6. วิทยาการคำนวณ ม.5 : บทที่ 2 การเก็บรวบรวมและสำรวจข้อมูล
6. วิทยาการคำนวณ ม.5 : บทที่ 2 การเก็บรวบรวมและสำรวจข้อมูล
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. รวบรวมข้อมูลทุติยภูมิตามวัตถุประสงค์
2. เลือกใช้แหล่งข้อมูลสาธารณะที่เชื่อถือได้
3. จัดเตรียมข้อมูลก่อนการประมวลผล
เนื้อหารวบยอดของบทที่ 2
ข้อมูลทุติยภูมิที่เผยแพร่บนอินเทอร์เน็ต มีอยู่หลากหลายรูปแบบ เช่น xls, xlsx, odp, csv หรือ อยู่ในรูปแบบรายงานหรือตารางบนเว็บไซต์ แหล่งข้อมูลทุติยภูมิ เช่น เว็บไซต์ให้บริการข้อมูลของสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล data.go.th สำนักงานสถิติแห่งชาติ www.nso.go.th
การพิจารณาความเหมาะสมของแหล่งข้อมูล สามารถใช้มุมมองทั้ง 5 ด้าน ได้แก่ ความทันสมัยของ ข้อมูล ความสอดคล้องกับการใช้งาน ความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล ความถูกต้องแม่นยำและจุดมุ่งหมายของแหล่งข้อมูล
การจัดเตรียมข้อมูล (data preparation) เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการประมวลผล ประกอบด้วย การทำความสะอาดข้อมูล (data cleansing) การแปลงข้อมูล (data transformation) และการเชื่อมโยงข้อมูล (combining data)
“นักเรียนเคยได้ยินคำว่าข้อมูลขนาดใหญ่ หรือ Big Data หรือไม่ และนักเรียนคิดว่าสิ่งนี้น่าจะมีความสำคัญอย่างไรในปัจจุบัน”
หมายถึง กระบวนการที่จะได้ข้อมูลที่ตอบสนองวัตถุประสงค์ของการวิจัย ซึ่งแบ่งออกได้เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูล และการรวบรวมข้อมูล การเก็บข้อมูลจากแหล่งทุติยภูมิและ ปฐมภูมิ โดยใช้เครื่องมือการสัมภาษณ์ การสำรวจ การสังเกต การกรอกแบบสอบถาม รายงานและเอกสารต่าง ๆ
ประเภทของข้อมูล
ข้อมูล หมายถึง ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับตัวแปรที่สำรวจโดยใช้วิธีการวัดแบบใดแบบหนึ่ง โดยทั่วไปจำแนกตามลักษณะของข้อมูลได้เป็น 2 ประเภท คือ
1) ข้อมูลเชิงปริมาณ (Quantitative Data) คือ ข้อมูลที่เป็นตัวเลขหรือนำมาให้รหัสเป็นตัวเลข ซึ่งสามารถนำไปใช้วิเคราะห์ทางสถิติได้
2) ข้อมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative Data) คือ ข้อมูลที่ไม่ใช่ตัวเลข ไม่ได้มีการให้รหัสตัวเลขที่จะนำไปวิเคราะห์ทางสถิติ แต่เป็นข้อความหรือข้อสนเทศ
แหล่งที่มาของข้อมูล
แหล่งข้อมูลที่สำคัญ ได้แก่ บุคคล เช่น ผู้ให้สัมภาษณ์ ผู้กรอกแบบสอบถาม บุคคลที่ถูกสังเกต เอกสารทุกประเภท และข้อมูลสถิติจากหน่วยงาน รวมไปถึง ภาพถ่าย แผนที่ แผนภูมิ หรือแม้แต่วัตถุ สิ่งของ ก็ถือเป็นแหล่งข้อมูลได้ทั้งสิ้น โดยทั่วไปสามารถจัดประเภทข้อมูลตามแหล่งที่มาได้ 2 ประเภท คือ
