CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ TƯƠNG TÁC THUỐC
- Tương tác thuốc là gì?
Có 3 loại tương tác thuốc chính cần chú ý:
Tương tác thuốc-thuốc: Đây là loại tương tác thuốc phổ biến nhất và liên quan đến một loại thuốc tương tác với một loại thuốc khác. Nếu bạn dùng nhiều loại thuốc, khả năng xảy ra loại tương tác này sẽ tăng lên. Ví dụ, dùng hai loại thuốc gây buồn ngủ cùng một lúc có thể làm tăng tác dụng phụ này.
Tương tác thuốc-thức ăn và thuốc-đồ uống: Thức ăn và đồ uống có thể làm ảnh hưởng đến tác dụng, tăng nguy cơ hoặc làm trầm trọng thêm tác dụng phụ khi chúng được kết hợp. Ví dụ dùng chung nước ép bưởi và statin gây tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ đau cơ, dùng chung rượu và thuốc giảm đau opioids tăng nguy cơ dẫn đến tình trạng thở chậm nguy hiểm.
Tương tác thuốc-bệnh: Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến cách thuốc hoạt động hoặc dẫn đến tác dụng phụ. Ví dụ, dùng thuốc thông mũi như pseudoephedrine nếu bạn bị huyết áp cao có thể làm tình trạng huyết áp cao của bạn trầm trọng hơn.
- Những dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của tương tác thuốc
Các dấu hiệu và triệu chứng của tương tác thuốc có thể rất khác nhau. Một số triệu chứng có thể nhẹ, trong khi những triệu chứng khác có thể nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng.
Các dấu hiệu hoặc triệu chứng phổ biến của tương tác thuốc có thể bao gồm:
Buồn ngủ
Chóng mặt
Buồn nôn hoặc nôn
Tiêu chảy
Đau nhức cơ bắp
Trầm cảm
Tăng bầm tím hoặc chảy máu
Nhịp tim bất thường
Phát ban da
Lo lắng hoặc bồn chồn
Thuốc của bạn có thể không có tác dụng tốt
Nếu bạn nghĩ rằng mình có thể đang gặp phải triệu chứng hoặc tác dụng phụ do tương tác thuốc, hãy liên hệ ngay với chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được tư vấn.
- Làm thế nào để tôi có thể tránh tương tác thuốc?
Vì bạn có thể không biết thuốc của mình có tương tác gì không nên điều quan trọng là phải kiểm tra chúng trước khi bắt đầu điều trị. Sau đây là một số mẹo về cách tránh tương tác thuốc:
Hãy cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc mà bạn đang dùng, bao gồm thuốc được kê đơn, thuốc không kê đơn, vitamin, thảo dược hoặc thực phẩm chức năng.
Hãy trao đổi với bác sĩ và dược sĩ về thuốc của bạn. Tìm hiểu lý do bạn dùng thuốc, tần suất dùng thuốc và liệu bạn có nên tránh dùng thuốc với các loại thuốc khác, rượu, thực phẩm hoặc đồ uống khác không.
Hãy yêu cầu bác sĩ hoặc dược sĩ kiểm tra thuốc của bạn để biết bất kỳ tương tác thuốc quan trọng nào. Tìm hiểu cách nhận biết tác động của bất kỳ tương tác thuốc nào.
Trong trường hợp xảy ra tương tác thuốc, hãy tìm hiểu khi nào bạn cần gọi cho bác sĩ hoặc 911 để được trợ giúp khẩn cấp.
Đọc kỹ và tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc theo tư vấn của bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào.
- Tôi có thể uống rượu khi đang dùng thuốc theo đơn không?
Nhiều loại thuốc có thể tương tác với các thức uống chứa cồn, như rượu vang, bia hoặc rượu mạnh. Điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị thành công của bạn hoặc gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm. Trộn các loại thuốc như thuốc giảm đau opioid, thuốc ngủ hoặc thuốc điều trị lo âu với rượu có thể không an toàn hoặc thậm chí gây tử vong. Luôn kiểm tra xem thuốc của bạn có tương tác với rượu không trước khi kết hợp cả hai.
