กระเจียว

กระเจียว

กระเจียว เป็นไม้ล้มลุกในวงศ์ขิง (Zingiberaceae) ลำต้นเป็นเหง้าใต้ดิน ช่อดอกชูออกจากปลายลำต้นเทียมโดยมีริ้วประดับ ริ้วประดับตอนปลายมีสีแดงอมม่วง กลีบดอกสีครีม ปลายกลีบปากมีแต้มสีเหลือง ช่อดอกนำไปลวกจิ้มน้ำพริก หน่อใช้ประกอบอาหาร ภาษากะเหรี่ยงเรียกเพาะพอ กระเจียวมีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พบได้ในประเทศไทย ลาว กัมพูชา และเวียดนาม


ในประเทศไทยพบกระเจียวได้ทั่วไปตามป่าเบญจพรรณและป่าดิบชื้น โดยเฉพาะทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กระเจียวเป็นดอกไม้ที่บานในช่วงฤดูฝน มักบานในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกันยายน ดอกกระเจียวมีความสวยงามและแปลกตา จึงนิยมปลูกเป็นไม้ประดับนั่นเอง


กระเจียวมีสองสายพันธุ์หลัก ๆ

กระเจียวแดง (Curcuma sessilis) ดอกมีกลีบดอกสีครีมและมีริ้วประดับสีแดงอมม่วง

กระเจียวขาว (Curcuma parviflora Wall) ดอกมีกลีบดอกสีขาวและมีริ้วประดับสีขาว


กระเจียวเป็นดอกไม้ที่มีความสำคัญต่อวัฒนธรรมไทย มักถูกนำมาใช้เป็นดอกไม้ในงานมงคลต่าง ๆ เช่น งานแต่งงาน งานขึ้นบ้านใหม่ เป็นต้น

ข้อดีของกระเจียว

กระเจียวเป็นพืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณมากมาย มีประโยชน์ต่อสุขภาพทั้งในด้านการป้องกันโรคและการรักษาโรค ดังนี้


ช่วยระบบย่อยอาหาร กระเจียวมีเส้นใยอาหารสูง จึงช่วยกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ ป้องกันอาการท้องผูก และช่วยดูดซับคอเลสเตอรอลในทางเดินอาหาร ทำให้ลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดได้

ช่วยขับลม กระเจียวมีฤทธิ์ขับลมในกระเพาะอาหารและลำไส้ ช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และแน่นจุกเสียด

แก้อักเสบ กระเจียวมีสารต้านอนุมูลอิสระและสารต้านการอักเสบ ช่วยบรรเทาอาการอักเสบต่างๆ เช่น ปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดประจำเดือน

ช่วยบำรุงร่างกาย กระเจียวมีวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด เช่น วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินอี ธาตุเหล็ก ธาตุแคลเซียม และธาตุโพแทสเซียม ช่วยบำรุงร่างกายให้แข็งแรง

ช่วยรักษาโรคต่าง ๆ กระเจียวมีสรรพคุณช่วยรักษาโรคต่าง ๆ เช่น โรคกระเพาะ โรคกรดไหลย้อน โรคหืดหอบ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และโรคมะเร็ง

วิธีรับประทานกระเจียว

กระเจียวเป็นผักพื้นบ้านที่นิยมรับประทานกันมากในภาคอีสาน ดอกกระเจียวมีรสชาติหวาน กรอบ นิยมรับประทานสดหรือนำไปปรุงอาหาร โดยวิธีรับประทานกระเจียวมีดังนี้


รับประทานสด

เป็นวิธีรับประทานที่ง่ายและสะดวกที่สุด เพียงแค่เด็ดดอกกระเจียวออกจากก้าน ล้างให้สะอาด แล้วรับประทานได้เลย ดอกกระเจียวสดมีรสชาติหวาน กรอบ หอมกลิ่นใบกระเจียว

ลวก

เป็นวิธีที่นิยมรับประทานกันมาก วิธีทำคือนำดอกกระเจียวมาล้างให้สะอาด จากนั้นนำไปลวกในน้ำเดือดประมาณ 30 วินาที หรือจนสุกพอดี ลวกเสร็จแล้วสะเด็ดน้ำให้สะเด็ดดี นำไปรับประทานกับน้ำพริกหรือจิ้มกับน้ำจิ้มต่างๆ เช่น น้ำจิ้มมะขาม น้ำจิ้มแจ่ว

ผัด

เป็นวิธีที่ทำให้กระเจียวมีรสชาติเข้มข้นขึ้น วิธีทำคือนำดอกกระเจียวมาล้างให้สะอาด จากนั้นนำไปผัดกับน้ำมันพืชจนสุก ใส่เครื่องปรุงรสตามชอบ เช่น น้ำปลา น้ำตาล ซีอิ๊วขาว ใส่ผักอื่นๆ ลงไปผัดด้วยก็ได้ เช่น แครอท ต้นหอม ผักชี

แกง

เป็นวิธีที่นิยมรับประทานกันมาก วิธีทำคือนำดอกกระเจียวมาล้างให้สะอาด จากนั้นนำไปแกงกับน้ำแกงต่างๆ เช่น แกงจืด แกงส้ม แกงอ่อม

ยำ

เป็นวิธีที่ทำให้กระเจียวมีรสชาติแซ่บขึ้น วิธีทำคือนำดอกกระเจียวมาล้างให้สะอาด จากนั้นนำไปยำกับเครื่องปรุงรสต่างๆ เช่น มะนาว น้ำปลา น้ำตาล ข้าวคั่ว หอมแดง กระเทียม ผักชี

ตัวอย่างเมนูอาหารจากกระเจียวที่ได้รับความนิยม

ดอกกระเจียวผัดน้ำมันหอย เมนูง่ายๆ ที่สามารถทำได้ที่บ้าน เพียงแค่นำดอกกระเจียวมาล้างให้สะอาด หั่นตามชอบ แล้วนำไปผัดกับน้ำมันหอย ซีอิ๊วขาว น้ำตาล และพริกไทย รสชาติกลมกล่อม หอมอร่อย

แกงอ่อมดอกกระเจียว เมนูอาหารพื้นบ้าน รสชาติเข้มข้น หอมกลิ่นเครื่องแกง ใส่ไก่หรือหมูก็ได้

ยำดอกกระเจียว เมนูยำรสจัดจ้าน ใส่ดอกกระเจียว หมูสับ มะเขือเทศ หอมแดง พริก ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาล มะนาว และพริกขี้หนู รสชาติเปรี้ยวหวานเผ็ด