Khi bạn nâng cấp lên VPS, bạn thường tập trung vào RAM và CPU. Nhưng có một yếu tố thầm lặng, thường bị bỏ qua, lại chính là "nút thắt cổ chai" lớn nhất quyết định website của bạn nhanh hay chậm: đó chính là ổ cứng VPS.
Bạn có bao giờ trải qua cảm giác trang quản trị (admin) WordPress lag "không thể tin nổi"? Bạn có bao giờ thấy website WooCommerce của mình mất 5-10 giây để tải, dù RAM vẫn còn trống? Rất có thể, thủ phạm chính là tốc độ I/O (Input/Output) của ổ cứng.
Việc chọn Ổ cứng SSD VPS không chỉ là "nên" hay "không nên", mà là một yêu cầu bắt buộc trong thời đại ngày nay. Bài viết này sẽ phân tích sâu về các loại ổ cứng VPS, so sánh VPS SSD và NVMe, và hướng dẫn bạn cách kiểm tra để đảm bảo bạn nhận được đúng những gì mình đã trả tiền.
Trong một hệ thống VPS, hãy tưởng tượng:
CPU là bộ não, xử lý thông tin.
RAM là bàn làm việc, chứa các thông tin đang xử lý.
Ổ cứng là cái kho, chứa toàn bộ dữ liệu (hệ điều hành, mã nguồn, và quan trọng nhất là cơ sở dữ liệu).
Website của bạn, đặc biệt là các website động như WordPress, liên tục thực hiện các cuộc gọi đến cơ sở dữ liệu (Database - MySQL/MariaDB). Mỗi khi một người dùng tải trang, hàng chục (thậm chí hàng trăm) truy vấn được gửi đến database.
Nếu cái "kho" (ổ cứng) của bạn quá chậm chạp, CPU và RAM có nhanh đến mấy cũng phải ngồi "chờ". Đây chính là hiện tượng nghẽn I/O (Input/Output Operations Per Second - số lượng thao tác đọc/ghi mỗi giây). Tốc độ i/o vps thấp là kẻ thù số một của hiệu năng.
Đây là lý do tại sao trang quản trị WordPress (admin dashboard) của bạn bị lag. Mỗi cú nhấp chuột trong admin đều kích hoạt các truy vấn database nặng. Nếu ổ cứng chậm, bạn sẽ phải chờ rất lâu. Tốc độ ổ cứng VPS ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian phản hồi của máy chủ (TTFB - Time To First Byte), một chỉ số quan trọng mà Google dùng để xếp hạng website. Khi chọn Ổ cứng SSD VPS, bạn đang trực tiếp đầu tư vào việc giảm chỉ số TTFB này.
Khi đi chọn ổ cứng cho VPS, bạn sẽ thấy ba lựa chọn chính. Sự khác biệt về tốc độ giữa chúng là cực kỳ lớn.
Cách hoạt động: Dùng một đĩa kim loại quay tròn và một đầu đọc vật lý di chuyển để tìm/ghi dữ liệu (giống như một cái đĩa than).
Ưu điểm: Dung lượng lưu trữ rất lớn với giá cực rẻ. Bạn có thể thấy các gói VPS HDD 100GB với giá rẻ.
Nhược điểm: Tốc độ I/O (IOPS) cực kỳ thấp. Vì đầu đọc phải "di chuyển" vật lý, nó xử lý các tác vụ đọc/ghi ngẫu nhiên (điều mà database làm liên tục) rất tệ. Dễ hỏng hóc do va đập hoặc vận hành liên tục.
Kết luận: Không bao giờ được dùng VPS HDD cho một website động (WordPress, E-commerce) trong năm 2025. Chỉ dùng khi bạn cần lưu trữ backup, file tĩnh dung lượng lớn và không quan tâm đến tốc độ. Cuộc so sánh vps ssd và hdd đã ngã ngũ từ lâu.
Cách hoạt động: Dùng chip nhớ flash (giống như USB của bạn) để lưu trữ dữ liệu. Không có bộ phận chuyển động. "SATA" (Serial ATA) là tên của chuẩn giao tiếp.
Ưu điểm: Tốc độ đọc/ghi nhanh hơn HDD từ 10 đến 20 lần. Tốc độ I/O cao hơn đáng kể. Giá cả ngày càng hợp lý và đã trở thành "tiêu chuẩn" cho hầu hết các nhà cung cấp.
