်ရ၊ ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ ဟီုလဴပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုအမာတ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ပၠန်ဂှ်ရ အမာတ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် ကဵုကၠေၚ်ဒက်တြုံဂှ်အိုတ်ရ။ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ပၠံက်ကေတ်တိုက်ဂြပ်အိုတ်ရ၊ မရနုက်ကဵုၜါအလန်ဂှ် ကဵုတပ်စွံဒဏ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်တုန် ကြက်ကဵုဂစိုတ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။
ခမဳဗြဴပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် နာဲဗြဴထုလ္လနန္ဒာ သ္ပဂဗုဓ်စုတ်ဂလာန် နပၞောတ်,မာန်တုဲ သ္ဂောံပဒတဴရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ သ္ပဂဗုဓ်စုတ်ဂလာန် နပၞောတ်,မာန်တုဲ ပဒတဴရဟီုဂှ် ဍာံပြရဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မုဟိုတ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ သ္ပဂဗုဓ်စုတ်ဂလာန် နပၞောတ်,မာန်တုဲ ပဒတဴရော? ယွံခမဳတအ် (ကမၠောန်ပွမခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်ကဵုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
679) “ယြဴခမဳဗြဴမွဲ ကေုာံသမ္ၚေဟ်ကီု ကေုာံကောန်သမ္ၚေဟ်ကီု ကေုာံဍိက်ကီု ကေုာံသၟာကမၠောန်ကီု ဗွဲတွဵုမယုတ် ကေုာံခမဳပြဘာဇ်မ္ၚးသာသနာလေဝ် သ္ပဂဗုဓ်စုတ်ဂလာန် နပၞောတ်,မာန် (သ္ပအမှု) တုဲ ပဒတဴမ္ဂး၊ ခမဳဗြဴဝွံ ဒးအာပတ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏမကလိလောန်ကၠေံဗွဲကိုပ်ကၠာဒှ်တုဲ အာစိုပ်အာပတ်သံဃာဒိသေသ် မလေပ်ကဵုဗက်ပတိတ် (နူဂကောံသၚ်) ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်ကဵုစၞောန်ထ္ၜး အိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။
