การเขียนอัลกอริทึม เป็นการวางแผนเกี่ยวกับการแก้ปัญหา โดยจะอธิบายการทำงานที่ชัดเจนเพื่อเป็นแนวทางในการเขียนโปรแกรม ช่วยให้การเขียนโปรแกรมทำได้ง่ายขึ้น ช่วยให้โปรแกรมมีข้อผิดพลาดน้อยลง นอกจากนี้ยังช่วยตรวจสอบการทำงานของโปรแกรม ทำให้ทราบขั้นตอนการทำงานของโปรแกรมได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่ต้องดูจากโปรแกรมจริง

  ในการเขียนอัลกอริทึม มีเครื่องมือช่วยในการเขียนที่นิยมใช้ 3 แบบ คือ

             1. บรรยาย (narrative description)

             2. ผังงาน (flowchart)

             3. รหัสลำลอง (pseudo code)

1. การเขียนอัลกอริทึมแบบบรรยาย เป็นการแสดงขั้นตอนการทำงานในลักษณะการบรรยายเป็นข้อความด้วยภาษาพูดใด ๆ เช่น ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเกาหลี ภาษาญี่ปุ่น หรือ ภาษาจีน เป็นต้น ขึ้นอยู่กับความถนัดของผู้เขียนอัลกอริทึม มักเขียนบรรยายขั้นตอนการทำงานเป็นข้อๆ เช่น

ตัวอย่าง  การปลูกต้นไม้ แสดงขั้นตอนการทำงานด้วยอัลกอริทึมแบบบรรยายได้ดังนี้

1. เริ่มต้น

2. ขุดหลุม

3. ใส่ปุ๋ย

4. นำต้นไม้ลงหลุม

5. กลบดิน

6. ปักหลักยึดต้นไม้

7. รดน้ำ

8. จบการทำงาน

2. การเขียนอัลกอริทึมแบบผังงาน การเขียนอัลกอริทึมแบบผังงานจะแสดงขั้นตอนการทำงานในลักษณะของรูปภาพหรือสัญลักษณ์ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ที่เป็นมาตรฐาน ไม่อ้างอิงภาษาใดภาษาหนึ่ง ทำให้เห็นลำดับการทำงานก่อนหลังได้ชัดเจน เช่น

ตัวอย่าง   การปลูกต้นไม้ แสดงขั้นตอนการปลูกต้นไม้ด้วยผังงาน ดังภาพต่อไปนี้

3. การเขียนอัลกอริทึมโดยใช้รหัสลำลอง เป็นการเขียนขั้นตอนการทำงานในลักษณะของคำอธิบายที่มีรูปแบบโครงสร้างชัดเจน ไม่ขึ้นกับภาษาใดภาษาหนึ่ง แต่สามารถเปลี่ยนเป็นภาษาคอมพิวเตอร์ได้ง่าย ดังนั้นโครงสร้างส่วนใหญ่จึงนิยมใช้คำสั่งเฉพาะที่มีอยู่ในคอมพิวเตอร์เพื่อแทนการทำงานต่าง ๆ เช่น Read if Case  หรือ While/Do เป็นต้น การเขียนอัลกอริทึมมีลักษณะดังต่อไปนี้

        1. รูปแบบเป็นภาษพูดง่าย ๆ ภาษอังกฤษ หรือภาษาไทยก็ได้

        2. ไม่มีกฎที่แน่นอนตายตัว แต่ลักษณะคล้ายกับภาษาคอมพิวเตอร์

        3. ไม่เจาะจงภาษาคอมพิวเตอร์ใดภาษาหนึ่ง

        4. ใช้คำเฉพาะ (Keyword)

        5. เริ่มต้น คือคำสั่งที่อยู่บรรทัดแรก และ สิ้นสุด คือ คำสั่งที่อยู่บรรทัดสุดท้าย

        6. ใช่ย่อหน้าในการเขียนการทำงานย่อยที่อยู่ภายใน

        7. ไม่ระบุอุปกรณ์ในการรับข้อมูลหรือแสดงผลข้อมูล

        8. ข้อมูลต่าง ๆที่ใช้ควรจะอยู่ในรูปของตัวแปร

รูปแบบ Algorithm  แบบรหัสเทียม

       <ชื่อของอัลกอริทึม>

       START

       1……………………………….

       2……………………………….

       3…………………………………

      END

ตัวอย่างโจทย์

          จงเขียนโปรแกรมคำนวณหาพื้นที่ สามเหลี่ยมทั่วไป โดยให้โปรแกรมมีการรับค่า ฐาน และ สูงจากทาง Keyboard จากนั้นแสดงผลลัพธ์ของพื้นที่ออกทางจอภาพ

วิเคราะห์โจทย์

  แบ่งออกเป็นสองส่วนคือ ส่วนในการรับค่า คือรับค่า ฐาน และ สูงจากผู้ใช้มาเก็บไว้ในตัวแปร และส่วนในการคำนวณ สูตรในการหาพื้นที่สามเหลี่ยมคือ (1/2) * ฐาน * สูง

ตัวอย่าง  การเขียนอัลกอริทึม  คำนวณหาพื้นที่สามเหลี่ยมอัลกอริทึม (Algorithm) การหาพื้นที่สามเหลี่ยม

      เริ่มต้น

      รับค่าความยาวของฐานมาเก็บในตัวแปร BASE

      รับค่าความยาวของสูงมาเก็บในตัวแปร HEIGHT

      คำนวณหาพื้นที่  AREA = 0.5 * BASE*HEIGHT

      แสดงผลพื้นที่

      จบ

ซูโดโค้ด  (Pseudo codes) Algorithm  Triangle

      START

      READ  BASE

      READ  HEIGHT

      AREA = 0.5 * BASE * HEIGHT

      PRINT  AREA

      END

** อัลกอริทึมที่ดีจะต้องมีความถูกต้อง ทำงานได้เร็ว สั้น กระชับ ใช้เนื้อที่ในหน่วยความจะน้อย มีความยืดหยุ่นเขียนโปรแกรมได้เร็ว และง่ายต่อการทำความเข้าใจ การเขียนอัลกอริทึมเป็นการวางแผนเกี่ยวกับการแก้ปัญหา โดยจะอธิบายการทำงานที่ชัดเจนเพื่อเป็นแนวทางในการเขียนโปรแกรม ช่วยให้การเขียนโปรแกรมทำได้ง่ายขึ้น ลดข้อผิดพลาดของโปรแกรม และช่วยตรวจสอบการทำงานของโปแกรม **