Van die verhalen

Het Hoge Woord

Het is vandaag 24 april, een alledaagse woensdagavond waarop ik eindelijk de waarheid vertel aan mijn vader. Mijn vader, een laaggeletterde met hoogdravende meningen, liefhebber van kortzichtigheid. Een pater familias, maar dan alleen voor zijn lievelingsdochter Jacqueline.

Een norse groet maakt een einde aan de eindeloze kiestoon: ‘Met Arend’. De woorden liggen met militaire precisie klaar in mijn mond, ik hoef ze alleen maar af te vuren. Maar het wapen hamert. ‘Pa’, open ik stamelend, ‘ik heb goed nieuws’.

Lees verder

Legitiem gebruik van samples: het resultaat van Kraftwerk III

Popquiz: wat hebben Madonna en Kraftwerk gemeen? Beide iconen zijn betrokken (geweest) bij langlopende procedures over muzikale sampling. De uitkomst hiervan heeft hiphop-producenten en dj’s in Duitsland en de VS weer wat ademruimte gegeven. Een korte beschouwing (of ‘sample’ - zo u wilt).

Componisten en platenmaatschappijen versus hiphop-producten: wie wint? Vooral in de hiphop-scene worden vanouds veel samples gebruikt; fragmentjes die geknipt worden uit andere auteursrechtelijk en nabuurrechtelijk beschermde songs. Het is cruciaal om daarbij een balans te vinden tussen muziekrechten en artistieke vrijheid. Vaak zal het hier overigens wel gaan om naburige rechten, en niet om auteursrechten. Tenzij de sample zelf zó onderscheidend is (‘I can’t go for that’ - Hall & Oates?), zal het niet zo snel zijn dat dat ene stukje op zichzelf voldoet aan de werktoets. En geen beschermd werk betekent natuurlijk ook geen auteursrechtinbreuk.

Lees verder

Hoe ‘exclusives’ streaming muziek om zeep helpen

Heerlijk! Ik kan óveral waar ik wil Guillermo & Tropical Danny luisteren. Steel Panther bij m’n ouders thuis: geen probleem. En het laatste nummer van Gusttavo Lima? Peanuts. Techniek staat voor niks en streaming muziek is helemaal ingeburgerd. Maar helaas, de muziek op streamingdiensten is volkomen versplinterd. Alle muziek is wel af te spelen, maar niet allemaal met één abonnement. Een complete muziekcatalogus is verder weg dan ooit.

Even geleden maakte Jay-Z bekend dat hij een aantal van zijn albums van alle streamingdiensten haalt. The Blueprint Trilogy, zijn pièce de resistance, is nergens meer te bekennen. Downloaden via iTunes dan? Nope, noppes, nada. Slechts één klein streamingdienstje biedt nog moedig weerstand: Tidal. Jay-Z is daar nog wel te beluisteren (mocht je dat leuk vinden), maar dat is natuurlijk geen verrassing: Tidal is van Jay-Z.

Lees verder

Klankjatters, of ‘geïnspireerd’: hoe zit het met muzikale samples?

Klankjatters, of ‘geïnspireerd’? Wat zijn artiesten die een stukje uit andermans nummer halen en dat gebruiken in een eigen liedje? Met het gebruik van samples kan flink worden gecashed, zonder dat aan de originele artiest iets wordt betaald. Mag dat zomaar?

Onbewust wordt iedereen er dagelijks aan blootgesteld: samples in nieuwe muziek. Het is niet per se iets van de laatste jaren, maar is met de moderne mixtechnieken zoveel makkelijker geworden dan toen nog daadwerkelijk ‘geknipt’ en ‘geplakt’ moest worden. Ja, het is niet altijd ctrl+c, ctrl-v geweest. Maar wat is sampling nu precies? Men pakke een scheutje drumlijn, 2 tl gitaarriff en misschien zelfs een beetje van de zangpartij en voege dit toe aan een eigen arrangement. Zet alles een toon hoger, voer het tempo wat op en voilà; een nieuw liedje is geboren. Maar dan met iemand anders zijn naam eronder.

Lees verder

Ik haat Radio 2. Maar ik hou er steeds meer van...

Kolonisten van Catan. Paprika Tucs. John Mayer zachtjes vergezellend op de achtergrond. Voelt dit als een zaterdagavond? Voor mij niet.

Maar toch is er iets mis. Een grote vrees heeft mij meester gemaakt dat ik binnen de kortste keren ook de godganse dag naar 80’s-hits op Radio Veronica of Marco Borsato op Radio 2 luister. Radio 2. Ik háát luisteren naar Radio 2. Daar luister je toch pas naar als je alle cd’s van Charles Aznavour in je kast hebt staan? De realiteit blijkt echter anders. Ik luister tegenwoordig al steeds meer naar de middle-of-the-road muziek die deze zender over het publiek van middelbare leeftijd uitstort.

