ผักเป็ด

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alternanthera paronichyoides St. Hil.

ชื่อวงศ์ : Amaranthaceae

ชื่ออื่น : ผักเป็ดแดง, ผักเป็ดขาว (ภาคกลาง) ผักเปี๋ยวแดง (ภาคเหนือ) ผักเป็ด, ผักเป็ดไทย (ไทย) ผักหอม, บะอุ่ม, บ่ะดิเยี่ยน (ลั้วะ)

ลักษณะทั่วไป : ไม้ล้มลุก ทอดเลื้อยตามพื้นดิน ลำต้นมีขน

ใบ : เป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้าม รูปหอกหรือรูปช้อน ยาว 0.5-1 เซนติเมตร กว้าง 0.2-1 เซนติเมตรปลายใบกลมหรือมน ขอบใบเรียบ ผิวใบมีขนทั้ง 2 ข้าง

ดอก : แบบช่อกระจุก ออกที่ซอกใบไม่มีก้านที่ช่อดอก กลีบเลี้ยงรูปหอกหรือรูปสามเหลี่ยม ยาว 2-2.5 เซนติเมตร กว้าง 1-1.5 เซนติเมตร โปร่งใส ผิวเรียบ กลีบรวม สีขาว รูปไข่แกมรูปใบหอก มี 5 กลีบ กลีบดอกด้านนอก 3 กลีบ รูปใบหอกยาว 3-4 มิลลิเมตร กว้าง 0.5-1 มิลลิเมตร เกสรเพศผู้มี 5 อัน ก้านชูเกสรเป็นแท่ง ยาว 0.8-1 มิลลิเมตร อับเรณูรูปรีสีเหลือง รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่กลับ ก้านชูเกสรสั้นหรือไม่มี ยอดเกสรกลม มี 2 ก้อน

ผล : รูปกลมหรือรูปไข่กลับ มีปีกแคบๆ มี 1 เมล็ด

นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์ : พบขึ้นกระจายทั่วไปตามบริเวณที่น้ำท่วมถึง หรือตามที่ชื้นข้างทาง ในพื้นที่เปิดโล่ง รกร้างริมถนน หรือคันนากุ้งและนาเกลือ

สรรพคุณทางสมุนไพร : ทั้งต้น เป็นยาดับพิษโลหิต ฟอกโลหิตประจำเดือน แก้ประจำเดือนขัด บำรุงโลหิต ทำยาดองเปรี้ยวเค็ม เป็นยาระบายอ่อนๆ

ข้อมูลจาก : รายงานการวิจัย "การศึกษาความหลากหลายและการใช้ประโยชน์จากสมุนไพรป่าชายเลน เพื่อส่งเสริมสุขภาพชุมชนจังหวัดสมุทรสาคร"
โดย นายกวินท์ พินจำรัส หัวหน้าโครงการและคณะ (วิทยาลัยชุมชนสมุทรสาคร สถาบันวิทยาลัยชุมชน)