In de notariële akten van Antwerpen is er een akte betreffende de verkoop op 11-09-1758 te Merksplas “betreffende: Vosselaar, den Elsacker het langh driesken den halven hulsbosch.”[2]
In Attenrode-Glabbeek is er een straat die Hulsbos heet. In Ravels en in Affligem is er een Hulstbos(straat). In Bree is er een Hulsboschstraat genoemd naar de Limburgse verzetsstrijder overleden in de nazi-kampen.
Ten zuiden van de Nederlandse gemeente Landgraaf is er een bos dat Hulsbosch heet en in Helmond bij Eindhoven is er aan de Mierloseweg 34 een boerderij met de naam Hulsbosch in de gevel gemetseld. De muurijzers tonen dat de woning in 1912 verbouwd werd. De naam verwijst niet naar de eigenaar, er woonde nooit een Hulsbosch. In 2008 was er heel wat te doen om deze Hulsbosch-boerderij. Het gemeentebestuur had toestemming gegeven voor het slopen. Een actiegroep zorgde ervoor dat de stadsboerderij bleef staan als bewijs hoe tot begin 20ste eeuw landbouwbedrijven deel uitmaakten van het stadbeeld.
Dat de ‘t’ van “hulst” verdwenen is, is een normaal verschijnsel. Het is het weglaten van een klank/letter om het woord gemakkelijker te kunnen uitspreken. De ‘ch’ aan het einde heeft te maken met spellingregels. Vroeger werd aan de schrijfwijze van een familienaam niet zoveel aandacht besteed. Indien de naamdrager niet kon schrijven dan werd de naam fonetisch genoteerd. Maar ook de naamdrager schreef zijn naam naar eigen goeddunken. Zo was er een Nederlander die omstreeks 1750 huwde. De ambtenaar van de burgerlijke stand noteerde in de akte “Hulsbos” want zo stond het in alle voorgaande akten die de identiteit van de man bewezen, maar de man ondertekende de akte met ‘Hulsbosch’. Misschien vond hij dat elegant of gewoon modieus.
Ter herinnering, voor 1946 waren de spelregels van het Nederlands nog zo dat men woorden die eindigen op ‘s’, spelde als ‘mensch’, visch’ en ‘bosch’. (Afgeschaft door het invoeren van de zogenaamde versimpelingen van de spelling-Marchant en de bijbehorende Woordenlijst van de Nederlandse taal, het eerste Groene Boekje verschenen in 1954). Een familienaam wordt uiteraard niet aangepast aan de spellingsregels.
In ieder geval heeft deze familienaam niets te maken met de Nederlandse stad Hulst.
Variante schrijfwijzen zijn: Hul(s)bos, Hullebos(ch), Huls(ch)ebos(ch), (van) Huls(t)bos(ch), Hulze(n)bos. In België komt, op twee of drie gevallen na, enkel de schrijfwijze Hulsbosch voor. In de BS van Aalst -akte 19de Eeuw- is er een Ilbosch te vinden. Toen we de akte inkeken bleek het om een ‘Hulsbosch’ te gaan.
[1] Tijdschrift “De Brabantse Folklore, 5de jaargang nr. 29, april 1926, blz. 201 tot 215).[2] Notaris: Wauters, Arnold te Merksplas.
