၁၂.၁။ ခဏ်ပဌမ


၄၄၆။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်မၞုံကဵုကၠံသၞာံဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳခမဳကောန်ညးဝဇ္ဇဳရးဂမၠိုၚ် မပဒတဴပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳ ထ္ၜးတဴဝတ္ထုဂမၠိုၚ်စှ်သာ်အိုတ်ရ။ “သိၚ်္ဂဳလောဏကပ္ပဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ ဒွၚ်္ဂုလကပ္ပဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ ဂါမန္တရကပ္ပဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ အာဝါသကပ္ပဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ အနုမတိကပ္ပဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ အာစိဏ္ဏကပ္ပဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ အမထိတကပ္ပဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ ပွမသုၚ် ဇဠောဂဳဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ နိသဳဒိုန် မဟွံမွဲကဵုတသာဲဂှ် ဂပ်ဝ်ရ၊ ထဝ်သြန်ဂှ် ဂပ်ဝ်ရ” ရဴဝွံ (ထ္ၜးအိုတ်)။


ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍက ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ဒေသစာရိတ် ပ္ဍဲဝဇ္ဇဳရးမ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳရ၊ တဳလပိုဉ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍက သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာပြာသာဒ်ဇၞော် မၞုံကဵုအထောဋ်သ္ၚိကၠတ် အပ္ဍဲဂြိုပ်မဟာဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ်ရ။


ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳကောန်ညးဝဇ္ဇဳရးဂမၠိုၚ် မပဒတဴ ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဥပေါသ် ခရော်ဗရိုတ်ဂှ် ကဵုဗပေၚ်နကဵုဍာ်စွံလဝ် ပ္ဍဲလဒေါဝ်သၚ်တုဲ ဥပးဂမၠိုၚ် မပဒတဴ ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳ ဇၟာပ်မကၠုၚ်ဇၟာပ်မကၠုၚ်ဂှ် “ယွံဒကာတအ် မွဲကသာပ် (မွဲဒကေဝ်) ကီု ကဝက်ကသာပ်ကီု မွဲမးကီု မွဲၜဲကီု ဩဝ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်အိုတ်ညိ၊ ကြက်ဒှ် ကိစ္စကေၚ်ကာထေက်ကဵုသ္ပ နပရိက္ခရာသၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးအိုတ်ရ။


ဟီုသ္ဂးရဴဝွံမ္ဂး တဳလပိုဉ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍကဂှ် “ယွံဒကာတအ် မွဲကသာပ်ကီု ကဝက်ကသာပ်ကီု မွဲမးကီု မွဲၜဲကီု လ္ပကဵုဒါန် ကုသၚ်အိုတ်ညိ၊ ထဝ်သြန်ဂှ် ဟွံဂပ်ဝ် ကုခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ် ကောန်သၟိၚ်သကျဝၚ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ် ကောန်သၟိၚ်သကျဝၚ် ဟွံသာယျောန် ထဝ်သြန်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သကျဝၚ် ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ထဝ်သြန်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ်ကောန်သၟိၚ်သကျဝၚ် ကၠဟ်သၠးဖျေံထောံ မၞိက်ထဝ်အိုတ်ရ၊ စာ်စ္ဍးနူထဝ်သြန်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုဥပးဂမၠိုၚ် မပဒတဴ ဍုၚ်ဝေသာလဳရ။


တဳလပိုဉ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍက ၜိုန်သီုသ္ဂးရဴဝွံလေဝ် ဥပးဂမၠိုၚ် မပဒတဴဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် မွဲကသာပ်ကီု ကဝက်ကသာပ်ကီု မွဲမးကီု မွဲၜဲကီု ကဵုဒါန် ကုသၚ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။


ကြဴနူဂှ် ခမဳကောန်ညးဝဇ္ဇဳရးဂမၠိုၚ် မပဒတဴ ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကလိလောန်အာဗတမ်ဂှ် ထဝ်သြန်ဂှ် စွံပတန်သွက် နလၟိဟ်ခမဳတုဲ ပါ်ပရအ်အိုတ်ရ။

ကြဴနူဂှ် ခမဳကောန်ညးဝဇ္ဇဳရးဂမၠိုၚ် မပဒတဴ ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် “ယွံကောန်တၠယသ ဣဝွံဂှ် သြန်သွက်ဘိုအ် တၠအဲရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍကအိုတ်ရ။


ယွံကောန်တၠတအ် သြန်သွက်ဘိုအ်အဲ ဟွံမွဲရ၊ အဲ ဟွံသာယျေန်သြန်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။


ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳကောန်ညးဝဇ္ဇဳရးဂမၠိုၚ် မပဒတဴ ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍကဝွံ တ္ၜေက်လက် ဥပးဂမၠိုၚ် မၞုံကဵုသဒ္ဓါ မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ လဗပ်ပကီုဟီုစုတ်ရ၊ သ္ပပွမဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရ၊ ပ္ဍဲလၟုဟ် ပိုဲညးဂမၠိုၚ် သ္ပပဋိသာရဏဳယကမ် ကုယသဝွံအိုတ်စိုအ်” ရဴဝွံ သ္ပပဋိသာရဏဳယကမ် ကုယသဂှ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍကဂှ် “ယွံကောန်တၠတအ် ‘ဒးကဵုခမဳကလုတ်ဗွက်ကြဴ ကုခမဳမဒးဒုၚ်သ္ပ ပဋိသာရဏဳယမ်ရ’ ရဴဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်လဝ်ရ၊ ယွံကောန်တၠတအ် ဩဝ်ကဵုခမဳကလုတ် ဗွက်ကြဴ ကုအဲအိုတ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳကောန်ညးဝဇ္ဇဳရးဂမၠိုၚ် မပဒတဴ ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳကောန်ညးဝဇ္ဇဳရးဂမၠိုၚ် မပဒတဴပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳဂှ် သၟိတ်ပတိုန် ခမဳမွဲဇကုတုဲ ကဵုခမဳဗွက်ကြဴ ကုတဳလပိုဉ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍကအိုတ်ရ။ ကြဴနူဂှ် တဳလပိုဉ်ယသ မဒှ်ကောန်ဗဗၞးကာကဏ္ဍက မွဲဟာန်ကေုာံခမဳကလုတ်ဗွက်ကြဴ လုပ်အာ ဍုၚ်ဝေသာလဳတုဲ—