၅.၅.၁။ အစေလကသိက္ခာပိုဒ်
269) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာပြသာဒ် မၞုံကဵုဓုပ်ပြကာ အပ္ဍဲဂြိုပ်မဟာဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် စၞစဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ကုသၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံအာနန္ဒ ယဝ်ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ဩဝ်ကဵုထောံကွာၚ် ကုညးစစၞဇ္ၚးဂမၠိုၚ်ညိ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ တဳလပိုဉ်အာနန္ဒဂှ် “ခိုဟ်သန်ရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ်” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဝန်ကုတဳလပိုည်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ကဵုညးစစၞဇ္ၚးဂမၠိုၚ် ဂဇအ်အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ်တုဲ ကဵုတဴကွာၚ်မွဲမွဲဇဳမ္ဂး ကုပြဘာဇ်ဗြဴမွဲဂှ် ထေၚ်ခယျဂးကွာၚ်မွဲတုဲ ကဵုဒးအာကွာၚ်ၜါရ။ ပြဘာဇ်ဗြဴဂမၠိုၚ် နူရပ်ဗ္ဒာဲဂှ် “ခမဳဝွံ တြုံသကဲတၠအဲဟာ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု ပြဘာဇ်ဗြဴဂှ်အိုတ်ရ။ ခမဳဝွံ တြုံသကဲအဲဟွံသေၚ်ရ၊ သမ္တီထေၚ်ခယျဂးမွဲတုဲ ကဵုဒးကွာၚ်ၜါရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ကဵုတဴကွာၚ်မွဲမွဲဇဳမ္ဂး ကုပြဘာဇ်ဗြဴမွဲဂှ်ဟေၚ် ထေၚ်ခယျဂးကွာၚ်မွဲတုဲ ကဵုဒးအာကွာၚ်ၜါရ၊ ပြဘာဇ်ဗြဴဂမၠိုၚ် နူကရပ်ဗ္ဒာဲဂှ် “ခမဳဂှ် တြုံသကဲတၠအဲဟာ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု ပြဘာဇ်ဗြဴဂှ်အိုတ်ရ။ ခမဳဝွံ တြုံသကဲအဲဟွံသေၚ်ရ၊ သမ္တီထေၚ်ခယျဂးမွဲတုဲ ကဵုဒးကွာၚ်ၜါရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ “တြုံသကဲရ၊ တြုံသကဲဟွံသေၚ်ရ” ရဴဝွံ ကယျာန်ဓဝါတ်အိုတ်ရ။ တဳအာဇဳဝကမွဲလေဝ် အာအာရှာမ်ဘာြရ၊ ခမဳမွဲဇကု ဆိုန် (ဖုဲ) ပုၚ် နကဵုကၠေဟ်သွဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ ကဵုထောံကဠောံပုၚ်ဇၞော် ကုတဳအာဇဳဝကဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳအာဇဳဝကဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်ကဠောံပုၚ်ဇၞော်ဂှ်တုဲ အာတဴရ။ တဳအာဇဳဝကမွဲ “ယွံကောန်တၠ မုရဴနူဌာန်လဵုမွဲ တၠအဲ ကလိဂွံနၚ် ကဠောံပုၚ်ဇၞော်ရော?” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵု တဳအာဇဳဝက မဂိုၚ်ကေတ်နၚ် ကဠောံပုၚ်ဇၞော်ဂှ်ရ။ ယွံကောန်တၠ ကလိဂွံနၚ် နူပြဝိုဏ်ဘာခမဳဂေါတမ မဒှ်ညးသမ္ၚေဟ်က္ဍိုပ်တ္ၚာတ်ဂှ်ရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ဥပးဂမၠိုၚ် မိၚ်ကေတ်ဂလာန်မဟီုသ္ဂး တဳအာဇဳဝကဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲအိုတ်ရ။ ဥပးဂမၠိုၚ် မဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲတုဲဂှ် “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳဂမၠိုၚ်ဝွံ နွံပၟိက်ကဵုမသက္ကုဂုဏ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ နွံပၟိက်ကဵုမသက္ကုဂုဏ်ဓရ်အိုတ်ရ၊ နွံပၟိက်ကဵုမသက္ကုဂုဏ်သၚ်အိုတ်ရ၊ (မိက်ဟီုဂရိုဟ်ကျာ်ဓရ်သၚ်အိုတ်ရ၊) ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် လ္ပကဵုကုတဳဂမၠိုၚ် နတဲဇကု (အလဵုဇကု) အိုတ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် ကဵုဥပးဂမၠိုၚ်ဂှ် တီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂးရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဥပးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုဂလာန်ဓရ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုတီညာတ်ကေတ် (ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်) ကဵုဒဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ် (ဓရ်) (သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဓရ်) ကဵုသကေက်သကာ ကဵုမြဟ်မြာတုဲမ္ဂး ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ပါဲစ္ဍးအာအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ− “ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သ္ပဟိုတ်ကဵု ဖဵုတၟေၚ်ဂမၠိုၚ်စှ်ပြကာမတွံဂး (၁) သွက်သ္ဂောံ ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဒုၚ်ဝန်မ္ဂး ဒးရးသန်ရ ဒဒက်တဴကဵုသၚ် (၂) သွက်ဂွံကဵုဒှ်သၚ်ဒှ်တသိုခ် ။ ပ ။ (၉) သွက်ဓရ်ညးသပ္ပုရိုဟ် ‘သာသနာပိပြကာ’ ဂွံတန်တဴအာ (၁၀) သွက်ဂွံယိုက်ဒိုက် ‘ဝိနယ်’ စေဝ်ပၞောန်တုဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ် ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
270) “ယြဴခမဳမွဲ နကဵုတဲဇက (အလဵုဇကု) ကဵုတဴ စၞစကီု ဘောဇိုန်ကီု ကုတဳဟၟဲကဵုဗွိုက်လတက်ကီု ကုပြဘာဇ်တြုံကီု ကုပြဘာဇ်ဗြဴကီုမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။