Bản thân rượu là một loại thuốc và có thể gây ra các tác dụng phụ cho hệ thần kinh trung ương, như buồn ngủ, chóng mặt. Khi bạn kết hợp rượu với các loại thuốc khác có tác dụng phụ tương tự, hơi thở của bạn có thể chậm lại đến mức nguy hiểm hoặc tử vong. Bạn có thể trở nên mất thăng bằng và có nguy cơ bị ngã hoặc gãy xương. Buồn ngủ quá mức có thể khiến việc lái xe hoặc vận hành máy móc trở nên rất nguy hiểm.
Hãy chắc chắn kiểm tra thuốc theo toa của bạn, cũng như thuốc không kê toa (OTC), thảo dược và thực phẩm bổ sung như vitamin và khoáng chất để biết tương tác với rượu. Một số loại thuốc ho và cảm lạnh cũng có thể chứa cồn, vì vậy hãy kiểm tra nhãn.
- Thảo dược và thực phẩm bổ sung có thể tương tác với thuốc không?
Mặc dù thảo mộc và thực phẩm bổ sung có thể được mua không cần kê đơn và có thể được dán nhãn "hoàn toàn tự nhiên", điều này không phải lúc nào cũng có nghĩa là chúng an toàn. Nhiều sản phẩm trong số này, giống như thuốc theo toa, có thể có tương tác thuốc nghiêm trọng.
Ví dụ, St. John's Wort, CoenzymeQ10 và thậm chí cả melatonin có thể tương tác với các loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc làm loãng máu như warfarin hoặc thậm chí là rượu. Những tương tác này có thể nghiêm trọng như thuốc theo toa.
Vì không phải lúc nào cũng có các nghiên cứu chính thức, nên một số tương tác thuốc với các sản phẩm thảo dược có thể không được biết đến. Ngoài ra, hãy nhớ rằng các thực phẩm chức năng không phải chịu sự xem xét phê duyệt của FDA và thường không được thử nghiệm trong các nghiên cứu lâm sàng để chứng minh hiệu quả hoặc tính an toàn của chúng.
Dược sĩ có thể cung cấp cho bạn thông tin về những tương tác thuốc có thể xảy ra với bất kỳ loại thảo dược hoặc thực phẩm bổ sung thảo dược nào mà bạn có thể đang dùng. Tham khảo lời khuyên từ nhân viên y tế để ngăn ngừa các tác động nghiêm trọng đến sức khỏe do bất kỳ tương tác thuốc nào.
- Tôi có thể kiểm tra tương tác thuốc như thế nào?
Giữ danh sách cập nhật các loại thuốc, sản phẩm không kê đơn, vitamin, thảo dược và tình trạng bệnh lý của bạn. Chia sẻ danh sách này với bác sĩ, dược sĩ và y tá của bạn tại mỗi lần khám để họ cũng có thể sàng lọc các tương tác thuốc có thể xảy ra.
Bạn cũng có thể đọc thông tin. Xem lại Hướng dẫn sử dụng thuốc, thông tin kê đơn, nhãn cảnh báo và nhãn thông tin thuốc với mỗi đơn thuốc mới hoặc sản phẩm không kê đơn mà bạn sử dụng.
Ngoài ra, một số trang web cung cấp công cụ giúp bạn có thể kiểm tra tương tác thuốc nhanh chóng như:
Trang web nước ngoài:
Drugs.com: https://www.drugs.com/drug_interactions.html
Medscape: https://reference.medscape.com/drug-interactionchecker
Trang web Việt Nam:
Tương tác thuốc Bộ Y tế: https://tuongtacthuoc.nhic.vn/Home/CSDLTuongTacThuoc
- Tôi phải làm gì nếu phát hiện có tương tác thuốc?
Nếu bạn thấy mình có nguy cơ tương tác, hãy gọi cho bác sĩ hoặc dược sĩ. Họ sẽ biết liệu tương tác có nghiêm trọng hay không và có thể đề xuất bước tiếp theo tốt nhất.
May mắn thay, hầu hết các tương tác thuốc có thể được ngăn ngừa vì bác sĩ và dược sĩ sẽ sàng lọc những tương tác này trước khi bạn bắt đầu dùng thuốc.
Hãy chắc chắn thông tin cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết về tất cả các loại thuốc bạn đang dùng, bao gồm thuốc theo toa, thuốc không kê đơn, vitamin, thực phẩm chức năng, thảo dược và chế độ ăn uống và tuân thủ theo sự hướng dẫn của chuyên gia chăm sóc y tế.
Tài liệu tham khảo
Drugs.com. Drug interaction Checker. Ngày truy cập 06/11/2024