Санковіч Павел Пятровіч

У партызанскім пасведчанні ветэрана вайны і працы Паўла Пятровіча Санковіча запісана, што з 25 кастрычніка 1942 па 28 чэрвеня 1944 года ён быў кулямётчыкам партызанскай брыгады 161-й імя Р.І. Катоўскага. I я пацікавіўся ў ветэрана, з чаго пачыналася яго партызанская эпапея.

– Да вайны наша сям'я жыла ў вёсцы Кляпчаны Мост. Бацькі працавалі ў калгасе. Маці нават была ўдарніцай і ездзіла ў Маскву на Ўсесаюзную выстаўку дасягненняў народнай гаспадаркі. Я ў той час закончыў дзевяць класаў і таксама працаваў у калгасе. З пачаткам вайны бацьку адразу прызвалі ў армію. А мы з трывогай сачылі, як на фронце развіваюцца падзеі. Калі пад Карытным была разбіта наша кавалерыйская дывізія, мы часта наведваліся ў тутэйшыя лясы і збіралі зброю. У кожнага з нашых хлопцаў было па пяць-шэсць вінтовак, а я сабе знайшоў кулямёт Дзегцярова, які схаваў у мурашніку. 3 ім пазней дайшоў да Варшавы.

А партызанам Павел Санковіч стаў наступным чынам. Ужо з лета 1941 года ў бліжэйшых лясах пачаў дзейнічаць партызанскі атрад пад камандаваннем лейтэнанта Ф.М. Анісімава. Партызаны даволі часта турбавалі фашыстаў. Часам наведваліся і ў Кляпчаны Мост. Аднаго разу (гэта было ўжо ў кастрычніку 1942 года) у вёсцы наладзілі вечарынку. Вайна вайной, а моладзі неяк патрэбна было бавіць час.

– І вось нечакана расчыняюцца дзверы, – прыгадвае Павел Пятровіч, – і заходзяць незнаёмыя хлопцы. Бачым, не паліцаі, якіх тады таксама многа развялося. «Збірайцеся!» – камандуюць. «Куды?» – пытаемся. «У партызаны», – пачулі ў адказ. I ў той вечар з нашай вескі пайшло ў партызаны шэсць чалавек, у тым ліку і я. Вось тады і спатрэбіўся мне кулямёт Дзегцярова. Праўда, палавіна нашых хлопцаў загінула. З тых, што пайшлі першымі.

Са сваім кулямётам Павел Санковіч хадзіў у засады, на «жалезку», трапляў аж пад Пухавічы. На яго заўсёды спадзяваліся баявыя сябры, настолькі дасканала авалодаў зброяй васямнаццацігадовы юнак. I ён стараўся не падводзіць іх.

– Атрад наш пачаў хутчэй расці, калі немцы сталі забіраць моладзь у Германію. А каму ахвота было ехаць у Нямеччыну? У адным з баёў загінуў лейтэнант Анісімаў, і камандаванне атрадам прыняў Паланейчык. Так, усяго хапіла за гады вайны. Быў тройчы паранены, але кожны раз вяртаўся ў строй. У студзені 1943 года на базе пяці атрадаў была створана брыгада, якой пачаў камандаваць Андрэй Сяменавіч Шашура. Сорак трэці год запомніўся і тым, што ў гэты час брыгада трапіла ў блакаду ў раёне Загальскіх балот. У брыгадзе тады знаходзіўся першы сакратар Мінскага падпольнага абкома партыі і камандзір Мінскага партызанскага злучэння Васіль Іванавіч Казлоў. Нас паслалі на прарыў. I мы са сваёй задачай справіліся. Калі Казлоў выходзіў з акружэння, ён сказаў нам, што ўсіх прадставіў да ўзнагароды. I слова сваё стрымаў. Ужо пасля вайны я ездзіў у Мінск атрымліваць сваю першую ўзнагароду – ордэн Чырвонага Сцяга. I ўручаў яго мне Васіль Іванавіч Казлоў, які ў той час быў Старшынёй Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР.

28 чэрвеня 1944 года 161-я брыгада, якая налічвала каля тысячы партызан, у раёне Дараганава злучылася з часцямі Чырвонай Арміі. Тут і працягваўся далейшы баявы шлях Паўла Санковіча. З неразлучным сваім кулямётам ён дайшоў да Варшавы. Потым воіну-партызану давялося браць Кёнігсберг.

– Мы немцаў прыперлі да касы Фрыш-гаф. Багата іх палажылі. Многа забралі і ў палон. Там і сустрэў Дзень Перамогі.

Ратныя справы Паўла Пятровіча Санковіча былі адзначаны яшчэ ордэнамі Славы 3-й ступені і Айчыннай вайны 1-й ступені, а таксама медалямі. І ў тым, што 3 ліпеня мы адзначаем Дзень вызвалення Беларусі, ёсць і заслуга гэтага сціплага чалавека.

Цімінскі, А. Кулямёт Дзегцярова / А Цімінскі // Запаветы Леніна (Асіповічы). – 2000. – 1 ліпеня. – С. 2.