Гвоздзеў Аляксей Гаўрылавіч

Шляхамі выпрабаванняў

У Аляксея Гаўрылавіча адкрыты позірк, прыемная ўсмешка. Ён чалавек мяккі, але прынцыповы. Гляджу на яго, гутару з ім і здзіўляюся энергіі субяседніка, яго ўменню зацікавіць чалавека. Я сустрэўся з Аляксеем Гаўрылавічам Гвоздзевым – работнікам аховы цэха тавараў народнага ўжытку завода аўтаагрэгатаў – не выпадкова. Ён ветэран Вялікай Айчыннай вайны, мае нямала дзяржаўных узнагарод, але пра сябе расказвае не вельмі ахвотна.

Яму было пятнаццаць гадоў, калі пачалася Вялікая Айчынная. Жыхары сяла, дзе жылі Гвоздзевы, адразу ж пачалі збірацца на вайну. Праз некалькі сутак пасля яе пачатку і бацька Аляксея Гаўрыіл Фролавіч накіраваўся на фронт. Вестак ад яго чакалі ўсёй сям’ёй, але яны прыходзілі вельмі рэдка. А потым салдацкіх трохвугольнікаў і зусім не стала.

Але ў адзін з красавіцкіх дзён сорак другога здарылася цуда: у хату, абапіраючыся на кій, увайшоў бацька. Ён быў паранены і хворы. Да верасня лячыўся дома, а потым зноўку на фронт. Сям’я Гвоздзевых і не падазравала тады, што са сваім карміцелем бачыцца ў апошні раз, што самым тужлівым днём для яе стане лістападаўскі дзень 1942 года, калі дахаты прыйшла пахавальная, у якой паведамлялася, што чырвонаармеец Гаўрыіл Фролавіч Гвоздзеў загінуў смерцю героя пад Сталінградам.

I тады Аляксей цвёрда рашыў заняць месца бацькі ў страі. У ваенкамаце доўга не згаджаліся прызваць яго ў армію (яму не было і сямнаццаці), але юнак заўпарціўся і дамогся свайго. Малады баец трапіў у мястэчка, дзе фарміраваліся палкі на фронт. Вучыўся страляць, спасцігаў навуку бою. I калі Аляксей думаў, што вось-вось адправяць на фронт, яго нечакана выклікаў камандзір і ўручыў накіраванне на вучобу ў Свярдлоўскую танкавую школу. Восем месяцаў навучання цягнуліся вельмі доўга. Пасля выпуску яму прысвоілі званне сяржанта і прызначылі механікам-вадзіцелем самаходных артылерыйскіх установак. I ранняй вясной сорак чацвёртага года полк, у якім служыў Гвоздзеў, накіраваўся на фронт.

Баі за Польшчу, успамінае Аляксей Гаўрылавіч, былі вельмі цяжкія. Іх узводу неяк даручылі авалодаць невялікім плацдармам. Смела рвануліся наперад самаходкі, завязаўся бой, у якім загінуў камандзір. I сяржант Гвоздзеў узяў камандаванне на сябе.

– Дасталося там, – гаворыць ветэран, – але заданне выканалі.

Маршал Савецкага Саюза I.I. Якубоўскі ў сваіх мемуарах расказваў пра баявыя дзеянні палка, дзе служыў А.Г. Гвоздзеў. Расказаў і пра тое, як мужна, па-геройску змагаліся на франтах вайны танкісты.

Потым сяржант Гвоздзеў удзельнічаў у фарсіраванні рэк Нэйсэ, Шпрэе, браў Берлін. Да гэтага часу помніць ён, як нашы стралкі палічылі, што ад ворага ачышчаны квартал і вырашылі адпачыць. А тут раптам страляніна. Гвоздзеў з таварышамі смела кінуліся на ворага, які стаіўся ў двух бліжэйшых дамах. Праціўнік быў знішчаны.

Не сцерліся з памяці і баі за Прагу. Савецкіх воінаў-вызваліцеляў сустракала кветкамі ўсё насельніцтва. А ці можна забыць парад у Вене, дзе па вуліцах вызваленага горада разам з таварышамі крочыў і Аляксей Гвоздзеў.

Цяпер на грудзях ветэрана 15 дзяржаўных узнагарод. Сярод іх і медаль «За адвагу». Ён асабліва дарагі Аляксею Гаўрылавічу. Падзеі гэтыя разгортваліся пад Берлінам. Разведка наша данесла, што пераправа цераз канал свабодна. Была дадзена каманда для яго фарсіравання. Але разведка ўпусціла, што непадалёку ў скверы прытаілася гітлераўская артылерыя – тры гарматы. Яны і ўдарылі па самаходках. Тады экіпаж баявой машыны, у складзе якога быў і Аляксей Гвоздзеў, уступіў у адзінаборства і знішчыў агнявую кропку праціўніка.

Пасля Вялікай Айчыннай вайны Аляксей Гаўрылавіч Гвоздзеў працаваў на розных прадпрыемствах. Апошнія дзевяць гадоў – на заводзе аўтамабільных агрэгатаў у пазаведамаснай ахове. Адказнасць тут таксама вялікая: патрэбна сачыць за прахадной, прапускным рэжымам, аўтамабільным транспартам. Аляксей Гаўрылавіч ужо на пенсіі, але не можа без справы. I службу сваю нясе, як належыць франтавіку, бездакорна.

Сцяпура, І. Шляхамі выпрабаванняў / І. Сцяпура // Запаветы Леніна. – 1990. – 22 лютага. – С. 2.