1) ข้อมูลปฐมภูมิ ( Primary Data) คือ ข้อมูลที่ผู้วิจัยเก็บขึ้นมาใหม่ เพื่อตอบสนองวัตถุประสงค์การวิจัยในเรื่องนั้นๆ โดยเฉพาะ การเลือกใช้ข้อมูลแบบปฐมภูมิ ผู้วิจัยจะสามารถเลือกเก็บข้อมูลได้ตรงตามความต้องการและสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ ตลอดจนเทคนิคการวิเคราะห์ แต่มีข้อเสียตรงที่สิ้นเปลืองเวลา ค่าใช้จ่าย และอาจมีคุณภาพไม่ดีพอ หากเกิดความผิดพลาดในการเก็บข้อมูลภาคสนาม
2) ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) คือ ข้อมูลต่างๆ ที่มีผู้เก็บหรือรวบรวมไว้ก่อนแล้ว เพียงแต่นักวิจัยนำข้อมูลเหล่านั้นมาศึกษาใหม่ เช่น ข้อมูลสำมะโนประชากร สถิติจากหน่วยงาน และเอกสารทุกประเภท ช่วยให้ผู้วิจัยประหยัดค่าใช้จ่าย ไม่ต้องเสียเวลากับการเก็บข้อมูลใหม่ และสามารถศึกษาย้อนหลังได้ ทำให้ทราบถึงการเปลี่ยนแปลงและแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของปรากฏการณ์ที่ศึกษา แต่จะมีข้อจำกัดในเรื่องความครบถ้วนสมบูรณ์ เนื่องจากบางครั้งข้อมูลที่มีอยู่แล้วไม่ตรงตามวัตถุประสงค์ของเรื่องที่ผู้วิจัยศึกษา และปัญหาเรื่องความ น่าเชื่อถือของข้อมูล ก่อนจะนำไปใช้จึงต้องมีการปรับปรุงแก้ไขข้อมูล และเก็บข้อมูลเพิ่มเติมจากแหล่งอื่นในบางส่วนที่ไม่สมบูรณ์
แหล่งข้อมูลทุติยภูมิที่เผยแพร่ของประเทศไทย
แหล่งข้อมูลทุติยภูมิที่เผยแพร่ของต่างประเทศที่เผยแพร่ให้ใช้งานฟรี
การเก็บรวบรวมข้อมูล
การพิจารณาความเหมาะสมของแหล่งข้อมูล
การเลือกใช้แหล่งข้อมูลที่ไม่เหมาะสมหรือมีการบิดเบือน อาจทํา ให้ข้อสรุปที่ได้ผิดพลาดหรือชี้นํา
ผิดทาง นอกจากนี้อาจทํา ให้เกิดอันตรายและสร้างความเสียหายในรูปแบบต่าง ๆ ได้
ความทันสมัยของข้อมูล (currency)
ควรตรวจสอบว่าข้อมูลเผยแพร่เมื่อใด สํารวจและปรับปรุงเมื่อใด นอกจากนี้ในปัญหาที่สนใจ
ควรตรวจสอบว่าสามารถใช้ข้อมูลที่เผยแพร่นานมาแล้วได้หรือไม่
ความสอดคล้องกับการใช้งาน (relevance)
ควรตรวจสอบว่าข้อมูลเกี่ยวข้องกับปัญหาที่ต้องการหรือไม่
ความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล (authority)
พิจารณาความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล ผู้เผยแพร่มีความชํา นาญพอที่จะให้ข้อมูลในเรื่องดังกล่าวหรือไม่สามารถติดต่อผู้เผยแพร่ได้หรือไม่
ความถูกต้องแม่นยํา (accuracy)
ตรวจสอบความถูกต้องพื้นฐานของข้อมูล ตรวจสอบว่ามีการนํา ข้อมูลไปอ้างอิงที่อื่นหรือไม่ หรือมีการตรวจสอบยืนยันความถูกต้องของข้อมูลหรือไม่
จุดมุ่งหมายของแหล่งข้อมูล (purpose)
ตรวจสอบว่าข้อมูลดังกล่าวถูกพัฒนาขึ้นเพื่อเป้าหมายใด เช่น เพื่อใช้ในการรณรงค์ เผยแพร่เพื่อการโฆษณา หรือเพื่อการศึกษาอื่น ๆ
ให้นักเรียนลองยกตัวอย่างข้อมูล
ทุติยภูมิพร้อมทั้งระบุแหล่งข้อมูล