เครื่องสกัดเย็นดีอย่างไร?

หลักการทำน้ำของเครื่องทั้ง 3 แบบ

แบบปั่นสมูทตี้

น้ำผักผลไม้ปั่น แบบสมูทตี้จะใช้ใบมีดสับผักผลไม้ทั้งหมดออกมารวมทั้งเปลือกดังนั้นกากใยทั้งหมดจึงถูกรวมบดจนละเอียดรวมกันเป็นของเหลวอยู่ในสมูทตี้ การปั่นช่วยทำให้กากใยผักผลไม้มีขนาดเล็กลง ทำให้ง่ายต่อร่างกายในการดูดซึม นอกจากนี้ประโยชน์ของสมูทตี้อีกอย่างคือ เมื่อดื่มเข้าไปจะไม่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดขึ้นสูงเพราะสารอาหารยังติดอยู่ในกากใยและจะถูกปล่อยเข้าสู่ร่างกายช้าๆต่างจากกรณีน้ำผักผลไม้แบบแยกกาก

ข้อดีอีกข้อของ น้ำผักผลไม้ปั่น แบบสมูทตี้คือ อาจเหมาะสมกับคนที่มีปัญหาความดันโลหิตสูง หรือระดับน้ำตาลในเลือดสูง การเตรียมสมูทตี้ยังใช้เวลาเร็วกว่าเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับเช้าที่เร่งรีบ และเวลาอื่นๆในช่วงวัน เพราะไม่ต้องหั่นเป็นชิ้นเล็กๆและกะปริมาณได้ง่ายว่าปั่นออกมาแล้วจะได้เท่าไหร่ เพราะมันก็คือจำววนเท่าของที่เอาลงไปปั่น ต่างจากแบบแยกกากและสกัดเย็นที่ปริมาณน้ำที่ได้อาจหายไปถึงครึ่ง

การเลือกซื้อเครื่องปั่นที่มีรอบสูงเป็นหนึ่งในวิธีช่วยคนที่ไม่ชอบกินกากใยได้มาก เพราะรอบปั่นสูงทำให้ปั่นได้ละเอียดจนน้ำผักผลไม้เนียนเป็นเนื้อละมุนทำให้ทานผักผลไม้ได้มากขึ้นไปกว่าเดิม ต่างจากเครื่องปั่นที่ไม่เร็วไม่แรง พอปั่นแล้วจะยังเห็นเปลือกหรือผลไม้ชิ้นเล็กๆแยกชั้นกัน ทำให้ดื่มยากกว่า

แม้ว่าการปั่นจะทำให้เราได้สารอาหารที่ติดอยู่กับเปลือกมาด้วย แต่บางงานวิจัยกลับพบว่าการปั่นแม้จะฟังดูดีกว่าการสกัดน้ำ แต่กระบวนการปั่นเองทำให้เกิดความร้อนและออกซิเจนเข้าไปทำปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับผักผลไม้ได้มากกว่า ทำให้วิตามินและแร่ธาตุถูกทำลายไปซึ่งยังไม่มีใครออกมายืนยันได้ชัดเจนว่าสารอาหารลดลงไปมากน้อยเท่าไหร่

น้ำผักผลไม้แบบแยกน้ำ-กาก และแบบสกัดเย็น

งานวิจัยโดยกลุ่มโรงพยาบาลในสหรัฐอเมริกา the Mayo Clinic กล่าวว่าการดื่มน้ำผักผลไม้แบบแยกกากออกไป ทำให้เราไม่ได้รับไฟเบอร์เส้นใยอาหารแบบที่ไม่ละลายในน้ำ (insoluble dietaryfiber) และสารอาหารจำนวนหนึ่งที่เกาะอยู่ตามเปลือกและเนื้อผักผลไม้ คุณประโยชน์ที่ได้จึงน้อยลงกว่าทานทั้งหมด การทำน้ำผักผลไม้แบบนี้ยังใช้ปริมาณวัตถุดิบมากกว่าแต่ได้น้ำออกมาน้อยกว่า

ข้อดีของน้ำแบบนี้ก็มีเยอะเช่นกัน อย่างแรกคือ ระบบย่อยอาหารของเราทำงานหนักน้อยลงกว่าแบบสมูทตี้ หรือแบบทานสด น้ำผักผลไม้เหล่านี้ให้สารอาหารที่พร้อมดูดซึมและนำไปใช้ประโยชน์ได้ทันที นอกจากนี้คุณยังไม่ต้องจุกกับการกินผักผลไม้เยอะๆเพื่อให้ได้สารอาหารเท่ากับน้ำผลไม้ 1 แก้วอีกด้วย จึงเรียกว่าน้ำผลไม้แบบแยกน้ำและกากหรือสกัดเย็นหนึ่งแก้ อัดแน่นไปด้วยสารอาหารโดยไม่ต้องกินไฟเบอร์เข้าไปให้อิ่มซะก่อน