Nhược điểm: Tốc độ của VPS SSD SATA bị giới hạn bởi chính chuẩn giao tiếp SATA III (tối đa khoảng 550MB/s).
Kết luận: Đây là lựa chọn tối thiểu, chấp nhận được cho các website WordPress cơ bản, blog cá nhân. Khi nhà cung cấp quảng cáo "vps 100% ssd", họ thường đang nói về loại này.
Cách hoạt động: Vẫn dùng chip nhớ flash như SSD SATA, nhưng sử dụng chuẩn giao tiếp NVMe (Non-Volatile Memory Express) tiên tiến hơn. Thay vì kết nối qua cổng SATA chậm chạp, VPS NVMe kết nối trực tiếp qua khe cắm PCIe (giống như card đồ họa).
Ưu điểm: Tốc độ "khủng khiếp". vps nvme có nhanh hơn ssd không? Câu trả lời là CÓ, nhanh hơn rất nhiều. Ổ cứng NVMe có thể đạt tốc độ đọc/ghi từ 2.000MB/s đến hơn 5.000MB/s, nhanh gấp 5-10 lần SSD SATA. Tốc độ I/O và độ trễ (latency) gần như tức thì.
Nhược điểm: Giá cao hơn SSD SATA. Dung lượng trên mỗi gói thường thấp hơn.
Kết luận: Đây là lựaTốt nhất. Nếu bạn chọn Ổ cứng SSD VPS, hãy ưu tiên tuyệt đối cho NVMe. Sự chênh lệch về giá là hoàn toàn xứng đáng cho hiệu năng mà bạn nhận được.
Sự khác biệt giữa vps ssd sata vs nvme không chỉ là trên lý thuyết. Đối với một website, đặc biệt là ổ cứng vps cho woocommerce hoặc WordPress, NVMe giải quyết trực tiếp các "nỗi đau" lớn nhất:
Xử lý Database tức thì: Các truy vấn MySQL/MariaDB (vốn là các tác vụ đọc/ghi ngẫu nhiên nhỏ) được xử lý với độ trễ siêu thấp. Kết quả là website tải nhanh hơn, trang admin mượt mà hơn. Đây là ưu điểm lớn nhất khi chọn Ổ cứng SSD VPS loại NVMe cho ổ cứng vps cho database.
Giảm Thời gian phản hồi máy chủ (TTFB): Google PageSpeed Insights sẽ "yêu" website của bạn hơn. TTFB nhanh là yếu tố quan trọng để cải thiện trải nghiệm người dùng và SEO. VPS NVMe là cách nhanh nhất để cải thiện chỉ số này.
Xử lý tác vụ nặng nhanh hơn: Các tác vụ như tạo backup, cập nhật plugin, xử lý đơn hàng hàng loạt trên WooCommerce sẽ hoàn thành nhanh hơn đáng kể.
Khi bạn chọn Ổ cứng SSD VPS, việc đầu tư thêm một chút cho VPS NVMe là khoản đầu tư sinh lời nhất cho tốc độ website của bạn.
Nhiều người mới thường mắc bẫy: Họ chọn gói 100GB HDD thay vì gói 20GB NVMe vì nghĩ "càng nhiều càng tốt". Đây là một sai lầm nghiêm trọng.
Thà chọn 20GB NVMe còn hơn 100GB HDD. Tốc độ quan trọng hơn dung lượng (đối với hầu hết các website).
Dưới đây là mức dung lượng tham khảo khi chọn ổ cứng cho vps:
20-30GB (SSD/NVMe): Đủ cho 1-3 website WordPress cơ bản. Hệ điều hành (Ubuntu/CentOS) chỉ chiếm khoảng 5-8GB. Bạn có đủ không gian cho mã nguồn, database và hình ảnh.
50-80GB (SSD/NVMe): Lựa chọn an toàn cho các website E-commerce (WooCommerce) có nhiều hình ảnh sản phẩm, hoặc nếu bạn có nhiều website trên cùng VPS.
100GB+ (SSD/NVMe): Chỉ cần thiết khi bạn lưu trữ các tệp tin lớn (video, file backup, file download), hoặc có cơ sở dữ liệu cực kỳ lớn.
Hãy luôn ưu tiên tốc độ (NVMe) trước, sau đó mới đến dung lượng. Bạn gần như luôn có thể nâng cấp dung lượng sau này một cách dễ dàng.
