Jak Stanisław stał się Abrahamem

5 listopada 1925 r. „Express Poranny” opublikował historię pewnego romansu, który „rozpoczął się przed dwoma laty w znanej restauracji Szyi Ginsburga w Łukowie”. W owym przybytku bufet obsługiwała powabna córka właściciela – 18-letnia Estera. Zachodził tam czasami ujmujący urzędnik kolejowy – 28-letni Stanisław Borkowski. Młodzi ludzie zakochali się w sobie, a że dzieliła ich religia i narodowość, uciekli z Łukowa w wielki świat. Estera przyjęła chrześcijaństwo i poślubiła ukochanego. Wszystko by się dobrze układało, gdyby po pewnym czasie nie zatęskniła jednak za dawnym światem – rodziną i judaizmem. Opuściła więc męża i wróciła do Łukowa, gdzie została z powrotem przyjęta do żydowskiej społeczności. Miłość urzędnika kolejowego okazała się jednak silniejsza niż chwiejność bufetowej, toteż Stanisław przybył do Łukowa i – rzecz to niesłychana – postanowił zmienił wyznanie! Porzucił chrześcijaństwo na rzecz wiary mojżeszowej! Nie było to jednak takie proste, musiał bowiem poddać się obrzezaniu. Zabiegu tego dokonał wybitny mohel (rzezak) Majer Parnas, w obecności znanego chirurga dr. Lichtensteina, a wydarzyło się to w Warszawie, przy ul. Dzikiej 31. Uroczystość uświetnił swą obecnością cadyk radzymiński, którego imienia jednak dziennikarz nie zapisał. Z pewnością był to Aaron Menachem Mendel Guterman, który od 1914 r. mieszkał w Warszawie przy ul. Pawiej.

Jak dalej potoczyły się losy Estery i Abrahama Borkowskich? Raczej nie wrócili do Łukowa. Tam dla kogoś, kto porzucił świętą wiarę katolicką na rzecz żydowskiej z pewnością nie było miejsca... Pozostali zapewne w Warszawie – mekce wolności i życia według własnych zasad...

W czasie okupacji państwo Borkowscy trafili do getta w Lublinie, tam bowiem mąż Estery zwracał się do Judenratu o pomoc żywnościową. Nie wiemy, czy przeżyli Holokaust, ale z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że niestety nie. Mało komu udawało się wydostać z getta, a na zewnątrz też nie czekali na nich sami przyjaźni i pomocni ludzie...

Artykuł o miłości Estery i Stanisława ukazał się 15 lutego 2022 r. we „Wspólnocie Łukowskiej”