Легенды і паданні Крычаўскага краю
на старонках кніг
Легенды і паданні складаюць адну з важнейшых частак беларускага народнага эпасу. У іх знайшла адлюстраванне рэлігійная ідэалогія грамадства, наіўны і прымітыўны светапогляд нашых далёкіх продкаў, іх уяўленні аб прыродзе, чалавеку, аб яго працоўнай дзейнасці, аб маральных асновах грамадства.
Але ж трэба пашыраць цікавасць да культуры і гісторыі свайго края, трэба не забывацца на тое, што асаблівасці пэўнай мясцовасці могуць проста знікнуць, калі знікне памяць пра іх.
Прапануем вашай увазе віртуальную выставу «Легенды і паданні Крычаўскага краю на старонках кніг».
Адкуль узялася назва Крычаў // Легенды і паданні / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К. Крапівы ; складальнікі: М. Я. Грынблат, А. І. Гурскі ; рэдактар А.С. Фядосік. — 2-е выданне, дапоўненнае і дапрацаванае. — Мінск : Беларуская навука, 2005. — 552 с. — (Беларуская народная творчасць).
У чарговым томе шматтомнага выдання «Беларуская народная творчасць» найбольш поўна сабраны асноўныя жанры няказкавай прозы беларускага эпасу — легенды і паданні. У іх пададзены старажытныя міфалагічныя ўяўленні пра паходжанне сусвету, зямлі, чалавека, жывёл і раслін, легенды сацыяльнага зместу, а таксама адносіны да Бога і святых; паданні апавядаюць пра гістарычныя падзеі і гістарычных асоб, пра паходжанне беларускіх гарадоў, вёсак, урочышчаў і іх назваў. Да змешчаных тэкстаў дадзены ўступны артыкул-даследаванне, каментарыі і паказальнікі.
Разлічана на фалькларыстаў, гісторыкаў, выкладчыкаў, студэнтаў, журналістаў і ўсіх, хто цікавіцца гісторыяй культуры і творчасцю свайго народа.
Дняпро і Сож // Жыццядайныя крынiцы. : легенды i паданнi : [для дзяцей сярэдняга школьнага узросту / апрацоўка А. М. Ненадаўца ; мастак В. П. Славук]. — Мінск : Юнацтва, 2002. — С 56.
Легенды і паданні пра паходжанне рэк Беларусі, сабраныя і апрацаваныя А. М. Ненадаўцам, адлюстроўваюць многія падзеі, найбольш характэрныя рысы і асаблівасці мінулага часу. Дзякуючы ім мы зараз маем даволі дакладныя звесткі аб духоўным жыцці нашых прашчураў, аб іх памкненнях, бо менавіта ў вусна-паэтычных творах адбіліся самыя дробныя зрухі ў самасвядомасці народа, яго спадзяванні, вера ў тое, што ўсё ліхое міне і чалавек дачакаецца такога жыцця, якое ён заслужыў свваёй самаадданай працай, цярпеннем і шматлікімі выпрабаваннямі.
Крычаў, Зарубец, Іванаўка, Камароўка, Лабковічы, Луты // Магілёўшчына : назвы населеных пунктаў паводле легендаў і паданняў / [складанне, запіс і апрацоўка А.М. Ненадаўца]. — Мінск : Беларусь, 2002. — С. 272—290. — (Мой родны кут).
Кніга дае тапаніміку 118 населеных пунктаў Магілёўскай вобласці паводле легендаў і паданяў. Гады ляцяць, мінуюць стагоддзі, а памяць застаецца. Толькі ёй у многіх выпадках мы дзякуем за тое, што даносіць да нас, сённяшніх жыхароў, водгласы далёкай мінуўшчыны.
Адрасавана тым, хто цікавіцца гісторыяй роднага краю, духоўнай культурай беларускага народа.
Крычаў // Рогалеў, А. Ф. Назвы Бацькаўшчыны : тапанімія Беларусі / А. Ф. Рогалеў. — Гомель : Барк, 2008. — 216 с.
У кнізе доктара філалагічных навук, прафесара А. В. Рогалева, які шмат гадоў вывучае тапанімію Беларусі, апавядаецца пра паходжанне назваў населеных пунктаў і водных аб’ектаў з розных раенаў Беларусі. Аналіз геаграфічных іменаў дае магчымасць рэканструяваць тыя старонкі мінулага, якія не адлюстраваны ў пісьмовых крыніцах. Прапануюцца таксама некаторыя цікавыя і малавядомыя гістарычныя факты. Навуковы падыход да выкладання матэрыялу спалучаецца з мастацка-публіцыстычным стылем, уласцівым аўтару, што робіць кнігу даступнай самаму шырокаму колу чытачоў.