Scheemda is ontstaan als nederzetting in een in cultuur gebracht veengebied. Oorspronkelijk waren het twee dorpjes, Scheemda en Eexta, die in de loop der eeuwen samengroeiden tot één dorp. Scheemda gold lange tijd als een echt landbouwdorp, een dorp met boerderijen tussen groene weiden, goudgeel graan en omgeploegde klei in herfst en winter. Die klei was afgezet door vroegere Dollardoverstromingen en zorgde in de 19e eeuw voor vruchtbare grond.

De welvaart uit die jaren is goed te zien aan de grote boerderijen aan de Oosterstraat, de Stationsstraat en Scheemderzwaag. Het grootste deel van de samenleving vond haar broodwinning in de landbouw. Er waren stelmakers en wagenmakers, grofsmeden die hoepels en ijzerwerk maakten en smederijen waar boerenpaarden van hoefijzers werden voorzien.

Daarnaast bestond er handel en nering, vooral na de aanleg van het Trekdiep van Groningen naar Winschoten. Beurt- en vrachtschepen deden de Diepswal aan, vee en graan uit het Oldambt werden ingescheept voor markten en beurzen in Groningen, en uit het veengebied werd turf aangevoerd. Passanten, schippers en scheepsjagers konden gebruik maken van de tapperijen, logementen en het winkelaanbod. 

Na de komst van de Fransen in 1795 veranderde er veel. Maatschappelijke taken van de kerken werden overgenomen door het burgerlijk bestuur. Vanaf 1808 vormden Scheemda en Eexta samen met de dorpen Nieuw Scheemda en ’t Waar, en na 1821 met Westerlee en Heiligerlee, de gemeente Scheemda. Een gemeentehuis was er niet; men vergaderde in één van de logementen. Gaandeweg werden de gemeentelijke taken uitgebreid en kreeg men in 1907 de beschikking over een gemeentehuis. In 1904 was al een gemeentewapen verleend; de profeet Nehemia met troffel en zwaard als symbool voor ‘Bouwen en bewaren’. In 1964 werd de naam Eexta opgeheven en geldt sindsdien voor het hele dorp de naam Scheemda.

In 1990 werden de voormalige gemeenten Nieuwolda en Midwolda door een herindeling samengevoegd met Scheemda. Sedert 2010 maakt Scheemda onderdeel uit van de gemeente Oldambt.

Torenstraat

Brugstraat