Cisza. Znaczenia i konteksty

Opis seminarium 

W 1969 roku Rada Muzyczna UNESCO jednomyślnie przyjęła ustawę, która każdemu człowiekowi daje prawo do ciszy w miejscach prywatnych i publicznych, a naruszanie tego prawa uznano za pogwałcenie wolności osobistej. Działania Rady Muzycznej były reakcją na hipertrofię dźwięków, szczególnie mocno doświadczaną w miastach. Zmniejszające się obszary ciszy i spokoju (tzw. galenosfery) od nadmiaru szkodliwych dźwięków (hałasu) stały się poważnym problemem medycznym, społecznym i politycznym.

Fenomen ciszy można jednak rozważań w szerszych kontekstach, które wykraczają poza zabiegi edukacyjne, medyczne, urbanistyczne czy związane z działaniami społecznymi (obywatelskimi). Cisza posiada bogate znaczenia: teologiczne, filozoficzne, rytualne, etnograficzne i in. Coraz częściej cisza staje się tematem i materią dla działań artystycznych podejmowanych przez kompozytorów, rzeźbiarzy, performerów i innych twórców. 

Pole semantyczne ciszy wykracza dalece poza definicję akustyczną. O polisemantyczności fenomenu ciszy, o jej antropologicznym wymiarze świadczą choćby ustabilizowane w polszczyźnie związki wyrazowe: „cisza jak makiem zasiał”, „cisza absolutna”, „śmiertelna cisza”, „złowieszcze milczenie”, „milczeć jak grób”, „głuche kąty”, „cisza przed burzą” itd. 

W roku akademickim 2022/2023 zapraszamy na seminarium, w trakcie którego chcemy wsłuchać się w ciszę rozumianą nie tylko jako zjawisko akustyczne czy muzyczne, ale jako poznawczą metaforę i opalizujący w znaczenia symbol. Do rozmowy o ciszy zaprosiliśmy przedstawicieli różnych perspektyw (artystów, kulturoznawców, antropologów, filozofów, akustyków) przyjmując, że takie panoramiczne słuchanie umożliwi pogłębioną refleksję o znaczeniach i roli ciszy.

Informator

Seminarium odbywa się zazwyczaj w trzeci wtorek miesiąca o godz. 18.00. Spotkania mają miejsce w siedzibie Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ (ul. Gołębia 9 w Krakowie) lub w Dom Utopii - Międzynarodowe Centrum Empatii (os. Szkolne 26A w Krakowie). Mają one również formę webinaru dostępnego przez link: https://tiny.pl/w42kf

Harmonogram seminariów, tytuły wystąpień oraz lista zaproszonych gości znajduje się na stronie: https://fonoteka.etnologia.uj.edu.pl/seminarium oraz na stronie Facebook: https://fb.me/e/36nFGAV4t

Nagrania seminariów są dostępne na profilu Vimeo "Fonoteki Etnograficznej": https://vimeo.com/user183228973

Organizacja

Zespół organizatorów: Marcin Barski, Marcin Dymiter, Rafał Mazur, Łukasz Sochacki

Główny organizator:  Katedra Współczesnych Praktyk Kulturowych UJ

Współorganizatorzy:  Dom Utopii - Międzynarodowe Centrum Empatii, Instytut Pejzażu Dźwiękowego, Laboratorium Akustyki Technicznej AGH w Krakowie, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Pracownia Audiosfery ASP w Krakowie, Studio Muzyki Elektroakustycznej Akademii Muzycznej w Krakowie