พระราชประวัติ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระราชสมภพเมื่อวันศุกร์ที่ 12 สิงหาคม พุทธศักราช 2475 เป็นพระธิดาองค์ใหญ่ของ พลเอก พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ (หม่อมเจ้านักขัตรมงคล กิติยากร) และ หม่อมหลวงบัว กิติยากร (ราชสกุลเดิม สนิทวงศ์)
พระนาม ‘สิริกิติ์’ พระราชทานโดย สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 หมายถึง ‘ผู้เป็นศรีแห่งกิติยากร’
[ครั้งทรงพระเยาว์]
ทรงเริ่มการศึกษาที่โรงเรียนราชินี และต่อมาศึกษาต่อที่โรงเรียนเซนต์ฟรังซีสซาเวียร์คอนแวนต์ ทรงสนใจด้านดนตรี โดยเฉพาะเปียโนเป็นพิเศษ
ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง พระองค์ทรงใช้ชีวิตเรียบง่ายและสมถะ ได้รับการปลูกฝังให้รู้จักความมีระเบียบ อดทน และเสียสละเพื่อส่วนรวม
เมื่อพระบิดาได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเอกอัครราชทูตประจำประเทศต่าง ๆ เช่น อังกฤษ ฝรั่งเศส และเดนมาร์ก พระองค์ได้ตามเสด็จไปศึกษาต่อในต่างประเทศ โดยเข้าศึกษาที่โรงเรียน Riante Rive เมืองโลซานน์ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ซึ่งเป็นสถาบันสอนวิชาภาษา ศิลปะ ดนตรี และประวัติศาสตร์สำหรับกุลสตรี
[พระราชพิธีราชาภิเษกสมรส]
พุทธศักราช 2491 ขณะประทับอยู่ ณ กรุงปารีส ทรงมีโอกาสเข้าเฝ้า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ซึ่งขณะนั้นประทับรักษาพระอาการประชวรอยู่ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ จนเป็นที่ทรงคุ้นเคยและเกิดความผูกพันในเวลาต่อมา
วันที่ 19 กรกฎาคม พุทธศักราช 2492 ทรงเข้าพิธีหมั้น และต่อมา วันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2493 มีพระราชพิธีราชาภิเษกสมรส ณ วังสระปทุม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงสถาปนาหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์เป็น ‘สมเด็จพระราชินีสิริกิติ์’
ต่อมาในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก วันที่ 5 พฤษภาคม 2493 ทรงได้รับเฉลิมพระอิสริยยศเป็น ‘สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี’ ทั้งสองพระองค์ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดารวม 4 พระองค์
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าอุบลรัตนราชกัญญาฯ
(ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี)
- สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณฯ
(พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราธิเบศร ราชวโรดม บรมนาถบพิตร พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว)
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดาฯ
(สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิริธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี)
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ฯ
(สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี)
[พระราชนามาภิไธยในรัชกาลที่ 10 และการเสด็จสวรรคต].
พุทธศักราช 2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระบรมราชโองการเฉลิมพระนามาภิไธยว่า 'สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง'
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2568 เวลา 21.21 น. ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กรุงเทพมหานคร ด้วยพระชนมายุ 93 พรรษา
[พระราชจริยวัตรและพระราชกรณียกิจสำคัญ]
ตลอดพระชนม์ชีพ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมุ่งมั่นพัฒนาคุณภาพชีวิตของพสกนิกรทุกหมู่เหล่า โดยเฉพาะด้านศิลปาชีพ การส่งเสริมบทบาทสตรีไทย และการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ผ่านโครงการอันทรงคุณค่า เช่น “บ้านเล็กในป่าใหญ่” และ “อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล เกาะมันใน”
พระองค์ทรงอุทิศพระวรกายเพื่อปฏิบัติพระราชกรณียกิจน้อยใหญ่ ทั้งในฐานะสมเด็จพระบรมราชินีของไทย และในฐานะคู่พระราชหฤทัยแห่งรัชกาลที่ 9
ดังเช่นพระราชดำรัสที่สถิตอยู่ในใจปวงชนชาวไทยเสมอมา “พระเจ้าอยู่หัวเป็นน้ำ ฉันจะเป็นป่า ป่าที่ถวายความจงรักภักดีต่อน้ำ พระเจ้าอยู่หัวสร้างอ่างเก็บน้ำ ฉันจะสร้างป่า”
สำนักข่าว TODAY
สำนักข่าวออนไลน์ เปิดความรู้ ดูทูเดย์