Đây là phần quan trọng để xây dựng lòng tin (E-E-A-T) và giúp bạn "xác thực" nhà cung cấp. Làm thế nào để biết nhà cung cấp có giao đúng ổ cứng ssd cho vps như họ quảng cáo?
Hãy đăng nhập vào VPS Linux của bạn qua SSH và thử các lệnh sau.
Cách 1: Kiểm tra độ "quay" (ROTA): lsblk -d -o name,rota Lệnh này sẽ liệt kê các ổ đĩa và cột ROTA (Rotation).
Nếu ROTA = 1, đó là ổ đĩa cơ (HDD).
Nếu ROTA = 0, đó là ổ đĩa rắn (SSD hoặc NVMe).
Cách 2: Kiểm tra tên thiết bị: lsblk Hãy nhìn vào cột NAME.
Nếu tên là sda, sdb,... khả năng cao đó là HDD hoặc SSD SATA.
Nếu tên là nvme0n1, nvme1n1,... xin chúc mừng, bạn đang dùng ổ VPS NVMe xịn.
Đây là lệnh kiểm tra ổ cứng vps cơ bản nhất để check vps ssd hay hdd.
Cách kiểm tra tốc độ ổ cứng vps này sẽ cho bạn biết tốc độ đọc/ghi thực tế. Một script đơn giản và phổ biến là dùng dd:
Kiểm tra tốc độ Ghi (Write): dd if=/dev/zero of=testfile bs=1G count=1 oflag=direct Lệnh này sẽ tạo một file 1GB và cho bạn biết tốc độ ghi. Tốc độ trên 800MB/s - 1GB/s là của NVMe. Tốc độ 200-500MB/s là SSD SATA. Tốc độ dưới 100MB/s là HDD.
Kiểm tra tốc độ Đọc (Read): Bạn cần xóa cache trước: echo 3 > /proc/sys/vm/drop_caches Sau đó đọc lại file vừa tạo: dd if=testfile of=/dev/null bs=1G count=1 iflag=direct
Việc benchmark ổ cứng vps này cung cấp cho bạn bằng chứng xác thực nhất về chất lượng dịch vụ bạn đang nhận khi chọn Ổ cứng SSD VPS.
"VPS 100% SSD" có nghĩa là gì?
Đây là một thuật ngữ marketing, nghĩa là nhà cung cấp không dùng HDD. Tuy nhiên, nó không làm rõ đây là SSD SATA hay NVMe. "100% SSD" thường ngầm chỉ là SSD SATA. Các nhà cung cấp dùng NVMe sẽ quảng cáo rõ ràng là "VPS NVMe" hoặc "vps nvme 100%".
RAID 10 có ảnh hưởng gì đến tốc độ không?
Các nhà cung cấp uy tín thường chạy ổ cứng trên các hệ thống RAID 10 (kết hợp giữa tốc độ và an toàn dữ liệu). RAID 10 SSD/NVMe vẫn sẽ cho tốc độ cực kỳ nhanh (thậm chí nhanh hơn 1 ổ đơn lẻ về I/O) và an toàn hơn cho dữ liệu của bạn.
Ổ cứng SSD Enterprise khác gì SSD thường?
Ổ cứng SSD Enterprise (dùng trong máy chủ) có độ bền (TBW - Terabytes Written) và độ ổn định cao hơn rất nhiều so vớI SSD consumer (dùng cho máy tính cá nhân). Hãy chọn Ổ cứng SSD VPS từ nhà cung cấp dùng ổ Enterprise để đảm bảo độ tin cậy.
Khi chọn ổ cứng cho VPS, RAM và CPU quyết định "bạn có thể chạy bao nhiêu thứ", nhưng ổ cứng quyết định "những thứ đó chạy nhanh hay chậm". Trong cuộc chiến tốc độ website, ổ cứng là nền tảng.
Đầu tư vào VPS SSD, và tốt nhất là VPS NVMe, là khoản đầu tư sinh lời nhất cho hiệu năng cơ sở dữ liệu, tốc độ tải trang và trải nghiệm người dùng. Đừng để một quyết định tiết kiệm chi phí nhỏ trên ổ cứng trở thành "nút thắt cổ chai" kìm hãm toàn bộ dự án của bạn khi chọn Ổ cứng SSD VPS.