၅.၄.၆.၁။ ပွံက်ဒုတိယပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ်
244) ယြဴ မ္ဂးဂှ် ယြဴဍေံမၞုံသဘဴမဖှ်သာ်လဵု ။ ပ ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ။ ပ ။ ပ္ဍဲအရာဝွံ ညးမအာစိုပ်ဒဒှ်ခမဳ နဉတ္တိစတုတ္ထကမ်ဝွံ ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရဴဝွံမ္ဂး ခမဳရ။ ခမဳ မ္ဂးဂှ် ဟိုန်ခမဳမွဲသအာၚ်။ ဃောကဵုပိုဉ် မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်ကဵုဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်မသုန်သာ် ဘောဇိုန်မွဲမွဲသာ်ဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် နဗၞတ်တၞုၚ်ကၟတ်သၠခိုဟ်လေဝ် စတုဲဒှ်ရ။ ဆေဝ်ဒဝ် မ္ဂးဂှ် အဃောစ ပြာကဋ်ရ၊ ဘောဇိုန် ပြာကဋ်ရ၊ တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲဟတ္ထထပါသ် (ခမဳၜါဟတ်မွဲဍ) တုဲ ရၚ်တၠု်ၚတူရူရ၊ ပွမဆေဝ်ဒဝ်ပါဲကၠေံ ပြာကဋ်ရ။ မဟဂွံသ္ပလဝ် အတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်ဏီ မ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံကပ္ပဳ ‘မဟွံဂပ်ဝ်’ ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံဒုၚ်ဗဂိန်ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံပၚ်ပတိုန်ရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံတန်တဴ ပ္ဍဲဟတ္ထပါသ် ၜါဟတ်မွဲဍရ၊ ဂပ်ဝ်သ္ပ သီုဟွံစရ၊ ဃောကဵုပိုဉ် ဆေဝ်ဒဝ်ဒးတုဲ ခမဳမဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပရ၊ “အလုံအိုတ်သီုဝွံ အဲဒေါံရ” ရဴဝွံ ဟွံဟီုသ္ဂးရ၊ စၞသှေ်သၟေဟ် ခမဳဂိယဲဟွံသေၚ်ရ၊ အလုံအိုတ်သီုဝွံ ဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်မ္ဂးရ။ စၞစ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံဘောဇိုန်မသုန်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုတုဲ သှေ်ဂှ် စၞစမ္ဂးရ။ ဘောဇိုန် မ္ဂးဂှ် ပုၚ် ကွာၚ်ဒလောမ် ကွာၚ်ဝိုဟ် က ဖျုန် ရဴဝွံ ဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ်နွံမသုန်သာ်အိုတ်ရ။ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူတုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး မ္ဂးဂှ် ၜိုန်နွံပၟိက် ဩဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးမ္ဂး။ တီရ မ္ဂးဂှ် အလဵုဇကုလေဝ် တီရ၊ ညးသအာၚ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟီုလဴကဵုကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ ညးဂှ်လေဝ် ဟီုလဴကီုရ။ မၞုံပၟိက်ကဵုမသက္ကုအသိက်ကြဳဇှ် ပရိုၚ်ဂုဏ်လီုလာ်ဒှ်တုဲ မ္ဂးဂှ် “နဝတ္ထုဝွံ ကြက် စောဒနာခမဳဝွံရ၊ ကြက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ၊ ကြက်စောဒနာမွဲလှေ်ပၠန်ရ၊ ကြက်ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်မွဲလှေ်ပၠန်ရ၊ ကြက်ကဵုမုက်မတ်ဟွံကျေဝ်ရ” ရဴဝွံ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဂလာန်ခမဳဂှ် “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲလအိတ်မသ္ပပြဘိုဂ်တုဲဂှ် ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။
245) ပ္ဍဲခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴဝွံမ္ဂး ဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴဝွံမ္ဂး ဒေါံရတုဲ ဒှ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုစၞစကီု နကဵုဘလောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴတွံမ္ဂး ဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာဒှ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုစၞစကီု နကဵုဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴဝွံမ္ဂး ဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒး ရဴဝွံမ္ဂး ဒေါံရဟွံသေၚ်ဒှ်တုဲ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်တူရူ နကဵုစၞစကီု နကဵုဘောဇိုန် မဟဂွံသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ ဘိက်နိမန်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ တၞဟ်နသွက်အာဟာရ ရၚ်တၠုၚ်နၚ်ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ နကဵုဂလာန်ခမဳဂှ် “ကြက်သ္ၚာဲရ ကြက်ပြဘိုဂ်ရ” ရဴဝွံ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဇၟာပ်မၚိတ်ဖျေံ ဒးအာပတ်ပါဲဒစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဟွံဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံမ္ဂးဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳမဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံဒေါံရတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳဟွံမဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲခမဳမဟွံဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံမ္ဂးဒေါံရတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ခမဳဟွံမဆေဝ်ဒဝ်ဒးရဴဝွံမ္ဂးဒေါံရတုဲမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 246) ကဵုသ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ ကဵုမ္ဂး၊ သ္ပအတိရိတ်ဝိနယ်ကမ်တုဲ “ဩဝ်ပြဘိုဂ်ညိ” ရဴဝွံ ကဵုမ္ဂး၊ တၞဟ်နဖဵုညးသအာၚ် ရၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဩဝ်အာညိ ရဴဝွံ ကဵုမ္ဂး၊ ကဵုတဴစၞသှေ်သၟေဟ် ခမဳဂိယဲမ္ဂး၊ ဟိုတ် (မတွံဂးပွမဗျဵုတဟၚ်ဂိယဲ) နွံမ္ဂး ဩဝ်သ္ပပြဘိုဂ် ယာမကာလိကကီု သတ္တာဟကာလိကကီု ယာဝဇဳဝိကကီုညိ ရဴဝွံ ကဵုမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြက်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ။ ဒုတိယပဝါရဏာသိက္ခာပိုဒ် ဆဋ္ဌတုဲရ။
