Scheemder Duvekoaters
K. Ter Laan vermeldt in zijn Folkloristisch Woordenboek (Den Haag, 1974) : " Te Scheemda is duivekater een gewoon krentenbroodje, maar met een ingedrukte driehoek er op". Zo beschreef oud oud-bakker Gerrit Kok de duvekoater. Bakker van Dam heeft ze wel eens gebakken. Wat is de oorsprong van dit bijzondere gebak, waaraan de Scheemders hun bijnaam 'Scheemder Duvekoaters' te danken hebben ?
Ruim 40 jaar lang, van 1820 tot 1861 onderwees schoolmeester Eildert Jans Zelling de jeugd van het dorp Eexta. als onderwijzer was hij een navolger van de lichting moderne schoolopzieners, die zich vanaf 1800 beijverden voor vergaande onderwijshervormingen. Het kind moest centraal staan en de lesstof diende spelenderwijs te worden aangeleerd. Ook op het terrein van de opvoedkunde had de meester-nieuwe-stijl een grote opdracht. Het aanleren van zindelijkheid, matigheid, reinheid, netheid en ijver diende ervoor de kinderen uiteindelijk op een hoger peil te brengen. Zelling wilde dit bereiken met goed lesmateriaal en ging er tenslotte toe over eigenhandig een aantal lesboekjes te schrijven.
'Bruisend Scheemda' is de naam van een nieuw zomerfestijn dat in Scheemda sinds 1997 op touw wordt gezet. Zomerfeesten zijn voor Scheemda echter niets nieuws. Bijna honderd jaar geleden begon d toenmalige Vereniging voor Volksvermaken Scheemda - Eexta in navolging van naburige plaatsen met een jaarlijks terugkerend feest dat ook midden in de zomer werd gehouden: het Scheemder volksfeest. De feesten werden georganiseerd van 1903 t/m 1919. Het was traditie dat de feestcommissie 's morgens in optocht met muziek door Scheemda en Eexta trok, waarna in de fameuze lommerrijke tuin van hotel Panman een matinée musicale plaatsvond. 's middags vonden dan diverse wedstrijden plaats op het terrein naast de boerderij van Ter Haseborg 'te Oosterd'.
In het eerder gepubliceerde artikel in nummer 22 heeft u iets kunnen lezen over een joodse familie in Scheemda uit de 18e eeuw. Het betrof de mogelijke verwantschap tussen Sijmon Jode, Mozes Sijmons en Sijmon Mozes wier namen we in verschillende archieven tegenkomen.
Deze keer een andere joodse familie uit Scheemda, n.l. de familie van der Hak, waarvan tussen ca. 1817 en 1936 een aantal generaties werkzaam waren als 'vleeshouwers'. Het is een kleine, maar interessante familie, waarvan de laatste telg, Bettje van der Hak, vier jaar voor het uitbreken van de oorlog op hoge leeftijd overleed.
Namen van oude lengtematen komen we bij archiefonderzoek regelmatig tegen. Bekend zijn de namen, streep, duim, palm en el; eeuwenoude namen die zelfs na de Franse tijd, toen het metriek stelsel werd ingevoerd nog werden gebruikt voor millimeter, centimeter, decimeter en meter. Oude landmaten als de deimt, roede en voeten zijn ook nog wel bekend en met de benaming 'ain rou laand', bedoelde men vroeger een are. Het woord roede of rou, ging dus over naar het metriek stelsel, maar de roede had daarvoor een heel andere oppervlakte.