วิจัยในชั้นเรียน

ชื่อเรื่อง        การพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้สู่งานอาชีพโดยใช้โครงงานเป็นฐาน

2. ผู้นำเสนอผลงาน

ชื่อ นางสิริมา  ไชยโชติ

3. ที่มาและความสำคัญ

  หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียนทุกคน ซึ่งเปนกําลังของชาติให้เป็นมนุษยที่มีความสมดุลทั้งดานรางกาย ความรู คุณธรรม มีจิตสํานึกในความเปนพลเมืองไทยและเปนพลโลกยึดมั่นในการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีความรูและทักษะพื้นฐาน รวมทั้ง เจตคติ ที่จําเปนตอการศึกษาตอ การประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชีวิต โดยมุงเนนผูเรียนเปนสําคัญบนพื้นฐานความเชื่อวา ทุกคนสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองไดเต็มตามศักยภาพ

       การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นนักเรียนเป็นสำคัญ เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นให้นักเรียน ได้คิด ค้นคว้าหาความรู้และลงมือปฏิบัติหรือกระทำจริงทุกขั้นตอน จนเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง การพัฒนาครู เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นนักเรียนเป็นสำคัญ เป็นวิธีหนึ่งที่จะช่วยส่งเสริมและพัฒนาครูให้มี ความรู้ความสามารถในการวางแผนจัดการเรียนรู้ให้นักเรียนเป็นคนดี คนเก่ง และเป็นคนที่อยู่ในสังคมได้ อย่างมีความสุข การจัดการเรียนรู้ที่เน้นนักเรียนเป็นสำคัญมีหลายรูปแบบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเรียนรู้ผ่านการลงมือทำ คือ แนวคิดการเรียนการสอนที่สนับสนุนให้ผู้เรียนได้ลงมือกระทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเอง ผ่านการทำการทำกิจกรรม การลงมือปฏิบัติจริงในสภาพแวดล้อมจริง ได้ฝึกคิด ฝึกทำ ฝึกปฏิบัติ ฝึกทักษะ ไปจนถึงค้นคว้าในสิ่งที่ตนเองสนใจหรือถนัดด้วยตนเอง เพื่อใช้เป็นแรงจูงใจและมีความสุขในการเรียน ดังนั้น การสอบแบบโครงงานจึงเป็นการสอนที่ให้นักเรียนได้รู้จักวิธีทำโครงงานวิจัยเล็กๆ (Mini Research) ที่นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติเพื่อพัฒนาความรู้ ทักษะและการสร้างผลผลิตที่มีคุณภาพ จุดประสงค์หลักของการสอนแบบโครงงาน เพื่อต้องการกระตุ้นให้นักเรียนรู้จักสังเกต รู้จักตั้งคำถาม รู้จักตั้งสมมุติฐาน รู้จักแสวงหาความรู้ด้วยตนเองเพื่อหาคำตอบที่ตนอยากรู้ รู้จักสรุปและทำความเข้าใจเกี่ยวกับสิ่งที่ค้นพบ (สุพล วังสิทธ์. 2543 : 11)

4. วัตถุประสงค์

       4.1  เพื่อพัฒนาให้นักเรียนเกิดความรู้ความเข้าใจ ในขั้นตอนการปฏิบัติงาน การทํางานในชีวิตประจําวัน ชวยเหลือตนเอง ครอบครัว และสังคมไดในสภาพเศรษฐกิจที่พอเพียง ไมทําลายสิ่งแวดลอม เนนการปฏิบัติจริง

      4.2  เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความมั่นใจและภูมิใจในผลสําเร็จของงาน เพื่อใหคนพบความสามารถ ความถนัด และความสนใจของตนเอง ใช้ทักษะการทำงานร่วมกันอย่างมีคุณธรรม

      4.3 เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนทุกคนมีโอกาส นำเสนอความรู้ที่ได้อย่างสร้างสรรค์เชื่อมโยงความรู้กับการดำรงชีวิต โดยให้จัดทำประดิษฐ์ชิ้นงาน พร้อมนำเสนอ

