၂.၁၁.၁။ ဝတ္ထုခမဳဗွက်ကြဴဒေဝဒတ်ဂမၠိုၚ်
417) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်မဒှ်ဒၞါဲကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ဒေဝဒတ် သ္ပလွဳပရာ တၞဟ်နပွမပါ်ဒကးသၚ် တၞဟ်နပွမပလီုပလာ် အာဏာစက်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ဒေဝဒတ် မၞုံအလေံဟီုသ္ဂး ဟွံဓရ်ရ၊ ဒေဝဒတ် မၞုံအလေံဟီုသ္ဂးဟွံညဳသာသၟဟ်သၟန် ကေုာံဝိနယ်ရ၊ ဒေဝဒတ် မုဟိုတ်သ္ပလွဳပရာ တၞဟ်နပွမပါ်ဒကးသၚ် တၞဟ်နပွမပလီုပလာ် အာဏာစက်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး ကောကာလိက ကဋမောဒကတိဿက ကောန်ဂၞကျာ်ခဏ္ဍ သမုဒ္ဒဒတ္တဂမၠိုၚ်— “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် လ္ပဟီု ရဴဝွံအိုတ်ညိ၊ ဒေဝဒတ်ဂှ် မၞုံအလေံဟီုသ္ဂး ဟွံဓရ်ရ၊ ဒေဝဒတ်ဂှ် မၞုံအလေံဟီုသ္ဂး ညဳသာသၟဟ်သၟန် ကေုာံဝိနယ်ရ၊ ဒေဝဒတ်ဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်ပၟိက်ကီု တၚ်ထံက်ပခိုၚ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ကီုတုဲ ဟီုသ္ဂးရ၊ (ပၟိက်တၚ်ထံက်ပခိုၚ်) ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် တီရ၊ ဟီုသ္ဂးတဴကေုာံကွေတ် တၚ်ပတှေ်ကေတ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ရ၊ ပွဂှ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ဒးဂၞပ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု ခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် ခမဳဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်လက္ကရဴဒေဝဒတ် မသ္ပလွဳပရာတၞဟ်နပွမပါ်ဒကးသၚ်တုဲ ဟီုသ္ဂးဂလာန် ပါ်ဒကးအိုတ်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳမဒ္ဂေတ်ဗက်လက္ကရဴဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဒ္ဂေတ်ဗက်လက္ကရဴဒေဝဒတ် မသ္ပလွဳပရာ တၞဟ်နပွမပါ်ဒကသၚ်တုဲ ဟီုသ္ဂးဂလာန် ပါ်ဒကးအိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ် မုဟိုတ် ဒ္ဂေတ်ဗက်လက္ကရဴဒေဝဒတ် မသ္ပလွဳပရာ တၞဟ်နပွမပါ်ဒကးသၚ်တုဲ ဟီုဂလာန်ပါ်ဒကးအိုတ်ဂှ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွဲခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးသိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
418) မွဲဇကုကီု ၜါဇကုဂမၠိုၚ်ကီု ပိဇကုဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ်ဒ္ဂေတ်ဗက်လက္ကရဴ ခမဳဂှ်ဟေၚ်တုဲ မလေပ်ဟီုသ္ဂးဂလာန်ပါ်ဒကးဂှ် နွံအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် ‘တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် မမိက်ကဵုညိညလေဝ် လ္ပဟီုသ္ဂးကဵု ခမဳဂှ်အိုတ်ညိ၊ ခမဳဂှ် ဓရ်ကရာလေဝ် မၞုံအလေံဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ်ညဳသာသၟဟ်သၟန်ကေုာံဝိနယ်လေဝ် မၞုံအလေံဟီုသ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်ပၟိက်ကီု တၚ်ထံက်ပခိုၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ကီုတုဲ ဟီုသ္ဂးရ၊ (ပၟိက်တၚ်ထံက်ပခိုၚ်) ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ဒးဂၞပ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်မ္ဂး ခမဳဂမၠိုၚ် ‘တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် လ္ပဟီုရဴဝွံအိုတ်ညိ၊ ခမဳဂှ် မၞုံအလေံဟီုသ္ဂးဓရ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ခမဳမၞုံအလေံဟီုသ္ဂး ညဳသာသၟဟ်သၟန် ကေုာံဝိနယ်လေဝ်ဟွံသေၚ်ရ၊ တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် လ္ပသ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမပါ်ဒကးသၚ်အိုတ်ညိ၊ တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ဩဝ်ညဳသာသၟဟ်သၟန်ကေုာံသၚ်ညိ၊ သၚ်မညဳသာသၟဟ်သၟန်ဂှ်ဟေၚ် အိုတ်တၟိုဟ်ဗွဲမဒးရးဒှ်တုဲ ဟွံမွဲပွမကယျာန်ဒဝါတ်ဒှ်တုဲ မၞုံကဵုပွမစၞောန်ထ္ၜး ပါတိမုက်မွဲစွံတုဲ သ္ဂောံပဒတဴ ဗွဲတသိုခ်ရ’ ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ရဴဝွံဟေၚ် ခမဳဂမၠိုၚ် သီုဂပ်ဝ်သ္ဂးအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် တုပ်နဲကိုပ်ကၠာဟေၚ် ယိုက်ဒိုက်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်မ္ဂး၊ တၞဟ်နကဵုသၠးကၠေံကွေတ်ဂှ် စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဗွဲမဒးရးအိုတ်ရ၊ စဵုကဵုပေၚ်ပိဝါ ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် ဗွဲမဒးရးအိုတ်နေဝ် ယဝ်သၠးကၠေံကွေတ်ဂှ်အိုတ်မ္ဂး၊ ပွမသၠးကၠေံရဴဝွံ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံအိုတ်မ္ဂး (ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်) ဒးအာပတ်သံဃာဒိသေသ်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။