ดังนั้นตัวเลือกนี้จึงดีสำหรับคนที่มีปัญหาในระบบย่อยอาหาร เพราะเส้นใยอาหารหรือไฟเบอร์ทำให้การย่อยช้าลงและค่อยๆปล่อยสารอาหารสู่ร่างกายแบบช้าๆ

แบบสกัดเย็นกับแบบแยกกาก ความคล้ายที่แตกต่าง

น้ำผักผลไม้แบบแยกกาก

คนชอบน้ำผักจะรู้ว่ามันมีความแอดวานซ์ในความต่างขึ้นไปอีกระหว่างเครื่องแยกกากส่วนใหญ่ที่เราเจอเป็นร้านค้าแบบสั่งแล้วยืนรอจะใช้แบบนี้เพราะเร็วกว่า กับเครื่องสกัดเย็น ทั้งสองแบบหลักการทำงานต่างกันตรงที่แบบแยกกากจะใช้ใบมีดโลหะที่หมุนอย่างรวดเร็ว ตัดสับเนื้อแล้วผลักเข้าไปสู่ตัวกรองเนื้อออกจากน้ำโดยใช้แรงเหวี่ยงออกจากตรงศูนย์กลาง เลยเป็นที่มาของชื่อ centrifugal juicer

กากใยจะออกมาอีกโถ ขณะที่น้ำถูกแยกออกมาจากอีกด้าน ปัญหาของน้ำผักผลไม้แบบแยกกากคือ ขณะที่ใบมีดปั่นไปจะเกิดความร้อน ซึ่งทำลายเอนไซม์ที่มีประโยชน์ในผักผลไม้นั้น ความร้อนยังทำปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับสารอาหารทำให้คุณภาพน้ำผักผลไม้ที่ได้ไม่ดีเท่าแบบสกัดเย็น

น้ำผักผลไม้แบบสกัดเย็น

การทำงานของเครื่องสกัดเย็น คล้ายกับการบดเคี้ยวของมนุษย์ โดยการใช้การบด บีบช้าๆแยกน้ำออกมาจากเนื้อผักผลไม้ทำให้ไม่เกิดความร้อน และการออกซิเดชั่นขึ้นเหมือนแบบในมีดในเครื่องปั่นและเครื่องแยกกาก จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมผลิตภัณฑ์อะไรๆสมัยนี้ก็เป็นแบบสกัดเย็น และน้ำผักผลไม้แบบนี้ก็มีราคาสูงกว่าเพื่อน

บทความของ Innovative Food Science and Emerging Technologies ยังตีพิมพ์ว่าการสกัดเย็นคงคุณค่าสารอาหารในผักผลไม้ได้ดี แต่ก็ยังไม่มีใครออกมายืนยันว่าดีเท่ากับการทานผักผลไม้สดๆได้หรือไม่ ที่แน่ๆคือ น้ำผักผลไม้แบบสกัดเย็น สามารถดึงสารอาหารออกมา และคงวิตามิน และเอนไซม์ที่มีชีวิตไว้ได้มากกว่าการแยกกาก ทั้งยังสกัดได้น้ำออกมามากกว่าอีกแบบ

ชาร์ทเปรียบเทียบปริมาณวิตามิน C A และคุณภาพน้ำที่ได้จากแบบแยกกากและแบบสกัดเย็นซึ่งแบบสกัดเย็นทำได้ดีกว่าเรื่องการคงคุณค่าสารอาหารได้นานกว่าอย่างชัดเจนในทั้ง 3 ข้อ ภาพจาก krisoak.com

เครื่องสกัดเย็นยังเหมาะกับคนที่ชอบดื่มน้ำผักใบเขียว เพราะสามารถสกัดน้ำออกจากผัก และถั่วต่างๆได้ดีกว่าแบบแยกกากที่ทำได้เฉพาะกับผักผลไม้ที่มีน้ำมาก นอกจากนี้ น้ำที่ได้แบบสกัดเย็นสามารถเก็บไว้ได้นานถึง 3 วัน ขณะที่แบบแยกกากควรทานให้หมดภายใน 30 นาทีเนื่องจากการออกซิเดชั่นจะทำให้น้ำผักผลไม้มีสีคล้ำลงอย่างรวดเร็ว สารอาหารค่อยๆสลายไป รสชาติที่จะเปลี่ยน และการแยกชั้นของตะกอน