၅.၉.၂။ ရတာသိက္ခာပိုဒ်
502) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ခမဳမွဲဇကု ဟုမ်ဒၟံၚ်ဍာ် ပ္ဍဲကြုၚ်အစိရဝတဳရ။ ဗဗၞးမွဲတၠလေဝ် ဖျေံစွံလဝ် ထိုၚ်မၞုံကဵု (ကသာပ်) မသုန်ကၠံ ပ္ဍဲလတူဒဵုတုဲ ဟုမ်ဍာ်ပ္ဍဲကြုၚ်အစိရဝတဳတုဲ ပ္ဍဲကြဴ ဝိုတ်အာတုဲ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် “ထိုၚ်ဂြပ်ဗဗၞးဝွံ လ္ပကဵုကၠေံအာ ပ္ဍဲဒၞါဲဝွံညိ” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတုဲ ကေတ်စွံလဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် ဂွံသတိတုဲ ဂြိပ်ကၠုၚ်ဗွဲမပြဟ်တုဲမ္ဂး “ယွံခမဳ ညာတ်တဴ ထိုၚ်အဲဍိက်ဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂှ်ရ။ “ယွံဗဗၞး ဟေအ်ကေတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ ကဵုထောံရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗဗၞးဂှ် “အဲ မုရဴနဟိုတ်မွဲ သီုဟွံဒးကဵုလာဘ် ကုခမဳဂှ် သ္ဂောံမံၚ်ညိရော?” ရဴဝွံ ချပ်တုဲ “ယွံခမဳ ဂြပ်အဲဍိက်ဂှ် မသုန်ကၠံဟွံသေၚ်ရ၊ ဂြပ်အဲဍိက်ဂှ် လ္ၚီရ” ရဴဝွံ ဟီုပထုဲခမဳဂှ်တုဲ စ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂှ် အာအာရှာမ်ဘာတုဲ ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂှ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ “ယွံခမဳ တၠအဲ လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်ရ ဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ မုဟိုတ်လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုၚ်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံ ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။
503) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် ပေါဲသဘၚ်ဒှ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကျိုၚ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာဥဒျာန်အိုတ်ရ၊ ဝိသာခါမၞုံယၟုမိဂါရမာတာလေဝ် ကျိုၚ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်တုဲ “ကြက်အာဥဒျာန်ရ” ရဴဝွံ တိတ်ကၠုၚ်နူကွာန်မ္ဂး “အဲ အာဥဒျာန်တုဲ ပသာ်ဂွံသ္ပရော? အဲ သ္ဂောံပြာပ်ခစတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲမ္ဂး ခိုဟ်သန်ရဋ္ဌ” ရဴဝွံ ချပ်တုဲ သၠောတ်ကၠေံကယျိုၚ်ကယျဝ် (မဟလ္လတာ) တုဲ ဒက်ဂွဳကၠေံနကဵုယာတ်ကၠေဟ်လတူတုဲ “ဟာဲဍိက်ဗြဴ လၟုဟ် ဩဝ်ကေတလဝ် စိုက်ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဝွံညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ ကဵုထောံကုဍိက်ဗြဴရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဝိသာခါမၞုံယၟုမိဂါရမာတာ ပြာပ်အာဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုဝိသာခါမၞုံယၟုမိဂါရမာတာ တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး ဝိသာခါမၞုံယၟုမိဂါရမာတာ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဍိက်ဗြဴဂှ် ဝိုတ်အာသတိ စိုက်ဒြပ်ဂှ်တုဲ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ညာတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲဩဝ်သီဒေပ်စွံပတန်လဝ်အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ကေတ်ကီုတုဲ ‘တၠဂြပ် ကြက်ဂိုၚ်ကေတ်ရ’ ရဴဝွံ စွံစိုတ်တုဲ တၞဟ်နလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။ “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာတုဲ ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ 504) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဇနးပိုဒ်ကာသိရးဂမၠိုၚ် ကွာန်သၟာန်ကမၠောန် အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳနွံဒၟံၚ်ရ။ သေဌဳဂှ် “ယဝ်တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် က္ညကၠုၚ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဩဝ်တရာပ်ဖာပ်ဗ္စပိဏ္ဍပါတ်ညိ” ရဴဝွံ ဖအောဝ်စကာလဝ်ကွးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် က္ညဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ဒေသစာရိတ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ကာသိရးဂမၠိုၚ်မ္ဂး ပြာပ်စိုပ်အာကွာန်သၟာကမၠောန် အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳအိုတ်ရ၊ တြုံဂှ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်တ္ၚဲယး ဩဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ပိဏ္ဍပါတ်သေဌဳအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် နမဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဂှ် ဒုၚ်ထောံတဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်အကလိလောန်အာဗ္တံဂှ် သကဵုစဳရေၚ်တဴ စၞအာဟာရဘောဇိုန်မပြဲပြဲတုဲ ပ္ဍဲကြဴ ကဵုဂရၚ်ပတီအခိၚ်တုဲ သၠောတ်ကၠေံလကံက်စိန် ကၠောန်ၜိုတ်တရာပ်ဖာပ်ဗ္စ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲမ္ဂး “တဳလပိုဉ်မဆာဲဂမၠိုၚ် ကဵုပိုဉ်တုဲမ္ဂး ဩဝ်က္ညအာအိုတ်ညိ၊ အဲဍိက်လေဝ် ကြက်အာကၠောန်ကမၠောန်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတုဲမ္ဂး ဝိုတ်အာလကံက်စိန်တုဲ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒးမ္ဂး “လကံက်စိန်ဝွံ ပိုဲညးဂမၠိုၚ် အာထောံမ္ဂး ကြက်ကၠေံနှၚ်အာရ” ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တြုံဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကလေၚ်ကၠုၚ်နူဌာန်ကမၠောန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် မုဟိုတ် ပဒတဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံအိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီမ္ဂး ခမဳဂမၠိုၚ် ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတြုံဂှ်တုဲပ္ဍဲကြဴ အာဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ကုခမဳဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴဗ္စ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံဟေၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲ— “ယွံခမဳတအ် ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာကဵုဒှ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိ မဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီုကဵုဒှ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ကေတ်ကီုတုဲ ‘တၠဒြပ် ကြက်ဂိုၚ်ကေတ်ရ’ ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ တၞဟ်နလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
505) “ယြဴခမဳမွဲ ဝေၚ်ကၠေံအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ ကေုာံအပ္ဍဲသ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဒတန်ဇူဒီုတုဲ ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ကေတ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ၊ ခမဳဂှ် လပှ်ဂိုၚ်ကေတ်ရတ်ကီု ဝတ္ထုမဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂးရတ်ကီု ပ္ဍဲအပ္ဍဲအာရှာမ်ဘာ ကေုာံပ္ဍဲအပ္ဍဲသ္ၚိမဒှ်ဌာန်ဇူဒီုတုဲကီု ဖအောဝ်ကဵုလပှ်ဂိုၚ်ေကတ်တုဲကီု ‘တၠဂြပ် ကြက်ဂိုၚ်ကေတ်ရ’ ရဴဝွံ ပၠုပ်စိုတ်တုဲ သ္ဒးစွံပတန်လဝ်ရ၊ ဣဝွံတုန် ဝတ်ထေက်ကဵုဒးသ္ပ ပ္ဍဲအရာမဝိုတ်ကၠေံဂြပ်ဂှ်ရောၚ်” ရဴဝွံ(ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။
