၇.၁.၁။ သိက္ခာပိုဒ်ပဌမ

ယွံတၠဇမၠိုၚ်အာယုက်တအ် သိက္ခာပိုဒ်ဂမၠိုၚ် မၞုံယၟုသေခိယ ‘မဂပ်ဝ်ကတ်ဗတောန် မဂပ်ဝ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် မဂပ်ဝ်ပတိတ်ဇြဟတ်’ ဝွံ အာစိုပ်ဒဒှ်ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်အိုတ်ရ။ 576) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဗိုက်လဝ်သပိုၚ်သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ‘ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် ညံၚ်ရဴမၞိဟ်ဒုၚ်စသိုၚ်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဗိုက်လဝ်သပိုၚ် သီုမလကဲဖျေံလဝ်နူဂတကီု နူကြဴကီု အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဗိုက်လဝ်သ္ပိုၚ် သီုမလကဲဖျေံလဝ်နူဂတကီု နူကြဴကီုအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်ဂၠၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ ကဵုခမဳသၚ် ကောံဓရီုတုဲမ္ဂး— “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ဗိုက်လဝ်သပိုၚ် သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီု အိုတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ်ဗိုက်လဝ်သပိုၚ် သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီုအိုတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ (၁) “ကြက်ဗိုက်သပိုၚ် ဗွဲဗၞဳအဝဏ်မညဳသာသၟဟ်သၟန်ရ ရဴဝွံ သ္ဒးသ္ပပွမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပတိတ်ဇြဟတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် ဗၞဳအဝဏ်ပံၚ်ကဠုတ် ဗၞဳအဝဏ်တၚ်က္ၜံၚ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂပ်ဝ်ဗိုက်ဗွဲဗၞဳအဝဏ်မညဳသာသၟဟ်သၟန်ရ။ ယြဴခမဳမွဲ သ္ပဟိုတ်ကဵုပွမဟွံရှေ်သှေ်ရဴဂဴ (ပ္ဍဲသိက္ခာပိုဒ်) တုဲ ဗိုက်လဝ်သီုမလကဲဖျေံလဝ် နူဂတကီု နူကြဴကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ကုခမဳမဟွံမွဲကဵုစေတနာ ခမဳမဝိုတ်အာသတိ ခမဳမဟွံတီ ခမဳမဂိယဲ၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ဟိုတ်နူပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ်၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ သိက္ခာပိုဒ် ပဌမတုဲရ။