Tìm hiểu về melatonin
Melatonin là gì?
Melatonin là một loại hormone được tạo ra trong cơ thể, có vai trò điều chỉnh chu kỳ ngày đêm hay còn gọi là chu kỳ ngủ thức. Melatonin trong các chất bổ sung thường là melatonin tổng hợp.
Bóng tối kích thích cơ thể sản xuất nhiều melatonin hơn, báo hiệu cho cơ thể đi ngủ. Ánh sáng làm giảm sản xuất melatonin và báo hiệu cho cơ thể thức. Một số người gặp vấn đề về giấc ngủ có mức melatonin thấp. Người ta cho rằng việc bổ sung melatonin từ các chất bổ sung có thể giúp cải thiện giấc ngủ.
Melatonin thường được sử dụng để điều trị chứng mất ngủ và cải thiện giấc ngủ trong các tình trạng khác nhau, chẳng hạn như lệch múi giờ. Nó cũng được sử dụng để điều trị chứng trầm cảm, đau mãn tính, chứng mất trí và nhiều tình trạng khác, nhưng chưa có nhiều bằng chứng khoa học tin cậy chứng minh hầu hết các công dụng này.
Tác dụng của melatonin [1]
Melatonin có thể hiệu quả trong điều trị chứng khó ngủ. Sử dụng melatonin trước khi đi ngủ có thể làm giảm thời gian đi vào giấc ngủ đồng thời kéo dài thời gian ngủ.
Ngoài ra, melatonin có thể hiệu quả trong điều trị các vấn đề sau:
Mệt mỏi do lệch múi giờ
Rối loạn giấc ngủ do một số loại thuốc điều trị huyết áp (ví dụ beta-blockers)
Lú lẫn và kích động sau phẫu thuật ở trẻ em
Đau nửa đầu: Uống melatonin trước khi đi ngủ có thể ngăn ngừa cơn đau nửa đầu
Lo lắng trước khi phẫu thuật.
Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều bằng chứng khoa học đáng tin cậy chứng minh cho các hiệu quả trên của melatonin.
Cách dùng melatonin
Nếu bạn đang cân nhắc dùng melatonin đề điều trị chứng mất ngủ, bạn nên bắt đầu bằng liều thấp trước khi tăng liều nếu không hiệu quả. Ví dụ, bắt đầu với 0,5 - 1 mg 30 phút trước khi đi ngủ. Nếu không hiệu quả, có thể tăng liều lên 3 - 5 mg. Mục tiêu là dùng liều thấp nhất có hiệu quả. [2]
Một số chất bổ sung melatonin giải phóng chậm và một số khác giải phóng nhanh. Một số sản phẩm melatonin có thể được đặt dưới lưỡi hoặc trong má để hấp thu nhanh hơn. Melatonin cũng được sử dụng trong kem, nước súc miệng và gel. Hãy trao đổi với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe để tìm hiểu loại sản phẩm và liều lượng nào có thể tốt nhất cho tình trạng cụ thể của bạn.
Tác dụng phụ
Các chất bổ sung melatonin có thể an toàn, không độc hại và không gây nghiện cho cả trẻ em và người lớn. Việc bổ sung lâu dài cũng có thể an toàn. Các nghiên cứu cho thấy không có tác dụng phụ đáng kể nào liên quan đến việc bổ sung melatonin hàng ngày với liều 2 - 10 mg trong tối đa 3,5 năm. Thêm vào đó, không có bằng chứng cho thấy việc sử dụng melatonin ảnh hưởng đến khả năng tự sản sinh hormon này của cơ thể. [2]
Tuy nhiên, thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ bao gồm: đau đầu, buồn ngủ vào ban ngày, chóng mặt và buồn nôn. Không nên lái xe hoặc sử dụng máy móc trong vòng 4-5 giờ sau khi dùng melatonin. [1,2]
Thận trọng [1]
Mang thai: Melatonin có thể không an toàn khi dùng thường xuyên bằng đường uống hoặc liều cao trong khi cố gắng thụ thai. Melatonin có thể có tác dụng tương tự như biện pháp tránh thai, khiến việc thụ thai trở nên khó khăn hơn. Không có đủ thông tin đáng tin cậy để biết liệu melatonin có an toàn khi sử dụng khi mang thai hay không. Cho đến khi có thêm thông tin, tốt nhất là không nên sử dụng melatonin khi đang mang thai hoặc cố gắng thụ thai.
Cho con bú: Không có đủ thông tin đáng tin cậy để biết liệu melatonin có an toàn khi sử dụng khi đang cho con bú hay không. Hãy cẩn thận và tránh sử dụng.
Trẻ em: Melatonin có thể an toàn khi dùng qua đường uống trong thời gian ngắn. Melatonin thường được dung nạp tốt khi dùng với liều lượng lên đến 3 mg mỗi ngày ở trẻ em và 5 mg mỗi ngày ở thanh thiếu niên. Có một số lo ngại rằng melatonin có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trong thời kỳ thanh thiếu niên. Melatonin chỉ nên được sử dụng ở trẻ em có nhu cầu y tế. Không có đủ bằng chứng để biết liệu melatonin có an toàn ở trẻ em khi dùng qua đường uống trong thời gian dài hay không.
Rối loạn chảy máu: Melatonin có thể làm chảy máu nặng hơn ở những người bị rối loạn chảy máu.
Trầm cảm: Melatonin có thể làm các triệu chứng trầm cảm nặng hơn.
Huyết áp cao: Melatonin có thể làm tăng huyết áp ở những người đang dùng một số loại thuốc để kiểm soát huyết áp. Tránh sử dụng thuốc này.
Rối loạn co giật: Sử dụng melatonin có thể làm tăng nguy cơ bị co giật.
Người nhận ghép tạng: Những người đã ghép tạng thường dùng thuốc ức chế hệ miễn dịch. Melatonin có thể làm tăng chức năng miễn dịch. Điều này có thể ảnh hưởng đến tác dụng của một số loại thuốc ghép tạng.
Tương tác thuốc
Mặc dù tương đối an toàn khi sử dụng, melatonin vẫn có nguy cơ tương tác với nhiều thuốc khác nhau, dẫn đến ảnh hưởng tác dụng của các thuốc dùng kèm hoặc tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ của thuốc.
Một số thuốc có nguy cơ tương tác với melatonin bao gồm [2]:
Thuốc hỗ trợ giấc ngủ hoặc thuốc an thần
Thuốc làm loãng máu
Thuốc chống co giật
Thuốc huyết áp
Thuốc chống trầm cảm
Thuốc tránh thai uống
Thuốc trị tiểu đường
Thuốc ức chế miễn dịch
Nếu bạn có vấn đề về sức khỏe hoặc đang dùng bất kỳ loại thuốc nào ở trên, nên trao đổi với bác sĩ trước khi bắt đầu sử dụng melatonin.
Tài liệu tham khảo
[1] WebMD. Melatonin - Uses, Side Effects, and More. Ngày truy cập: 19/09/2024
[2] Healthline. What Does Melatonin Do, and How Does It Work? Ngày truy cập: 19/09/2024