5. แนวคิด ทฤษฎีที่ใช้

       กระบวนการจัดการเรียนรู้สู่งานอาชีพโดยใช้โครงงานเป็นฐาน ใช้หลักการตามแนวคิดของ John

Dewey, Kemmis และ MC Taggart (Kemmis and MC Taggart, 1988 : 11-15) และเป็นการเรียนรู้ที่

เชื่อมโยงหลักการพัฒนาการคิดของบลูม (Bloom) ทั้ง 6 ขั้น กล่าวคือ

       - ความรู้ความจำ (Knowledge)

       - ความเข้าใจ (Compare hension)

       - การนำไปใช้ (Application)

       - การวิเคราะห์ (Analysis)

       - การสังเคราะห์ (Synthesis)

       - การประเมินค่า (Evaluation)

และยังเป็นกระบวนการเรียนรู้ตั้งแต่การวางแผนการเรียนรู้ การออกแบบการเรียนรู้ การสร้างสรรค์

ประยุกต์ใช้ผลผลิต และการประเมินผลงานโดยมีผู้สอนมีบทบาทเป็นผู้จัดการเรียนรู้มาใช้ในการจัดการเรียน

การสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ  เพื่อพัฒนาการเรียนการสอนโดยใช้โครงงาน

ได้ดำเนินการ 2 วงรอบ ในแต่ละวงรอบประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้

       1) ขั้นการวางแผน (Planning)

       2) ขั้นปฏิบัติงาน (Action)

       3) ขั้นการสังเกต (Observation)

       4) ขั้นการสะท้อนผล (Reflection) (สุวิมล ว่องวานิช. 2544 : 13)

6. ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ การปรับประยุกต์ ดัดแปลง

       คิดค้นกระบวนการจัดการเรียนรู้สู่งานอาชีพโดยใช้โครงงานเป็นฐาน เป็นการออกแบบกระบวนการ

จัดการเรียนรู้แบบบูรณาการเข้ากับกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่นๆ เน้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ คิดริเริ่มสร้างสรรค์

และเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ มีการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงหลักการพัฒนาการคิดของ บลูม (Bloom) ทั้ง 6 ขั้น

       - ความรู้ความจำ (Knowledge)

       - ความเข้าใจ (Comprehension)

       - การนำไปใช้ (Application)

       - การวิเคราะห์ (Analysis)

       - การสังเคราะห์ (Synthesis)

       - การประเมินค่า (Evaluation)

โดยมีขั้นตอนการดำเนินงาน 4 ขั้นตอน ดังนี้

       1) ขั้นการวางแผน (Planning)

       2) ขั้นปฏิบัติงาน (Action)

       3) ขั้นการสังเกต (Observation)

       4) ขั้นการสะท้อนผล (Reflection) (สุวิมล ว่องวานิช. 2544 : 13            

กระบวนการเรียนรู้

1. ความรู้ความจำ (Knowledge)

2. ความเข้าใจ (Comprehension)

3. การนำไปใช้ (Application)

4. การวิเคราะห์ (Analysis)

5. การสังเคราะห์ (Synthesis)

6. การประเมินค่า (Evaluation) 

ขั้นตอนการปฏิบัติงาน

1. ขั้นการวางแผน (Planning)

2. ขั้นปฏิบัติงาน (Action)

3. ขั้นการสังเกต (Observation)

4. ขั้นการสะท้อนผล (Reflection)

โครงงานอาชีพ 

มาลัยดอกไม้สด และมาลัยจากผ้า

เป้าหมาย 

-  เพื่อพัฒนาให้นักเรียนเกิดความรู้ความเข้าใจ ในขั้นตอนการปฏิบัติงาน การทํางานในชีวิตประจําวัน ชวยเหลือตนเอง ครอบครัว

-  เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความมั่นใจและภูมิใจในผลสําเร็จของงาน เพื่อให้ คนพบความสามารถ ความถนัด และความสนใจของตนเอง ใช้ทักษะการทำงานร่วมกันอย่างมีคุณธรรม

- เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนทุกคนมีโอกาส นำเสนอความรู้ที่ได้อย่างสร้างสรรค์เชื่อมโยงความรู้กับการดำรงชีวิต โดยให้จัดทำประดิษฐ์ชิ้นงาน พร้อมนำเสนอ

7. กระบวนการพัฒนา/ขั้นตอน

       7.1 ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  โรงเรียนบ้านห้วยตามอญ

ปีการศึกษา 2565 จำนวน 29 คน

       7.2 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3  โรงเรียนบ้านห้วยตามอญ

ปีการศึกษา 2565  จำนวน 15 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (บุญชม ศรีสะอาด, 2546 : 43)

       7.3 ตัวแปรที่ศึกษา

                 7.3.1 ตัวแปรต้น คือ กระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงาน

                 7.3.2 ตัวแปรตาม คือ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

                 7.3.3 แนวทางในการประกอบอาชีพในอนาคต

       7.4 ระยะเวลาที่ใช้ในการศึกษา ตั้งแต่วันที่ 1  พฤศจิกายน 2564 ถึงวันที่ 30 มีนาคม 2565

       7.5 กรอบเนื้อหาการพัฒนานักเรียน

                 7.5.1 ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับรูปแบบ ประเภทของโครงงาน

                 7.5.2 ขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงาน

       7.6 กลยุทธ์การพัฒนา การศึกษาครั้งนี้ได้จัดกิจกรรมเพื่อพัฒนานักเรียนในการเรียนรู้ โดยใช้กิจกรรม

โครงงาน โดยมีกลยุทธ์ดำเนินการดังนี้

                 7.6.1 การศึกษาเอกสาร การพัฒนาการเรียนรู้โดยใช้โครงงาน

                 7.6.2 การศึกษาดูงานโรงเรียนต้นแบบจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้โครงงาน

                 7.6.3 การปฏิบัติการเรียนรู้โดยใช้โครงงาน

                 7.6.4 การแลกเปลี่ยนความรู้

       7.7 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

                 7.7.1 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

                 7.7.2 แบบทดอบวัดทักษะการคิดวิเคราะห์

                 7.7.3 แบบสอบถาม

       7.8 วิธีวิจัย

       การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) โดยใช้หลักการตามแนวคิดของ John

Dewey, Kemmis และ MC Taggart (Kemmis and MC Taggart, 1988 : 11-15) และเป็นการเรียนรู้ที่

เชื่อมโยงหลักการพัฒนาการคิดของบลูม (Bloom) ทั้ง 6 ขั้น เพื่อพัฒนาการเรียนการสอนโดยใช้โครงงาน

ได้ดำเนินการ 2 วงรอบ ในแต่ละวงรอบประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้

       1) ขั้นการวางแผน (Planning)

       2) ขั้นปฏิบัติงาน (Action)

       3) ขั้นการสังเกต (Observation)

       4) ขั้นการสะท้อนผล (Reflection) (สุวิมลว่องวานิช. 2544 : 13)

       5.9 สถิติที่ใช้ในการวิจัย ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

8. ผลการดำเนินงาน

       1. ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี (93.26) สูงขึ้น

       2. ผู้เรียนมีพัฒนาด้านทักษะการคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์สูงขึ้นเมื่อใช้กระบวนการเรียนรู้แบบ

โครงงาน

       3. ผู้เรียนเห็นคุณค่าของอาชีพสุจริตและเห็นแนวทางในการประกอบอาชีพในอนาคตอยู่ในระดับดีมาก

9. การเผยแพร่ผลงาน

9.1 จัดนิทรรศการนำเสนอผลงาน

9.2 รูปเล่มรายงาน

9.3 ภาพกิจกรรมในเฟสบุ๊ค  

9.4 เว็บไชต์โรงเรียนบ้านห้วยตามอญ http://www.hoitamon.thaischool1.in.th/