Lees verder

Rodriguez: hij is niet dood, hij leeft!

Mythes zijn er in overvloed. Volgens de één zou hij een pistool op zichzelf hebben gericht; andere verhalen melden weer dat hij zichzelf in brand zou hebben gestoken. Op het podium zelfs. Maar wat is er nu écht gebeurd met folkzanger Rodriguez?

Ik hoor u denken: Rodriguez, wie is dat in vredesnaam? Het is u vergeven. De (volledige) naam Sixto Rodriquez laat bij de meesten inderdaad geen muzikaal belletje rinkelen. Zijn werk heeft, zeker in Nederland, geen noemenswaardige stempel op het muzieklandschap weten te drukken. En dat is erg jammer, want zijn nummers kunnen zich met gemak meten aan die van grootheden. Qua teksten doet Rodriguez bijvoorbeeld niet onder aan Dylan’s epos Like A Rolling Stone en het muziekarrangement zelf (ook erg Dylan-esque overigens) staat bol van vernuftigheid. Dus hoe komt het dat niemand hem kent en de meest exotische verhalen over zijn dood de ronde doen?

Lees verder

Bob Dylan vs. Andy Warhol: ruzie over drugs, vrouwen… en een sofa

Nee, dit is niet de Telegraaf. En je bent ook niet per ongeluk op de roddel- en achterklap-pagina van de Panorama beland. Het gaat hier om een al jarenlange oude ‘fittie’ tussen folkrock-zanger Bob Dylan en pop art-kunstenaar Andy Warhol. Waarover? Een vrouw natuurlijk. Maar ook over een sofa.

Eerst even wat korte voorgeschiedenis over Dylan, die verplichte kost zou moeten zijn in iedere middelbare school-muziekles. Bob Dylan heet helemaal geen Bob Dylan (althans eerst niet), maar Robert Allen Zimmerman. Dat bekt niet zo lekker, dus besloot hij zich tijdens zijn eerste studiejaar ‘Bob Dylan’ te noemen. Hij speelde toen met name traditionele folksongs, een beetje naar zijn grote voorbeeld Woody Guthrie.

Lees verder

Foutje, bedankt? – Onbedoelde vergissingen in de studio

Krrr, pfrt, tssss…… Een vreemd bijgeluidje of een fout in een opname is snel gemaakt. En ook snel hersteld, zou je zeggen. Maar soms worden ze in de eerste instantie niet opgemerkt. En dan komen ze dus ook op de radio terecht…

In de categorie “Hoe heb ik dat nooit eerder gehoord?” is Christina Aguilera’s Beautiful een mooi eerste voorbeeld. Even een visuele voorstelling: onze Christina in de opnamestudio, naakt (althans zo stel ik mij dat voor) en met grote headphones op. Natuurlijk moet ze dan wel een beetje weten op welk tempo ze moet zingen. Uiteraard komt er dus geen Skrillex uit die koptelefoon, maar alleen een droog ritme. Iets dat wijniet hoeven te horen, toch?

Lees verder

Beter goed gejat dan slecht verzonnen?

Je kent ‘m wel, het nummer Down Under van one-hit-wonder Men At Work. Deze typische Australische song betekende een groot succes voor de uit Melbourne afkomstige band. Maar helaas is dit nummer ook onderwerp geweest van een slepende rechtszaak over copyright…

Het moet eerst gezegd worden: alle akkoorden, alle ritmes en alle riffjes zijn al eens verzonnen. Om een liedje helemaal from scratch te kunnen bedenken, moet je dus wel van hele goede huize komen. We heten niet allemaal Paul McCartney of Bob Dylan, dus dan wordt er wel eens wat van iemand anders geleend. En dat is helemaal niet erg. Zo heeft Coldplay één van hun grotere hits Talk qua melodielijn volledig gekopieerd van Kraftwerk’s Computer Love. (Dat hebben ze gewoon gevraagd, overigens.)

Lees verder

Ik kan niet zingen! Maar ik doe wel alsof…

Sure, we hebben allemaal wel eens een haarborstel als microfoon gebruikt om met onze favoriete nummers mee te zingen. Althans, iedereen in films en reclame. De een deed het met Madonna, de ander doet het nu nóg met Rammstein. Maar niet iedereen heeft met playbacken de hele maatschappij tegen zich in het harnas gejaagd…

Lees verder